بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

سیدحمید صالحی اوروزکی

درباره

ملیت: ايران
مذهب: اسلام (شيعه)
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۱۳۶۳ — ۱۳۶۴
محل: اهواز، استان خوزستان، ايران
نحوه کشته‌شدن: ناپدید‌شدن اجباری
اتهامات: اتهام نامعلوم
سن در زمان ارتکاب جرم انتسابی: ۲۵

ملاحظات

فردی باهوش و خلاق بود، به کارهای دستی از جمله کار با چوب و در عین حال، وقایع سیاسی کشورش علاقه‌مند بود

اطلاعات مربوط به ناپدید شدن آقای سید حمید صالحی اوروزکی از طریق مصاحبه بنیاد عبدالرحمن برومند با یکی از اقوام او و ارسال یک فرم الکترونیکی به بنیاد برومند تهیه شده است.

آقای  سید حمید صالحی اوروزکی، فرزند سید امان‌الله و متولد مسجد سلیمان بود. پدر او کارمند صنایع فولاد اهواز بود. آقای صالحی مجرد بود و مدرک دیپلم داشت. از او به عنوان فردی باهوش، خلاق و ماجراجو یاد می شود. کارهای دستی از جمله کار با چوب از علاقه‌مندی‌های اصلی‌ آقای صالحی بود. او در خانه وسیله تراش چوب داشت و با استفاده از آن، وسایل تزیینی مختلف با نقش‌های زیبا درست کرده بود.

او فعالیت سیاسی‌اش را با  هواداری از سازمان مجاهدین از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد. بنا به گفته مصاحبه شونده، آقای صالحی در اوایل دهه شصت و بعد از اعلام مبارزه مسلحانه از سوی سازمان مجاهدین، در ارتباط با فعالیتهای نظامی این سازمان فعال بوده است. درباره جزییات فعالیت او اطلاعی در دست نیست. طی سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴، به دلیل وقوع جنگ و خطر ناشی از فعالیت‌های سیاسی آقای صالحی،  خانواده او برای مدتی از هم پاشید و در شهرهای مختلف استان خوزستان و تهران پراکنده شدند. آقای صالحی از سال ۱۳۶۰ تا زمان دستگیری، حدود سال ۱۳۶۲، به صورت مخفی و در خانه تیمی زندگی کرد. خانواده آقای صالحی در مدت کوتاهی از این دوران دورادور در جریان فعالیت‌های او بودند ولی از یک سال قبل از دستگیری، خبری از او نداشتند.

سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ١٣۴۴ پایه‌گذاری شد که از نظر ایده‌ئولوژی، تشکیلاتی مذهبی و معتقد به اصول و مبانی اسلام بود. این سازمان، با تفسیری انقلابی از اسلام به مبارزه مسلحانه علیه رژیم محمد رضا شاه پهلوی (١٢٩٨- ١٣۵٩) اعتقاد داشت و مارکسیسم را به عنوان روشی علمی برای تحلیل اقتصادی و اجتماعی از جامعۀ ایران می‌پذیرفت و در عین حال، اسلام را سرچشمه الهام فرهنگ و ایده‌ئولوژی خود می‌دانست. در دهه ١٣۵٠، زندانی شدن و اعدام بسیاری از کادرها باعث تضعیف سازمان مجاهدین شد. در سال ١٣۵۴ این سازمان با یک بحران ایده‌ئولوژیک عمیق مواجه شد که در طی آن تعداد زیادی از کادرهای سازمان به نقد و نفی اسلام پرداختند و، پس از حذف فیزیکی چند تن از کادرها و تصفیه اعضای مسلمان، مارکسیسم را به عنوان ایده‌ئولوژی خود برگزیدند. این اقدام در سال ١٣۵۶ منجر به انشعاب و ایجاد بخش مارکسیست لنینیست سازمان مجاهدین خلق شد. در بهمن ماه سال ١٣۵٧، رهبران زندانی سازمان مجاهدین که هنوز معتقد به ایده‌ئولوژی اسلامی بودند، همراه با دیگر زندانیان سیاسی، آزاد شدند و به بازسازی سازمان و عضوگیری پرداختند. پس از استقرار جمهوری اسلامی، مجاهدین که رهبری آیت الله خمینی را پذیرفته، و به دفاع از انقلاب اسلامی برخاسته بودند، حضور در ارگانهای حکومتی و شرکت فعال در حیات سیاسی جامعه را در دستور کار خود قرار دادند. در دو سال اول انقلاب، آن‌ها هواداران بسیاری، به ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها، یافتند ولی تلاششان برای کسب قدرت سیاسی، چه از طریق انتصاب توسط مقامات و چه از طریق انتخاب توسط مردم با مخالفت شدید رهبران جمهوری اسلامی روبه رو شد.*

دستگیری و بازداشت

به خانواده آقای صالحی گفته شد که وی در کرمان و در جریان یک تصادف ساختگی در سال ۶۲ دستگیر شد  و بعد از دستگیری به اهواز منتقل شد.

