خبر اعدام آقای احمد دهمرده از سوی روزنامه‌های کیهان و جمهوری اسلامی با نام «عبدالله شیخ‌حسنی» در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۸۵ منتشر شد. اطلاعات تکمیلی درباره این پرونده از تحقیقات و مصاحبه بنیاد برومند با کیوان رفیعی، فعال حقوق بشر که پیشتر با این فرد در زندان اوین هم‌بند بوده (۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴) و همچنین از سایت پیک ایران (۸ آبان ۱۳۸۵) و وبلاگ دلاور بلوچ (۵ آبان ۱۳۸۶) به دست آمده است.

آقای احمد دهمرده با نام مستعار مهاجر، بین ۲۵ تا ۳۳ سال داشت، متاهل و اهل زاهدان بود. او فردی آرام، مذهبی و اهل مطالعه بود. آقای دهمرده پیرو مذهب شافعی، از شاخه‌های مذاهب اهل تسنن بود و به زبان‌های بلوچی، فارسی و اردو تسلط داشت. آقای دهمرده تا مقطع راهنمایی در مدرسه درس خواند و پس از آن به مدارس مذهبی روی آورد و به همراه عبدالمالک ریگی و چند تن از دوستان دیگرش برای تحصیل علوم دینی در مدرسه «فاروقیه» (بینوریا) با دیدگاه سلفی به کراچی پاکستان رفت و مدت ۲ سال در آن جا درس خواند. او با تشکیل سازمان جندالله به این گروه پیوست و از نیروهای تئوریک این سازمان بود.

جندالله (جنبش مقاومت مردمی ایران) یک گروه شبه‌نظامی است که در مرداد ماه سال ۱۳۸۲ در جنوب شرقی ایران تاسیس شد. این گروه که خود را حامی حقوق مردم بلوچ، اقلیت قومی در جنوب شرقی ایران نامید و دفاع از فرهنگ مردم بلوچ، بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی استان سیستان و بلوچستان و حمایت از حقوق مذهبی اهل تسنن را در مقابل حکومت شیعی ایران از اهداف خود دانست، برای رسیدن به اهدافش به سلاح دست برد و به همین دلیل یک گروه تروریستی شناخته شد. این گروه بعدا نام خود را به «جنبش مقاومت مردمی ایران» تغییر داد.

پرونده آقای دهمرده به مبارزه مسلحانه علیه نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران و ربودن چند جهانگرد در جنوب شرقی ایران مرتبط است. گروه جندالله با صدور بیانیه‌ای نسبت به اعدام آقای دهمرده و چند شهروند بلوچ دیگر واکنش نشان داد و ضمن اعلام انجام یک عملیات مسلحانه به تلافی اعدام آنها، این اعدام‌ها را محکوم کرد و یک شاخه نظامی به نام «شهید احمد دهمرده» تاسیس کرد.

دستگیری و بازداشت

آقای دهمرده در اواخر سال ۱۳۸۲ به همراه ۲ تن دیگر در تهران دستگیر شد و به بند ۲۰۹ زندان اوین تهران انتقال یافت. بر اساس اظهارات کیوان رفیعی، از هم‌بندان آقای دهمرده، او در دوران بازجویی شکنجه شده بود. (مصاحبه با کیوان رفیعی و تحقیقات بنیاد برومند، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴) وضعیت آقای دهمرده و زندانیان هم‌اتهامش در بند ۲۰۹ اوین بهتر از دیگر زندانیان سیاسی بود. آقای دهمرده و چند زندانی هم‌اتهام او، در زندان اوین به لباس (غیر از لباس زندان) و کتاب‌های دینی و سرودهای گروه جندالله نیز دسترسی داشتند و اجازه برگزاری مراسم مذهبی داشتند. نماز را به جماعت می‌خواندند، قرآن از بر می‌کردند و در ایامی جز ماه رمضان روزه می‌گرفتند. آنها از حق ملاقات گروهی با خانواده برخوردار بودند و خانواده‌شان اجازه داشتند لوازم خاصی مثل چوب مسواک* یا ماده مخدر ناس** برایشان بیاورند. در عین حال مسئولان بازجوها با آقای هرمزی و زندانیان اهل تسنن که از نظر مذهبی تندرو بودند، بحث‌های عقیدتی داشتند و به آنها کتاب‌های مختلف مذهب شیعه، مثل کتاب «شیعه پاسخ می‌دهد» می‌دادند. مسئولان زندان سلول محل نگهداری آقای دهمرده و زندانیان هم‌اتهام او را به شکنجه‌گاه تبدیل کرده بودند و از طریق قرار دادن این افراد و زندانیان سکولار در یک سلول به مدت طولانی، آنها را تحت شکنجه متقابل قرار می‌دادند و برای تحریک آنها، اعمال ضد اخلاق دینی به هم‌بندهای سکولار آنان نسبت می‌دادند و از آنها بدگویی می‌کردند. (مصاحبه با کیوان رفیعی و تحقیقات بنیاد برومند، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴) 

بازجوها در زندان از آقای دهمرده و سایر زندانیان مرتبط با جندالله برای ارتباط و مذاکره با عبدالمالک ریگی استفاده می‌کردند. کیوان رفیعی، که در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ هم‌بند آقای دهمرده بوده، شاهد یکی از این گفت‌وگوها بود. او گفت که یک بار شخصا شاهد بوده که بازجو گوشی موبایل را آورده، این زندانیان را از سلول بیرون برده و گوشی موبایل را به آنها داده و با گفتن این که عبدالمالک ریگی زنگ زده، از آنها خواسته با او صحبت کنند. (مصاحبه با کیوان رفیعی و تحقیقات بنیاد برومند، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴)مسئولان آقای دهمرده و ۲ زندانی دیگر را حدود ۱۰ روز پیش از اجرای حکم از زندان اوین خارج کردند و به زاهدان انتقال دادند. 

