بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

کریم توژه‌لی

درباره

ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۴ بهمن ۱۳۸۰
محل: زندان مرکزی (دریا)، اروميه، استان آذربايجان غربی، ايران
نحوه کشته‌شدن: نحوه اعدام نا‌مشخص
اتهامات: طرفداری از گروه‌های چريکی مخالف نظام

ملاحظات

خبر اعدام آقای کریم توژه لی در تاریخ ۳ اسفند ماه ۱۳۸۱ در سایت خبری عصر نو به نقل از اطلاعیه کمیته اتحاد عمل برای دمکراسی درج شد. خبر این اعدام هم چنین طی یک اطلاعیه مطبوعاتی در ۱۰ شهریور ۱۳۸۲ از طرف حزب دمکرات کردستان ایران انتشار یافته است.

آقای توژه‌لی عضو حزب دمکرات کردستان ایران بود.

حزب دموکرات کردستان ايران در سال ١٣٢۴ با هدف خودمختاری برای کردستان در شمال غربی ایران تأسیس شد.  پس از انقلاب اسلامی، اختلافات بین دولت جمهوری اسلامی شیعه و استان عمدتاً سنی‌نشین کردستان در مورد حقوق و نقش اقلیتها در تدوین  قانون اساسی، تعیین مذهب شیعه به عنوان دین رسمی کشور، و مخصوصا مساله خودمختاری کردستان به درگیریهایی شدید و گاه مسلحانه بین سپاه پاسداران و پیشمرگان (قوای مسلح حزب دمکرات کردستان) انجامید.  حزب دموکرات کردستان رفراندم ١٢ فروردین را تحریم کرد.  روح الله خمینی در روز ٢٨ مرداد ١٣۵٨ حزب دمکرات کردستان را "غیر رسمی و غیر قانونی" اعلام کرد و آن را "حزب شیطان" خواند.  اعدامهای دسته جمعی و نبرد سخت مسلحانه تا ماه‌ها در منطقه ادامه داشت.  در طی ۴ سال بعد، حزب دمکرات قدرت خود را در ناحیه تا حد زیادی از دست داد.  چندین تن از رهبران حزب دموکرات کردستان ترور شده‌اند. 

دستگیری و بازداشت

بنابر اطلاعیه حزب دمکرات کردستان ایران، در سال ۱۳۷۷ مقامات ایران با همکاری پلیس ترکیه آقای توژه لی و تعدادی از پناهجویان سیاسی ایران را به عنوان قاچاقچی و کلاهبردار به ایران بازگرداند. آقای توژه‌لی به محض تحویل به جمهوری اسلامی به زندان انتقال یافت و تا بهمن ماه ۱۳۸۰ در زندان ارومیه بسر برد. او در زندان مورد آزاد و شکنجه قرار گرفت. اطلاعی در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت وی در دست نیست.

دادگاه

اطلاعی درباره جلسه یا جلسات دادگاه آقای توژه لی در دست نیست.

اتهامات

کمیته اتحاد عمل برای دمکراسی، اتهام آقای  توژه لی را "همکاری با حزب دمکرات کردستان ایران" عنوان کرد.

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده علیه آقای توژه لی  نیست.

دفاعیات

از دفاعیات آقای توژه لی اطلاعی در دست نیست.

حکم

آقای کریم توژه لی در ۴ بهمن ما ۱۳۸۰ در زندان ارومیه اعدام شد. از جزئیات این حکم اعدام اطلاعی در دست نیست.

تصحیح و یا تکمیل کنید