بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

حسن حکمت دمیر

درباره

ملیت: ناشناخته
مذهب: نامعلوم
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۹ آذر ۱۳۸۶
محل: خوی، استان آذربايجان غربی، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: اقدام عليه امنيت ملی

ملاحظات

آقای حسن حکمت دمیر،‌ تبعه ترکیه و عضو پژاک بود.

خبر اعدام آقای حسن حکمت‌دمیر از سوی منابع متعدد از جمله کمیته گزارشگران حقوق بشر (۲۳ دی ۱۳۸۶)، سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان ( ۲۲ دی ماه ١٣٨۶) و فدراسیون زندانیان سیاسی کردستان منتشر شد. اطلاعات تکمیلی در اینباره از اطلاعیه عفو‌بین‌الملل (۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۶)، فرات نیوز(۲۷ آذر ۱۳۹۲)، وبسایت ارومیه (۲۲ دی ۱۳۸۶) و خبرگزاری دیده‌بان حقوق بشر کردستان (۶ اردیبهشت ١٣٨۶) برگرفته شده است.

آقای حکمت دمیر،‌ تبعه ترکیه و عضو حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) با نام سازمانی «عگید» بود.

حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)، سازمان چپ گرایی است که در دی ماه ۱۳۸۲ با هدف «جامعه ای دموکراتیک-اکولوژیک و آزادیخواه جنسیتی» در چارچوب ایرانی دموکراتیک و فدرال با خودمختاری اقلیت های قومی تاسیس گردید و در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۳ اولین کنگره خود را برگزار کرد. این حزب به رهبری عبدالرحمن حاجی احمدی روابط تنگاتنگی با حزب پ. ک. ک. در ترکیه دارد و آپو، « عبدالله اوجالان»، رهبر آن حزب را رهبر معنوی خود می‌داند. پژاک بیشتر در مناطق شمالی کردستان ایران نفوذ دارد و مسلحانه علیه جمهوری اسلامی مبارزه می‌کند. پژاک از کردستان ایران به عنوان شرق کردستان یاد می کند.

بنابر اطلاعات موجود در فروردین ماه ۱۳۸۶،‌ آقای حکمت دمیر پس از یک سال حبس،‌ از زندان ارومیه فرار کرده بود.

سازمان عفو بین‌الملل با صدور اطلاعیه از وضعیت آقای حکمت دمیر در زندان و عدم رسیدگی پزشکی به او، ابراز نگرانی کرد (۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۶). سازمان حقوق بشر کردستان نیز با صدور اطلاعیه نسبت به اعدام این تبعه ترکیه اعتراض کرد (۲۲ دی ۱۳۸۶).

دستگیری و بازداشت

بنابر اطلاعات موجود، آقای حکمت دمیر در اوایل بهار ۱۳۸۶ و چند هفته پس از فرار از زندان ارومیه، در منطقه کوهستانی الند شهرستان خوی در نزدیکی مرز ایران و ترکیه، توسط نیروهای سپاه پاسداران دستگیر شد و به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد. در هنگام دستگیری پاهای آقای حکمت دمیر در اثر برف و سرمای شدید دچار سرمازدگی شده بود طوریکه پزشکان معالج قصد داشتند پاهای او را قطع کنند، اما وی مخالفت کرده بود (عفو بین‌‌الملل، ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۶). وی در طول دوران بازداشت امکان دسترسی و ملاقات با خانواده‌اش را که در ترکیه زندگی می‌کردند، نداشت. بنابر گزارش عفوبین‌الملل و سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، آقای حکمت دمیر‌ در دوران بازداشت خود در سلول‌ انفرادی بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه، علی‌رغم نیاز به درمان، تحت فشار و آزار روحی و جسمی قرار داشت.

دادگاه

اطلاعی درباره جلسه یا جلسات دادگاه آقای حکمت دمیر در دست نیست. او از حق داشتن وکیل محروم بوده است (سازمان حقوق بشر کردستان).

اتهامات

بنابر اطلاعات موجود، اتهام آقای حکمت دمیر اقدام علیه امنیت ملی بود.

در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی شود و متهمان از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

اطلاعی درباره مدارک و شواهد ارائه شده علیه آقای حکمت دمیر در دست نیست.

دفاعیات

از دفاعیات آقای حمکت دمیر اطلاعی در دست نیست.

خلاصه‌ای از ایرادات حقوقی دادرسی آقای حکمت دمیر

در مورد نحوه رسیدگی به پرونده آقای حسن حکمت دمیر اطلاعاتی در دست نیست. بیشتر رسانه‌ها گزارش داده‌اند که ایشان عضو گروه پژاک بوده است. از آنجا که گروه پژاک دارای فعالیت مسلحانه  است  به احتمال بسیار ایشان با اتهام محاربه و افساد فی‌الارض محاکمه شده‌اند. بر اساس قوانین ایران عضویت در گروههایی که بر علیه حکومت فعالیت مسلحانه و تروریستی می‌کنند مستوجب مجازات اعدام است.  

بر اساس گزارش سازمانهای حقوق بشری آقای حسن حکمت دمیر به هنگام بازداشت نیاز شدید به درمان داشته است در حالی که مقامات ایران نسبت به درمان وی اقدامات لازم را انجام نمی‌دهند این در حالی است که بر اساس قوانین و مقررات موجود از جمله آیین نامه اجرایی سازمان زندانها، مسئولیت درمان زندانیان بر عهده مسئولان مربوطه می‌باشد. از طرف دیگر گزارش برخی سازمانها حاکی از آن است که آقای حکمت دمیر از دسترسی به وکیل محروم شده است. بر طبق تبصره ۱ ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری که در زمان محاکمه ایشان اجرا می‌شده است: «در جرائمی که مجازات آن به حسب قانون ، قصاص نفس ، اعدام ، رجم و حبس ابد می‌باشد چنانچه متهم شخصا" وکیل معرفی ننماید تعیین وکیل تسخیری برای او الزامی است.» همانطور که مشخص است قانونگذار حضور وکیل در پرونده‌هایی که مجازات آن اعدام است را ضروری تشخیص داده است و اگر وکیل در این دعاوی حضور نداشته باشد قاضی نمی‌تواند شروع به رسیدگی کند و در صورت رسیدگی نیز حکم صادره اعتبار و ارزش قانونی نخواهد داشت. بنابراین در صورت صحت ادعای برخی خبرگزاری‌ها ، چنانچه آقای حکمت دمیر در دادگاه محروم از وکیل بوده و برای وی وکیل تسخیری تعیین نشده باشد، حکم صادره فاقد ارزش قانونی بوده است. 

حکم

آقای حسن حکمت دمیر روز ۲۹ آذر ۱۳۸۶در زندان مرکزی خوی به دار آویخته شد. از جزئیات صدور و اجرای حکم این اعدام اطلاعی در دست نیست.

تصحیح و یا تکمیل کنید