دادگاه

بنا بر گزارش‌های رسمی، یکی از شعب دادگاه انقلاب اسلامی استان سیستان و بلوچستان آقای دهمرده را محاکمه کرد. مطابق این گزارش‌ها، نام او «عبدالله شیخ‌حسنی» ذکر شده است (روزنامه کیهان، ۱۰ آبان ۱۳۸۵)؛ اما بر اساس اظهارات آقای رفیعی که با اوهم‌بند بوده، آقای دهمرده به همراه ۲ متهم دیگر در دادگاه انقلاب تهران محاکمه شد. مقامات زندان آنها را با چشم‌های بسته به وسیله سه ماشین مختلف به دادگاه انتقال دادند و پس از مدتی معطلی پشت در اتاق قاضی، صدایشان کردند و دادگاهی یک دقیقه‌ای برای آنها برگزار شد، به طوری که قاضی تنها با پرسیدن اسم متهمان گفته بود حکم هر سه نفر اعدام است. به گفته آقای رفیعی به نقل از آقای دهمرده و ۲ زندانی دیگر، برخورد قاضی و ماموران در دادگاه با او همراه با بی‌احترامی بود. 

 اتهامات

دادگاه آقای دهمرده را به «محاربه و افساد فی‌الارض» متهم کرد. به‌کارگیری سلاح و مهمات جنگی به منظور بر هم زدن امنیت کشور و آدم‌ربایی اتباع کشورهای آلمان، هلند و ایرلند، بمب‌گذاری، حمله مسلحانه به بنز الگانس نیروی انتظامی و آتش زدن آن که منجر به کشته شدن سه تن از پرسنل نیروی انتظامی و یک رهگذر شد، و همچنین عضویت در گروهک تروریستی موسوم به عبدالمالک و بمب‌گذاری در شهر زاهدان، حمله مسلحانه به پاسگاه انتظامی خاش، مشارکت در سرقت خودرو اداره برق و ورود و خروج غیرقانونی از مرز از جمله جزئیات اتهامات آقای دهمرده اعلام شد. در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی‌شود و متهمان از محاکمه منصفانه محروم‌اند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می‌شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده در دادگاه علیه آقای دهمرده نیست.

دفاعیات

آقای دهمرده در دادگاه، که به مدت یک دقیقه برگزار شد، فرصت دفاع نیافت و وکیلی هم نداشت تا از او دفاع کند. بر اساس اطلاعات موجود، دست‌کم هشت نفر از زندانیان هم‌اتهام آقای دهمرده، در جریان مذاکرات ماموران اطلاعات با عبدالمالک ریگی که با استفاده از این افراد صورت گرفت، با قرار وثیقه‌های سبک ۵۰ میلیون تومانی آزاد شدند، اما قرار وثیقه چند تن دیگر، ازجمله آقای دهمرده، در پی تغییر مسیر مذاکرات، لغو شد.

 حکم

دادگاه آقای احمد دهمرده را محارب شناخت و به اعدام محکوم کرد. این حکم از سوی مراجع عالی قضایی تایید شد. آقای احمد دهمرده در روز دوشنبه، هشتم آبان ۱۳۸۵ در حالی که لباس بلوچی به تن داشت، به همراه ۲ شهروند بلوچ دیگر در حضور عده زیادی از مردن در خیابان بزرگمهر زاهدان در ملاعام به دار آویخته شد.

به گفته یک شاهد، به تن داشتن لباس بلوچی در هنگام اعدام از سوی برخی فعالان حقوق مردم بلوچ، توهین به آنها تلقی شد. پیکر آقای دهمرده برای خاکسپاری به خانواده‌اش تحویل داده شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*چوب مسواک برای مالش دادن دندان‌ها از چوب درخت اراک ساخته می‌شود (سایت فرهنگ دهخدا) چوب این درخت حاوی موادی از جمله فلوراید است و موجب ضدعفونی شدن دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان می‌شود و از خون‌ریزی لثه جلوگیری می‌کند. برخی پیروان دین اسلام به پیروی از سنت پیامبر از آن برای شست‌وشوی دندان استفاده می‌کنند. 

**ناس نوعی مواد مخدر است که از ترکیب برگ تنباکوی کوبیده شده با آهک ساخته می‌شود و از طریق گذاشتن آن میان لب و دندان یا زیر زبان جذب می‌شود. (فرهنگ عمید)