از سال ۶۲ که خانواده آقای صالحی از دستگیری او با خبر شدند، مادر او بارها به مراجع رسمی مانند دادستانی اهواز مراجعه کرد و از راه‌های غیررسمی مانند مراجعه به افراد حقیقی و دارای مسئولیت در حکومت جمهوری اسلامی نیز برای دستیابی به اطلاعاتی در مورد فرزندش استفاده کرد که هیچ‌کدام نتیجه بخش نبود.

بر اساس اطلاعات مصاحبه شونده، خانواده آقای صالحی گمان می‌کنند که او حداقل تا سال۱۳۶۳ یا ۱۳۶۴ در زندان بوده است.

اطلاعات دقیق‌تری از دستگیری و بازداشت آقای صالحی در دست نیست.

دادگاه

درباره جلسه یا جلسات دادگاه آقای صالحی اطلاعی در دست نیست.

اتهامات

از  اتهامات آقای صالحی اطلاعی در دست نیست.

مدارک و شواهد

از مدارک ارائه شده علیه آقای صالحی نیست.

دفاعیات

از دفاعیات آقای صالحی اطلاعی در دست نیست.

حکم

بر اساس اطلاعات مصاحبه شونده، آقای صالحی از سال ۱۳۶۳ یا ۱۳۶۴ مفقود شده است و خانواده‌ او نشانی از او پیدا نکرده‌اند.

اعدام یا کشته شدن آقای صالحی توسط هیچ نهاد رسمی اعلام نشد و خانواده‌ آقای صالحی از ترس قرارگرفتن تحت فشار یا پیگرد از پیگیری قضایی پرونده او صرف نظر کردند. مادر آقای صالحی تا پیش از فوت، در سال ۹۶ شمسی، همواره چشم به راه پسرش بود و امید داشت که او در تمام این سال‌ها زنده بوده باشد.

تا کنون اثری از آقای صالحی در بیرون از زندان هم دیده نشده است.

_________________________

* كنار گذاشتن كامل مجاهدین از نهادهای دولتی و بستن نشریات و دفاترشان از طرفی، و تناقض بین تفسیر مجاهدین و تفسیر حكومت از اسلام از طرف دیگر، اختلافات بین آن دو را تشدید كرد به طوری که رهبران جمهوری اسلامی مجاهدین را «منافق» می‌نامیدند و طرفداران حزب اللهی رژیم، هواداران این سازمان را در هنگام تظاهرات و پخش نشریاتشان آماج حمله خویش قرار دادند و حتی باعث کشته شدن تنی چند از آنها شدند. روز ٣٠ خرداد ١٣۶٠ مجاهدین برای اعتراض به برخورد رژیم با آنها و عزل بنی صدر، رئیس جمهور وقت، تظاهراتی را سازمان دادند که هزاران تن به خیابانها آمدند و برخی از آنان به مقابله با تهاجم پاسداران و افراد حزب اللهی پرداختند. تعداد تلفات آن روز روشن نیست اما تعداد زیادی از تظاهركنندگان دستگیر و در روزها و هفته‌های بعد اعدام شدند. جمهوری اسلامی پس از آن روز سركوب و كشتاری را آغاز کرد كه در تاریخ معاصر ایران بی‌نظیر بوده است و در طی آن هزاران نفر از طرفداران مجاهدین زندانی یا اعدام شدند. سازمان مجاهدین از ٣١ خرداد قیام مسلحانه علیه رژیم را اعلام كرد و پس از آن تعدادی از مسئولان بلندپایه و طرفداران جمهوری اسلامی را ترور کرد.

در تابستان ۶٠، رهبر سازمان مجاهدین و رئیس جمهور مخلوع (ابوالحسن بنی صدر) از کشور گریختند و در فرانسه مستقر شدند و «شورای ملی مقاومت» را تشکیل دادند. این سازمان پس از اخراج رهبران و تعداد زیادی از هوادارانش از فرانسه، در خرداد سال ١٣۶۶ ارتش رهایی بخش ایران را در عراق پایه گذاری کرد که چندین بار وارد خاک ایران شد. آخرین حمله آن تحت عنوان «عملیات فروغ جاویدان» در مرداد ١٣۶٧ شکست خورد. چند روز پس از شکست این عملیات هزاران نفر از هواداران سازمان که در زندانهای جمهوری اسلامی به سر می‌بردند در کشتار دسته جمعی سال ۶٧ اعدام شدند. از تابستان ١٣۶٠ به بعد فعالیت های علنی سازمان مجاهدین خلق ایران در خارج از کشور ادامه یافته است. از دامنۀ فعالیت ها و تعداد اعضا و هواداران کنونی سازمان در داخل کشور اطلاع دقیقی در دست نیست.

به رغم اعلام مبارزۀ مسلحانه از سوی سازمان مجاهدین خلق در فردای ٣٠ خرداد ١٣۶٠، بسیاری از هواداران این سازمان، تعلیمات نظامی ندیده بودند، مسلح نبودند و در عملیات نظامی شرکت نداشته‌اند.

تصحیح و یا تکمیل کنید