بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

عبدالرضا غرابات

درباره

سن: ۵۲
ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۶ بهمن ۱۳۸۹
محل: اهواز، استان خوزستان، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: ارتداد; افساد فی‌الارض

ملاحظات

خبراعدام آقای عبدالرضا غرابات در سایت‌های اینترنتی خبرگزاری فارس (۱۱ بهمن)، العربیه (۹ بهمن)، هرانا (۸ بهمن) و فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران (۱۲ بهمن) ۱۳۸۹ منتشر شد.

عبدالرضا غرابات (معروف به صائد) از سال ۱۳۵۹ وارد سپاه پاسداران شد و تا سال ۱۳۸۱ در این ارگان مشغول به کار بود و آخرین رده او در سلسله مراتب سپاه پاسداران سردار بود. چند تن از اعضای خانواده او در جریان جنگ ایران وعراق کشته شده بودند و خود او هم در این جنگ زخمی شده بود. گزارش شده است که او همچنین از ناراحتی حاد روحی رنج می‌برده است. آقای غرابات فرمانده لشگر ولیعصر مستقر در جاده اهواز – اندیمشک بود و در سال ۱۳۸۱ تحت عنوان بازنشستگی از کار برکنار شد و سپس به تدریس اخلاق روی آورد. ( فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران)

براساس خبر فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران، عبدالرضا غرابات  قبلا نیز دو بار بازداشت شده بود. بار اول در سال ۱۳۷۷ توسط مامورین وزارت اطلاعات دستگیر و به بازداشتگاه اداره اطلاعات بنام گلف اهواز منتقل گردید و ۲ ماه در بازداشت بسر برد. بار دوم در سال ۱۳۸۴ دستگیر و به زندان شوشتر منتقل شد و ۱۰ ماه زندانی بود.

العربیه به نقل از یکی ازاعضای خانواده او نوشته است «پس از توقف جنگ عبدالرضا از ارتباط خود با امام زمان سخن گفت و ادعا کرد که امام زمان از نظام حاکم به رهبری آیت الله خامنه‌ای ناراضی است. به تدریج بر پیروان آقای غرابات افزوده شد بطوریکه صدها نفر از شهرهای مختلف دیگر نیز با وی ارتباط برقرار کرده و به عضویت مجموعه‌ای که با نام «خط سیر و سلوک» بین مردم معروف شده بود درآمدند.» این عضو خانواده سپس تاکید می‌کند که فعالیت این گروه پس از پرداختن به رهبر جمهوری اسلامی ایران متوقف شد و عبدالرضا غرابات به اهواز تبعید شده بود.

از گزارشات موجود چنین استناد می‌شود که مقامات جمهوری اسلامی درباره پرونده آقای غرابات حساسیت زیادی داشته‌اند. چنانکه برای نمونه، محسنی اژه‌ای دادستان کل کشور با اشاره به اعدام وی در اهواز او را به گروه‌های انحرافی منتسب کرده بود.

دستگیری و بازداشت

آقای غرابات برای سومین بار در سال ۱۳۸۶ درمسیر حمیدیه به اهواز دستگیر و به زندان کارون اهواز منتقل شد و تا زمان اجرای حکم اعدام در این زندان بسر برد. بنابه گفته خانواده اش در طی مدت بازداشت، آنها به ندرت قادر به ملاقات با او بودند. (فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران)

دادگاه

اطلاعی درباره جلسه یا جلسات دادگاه آقای غرابات در دست نیست. بنابرگزارش خبرگزاری فارس، این پرونده در دادگاه انقلاب اهواز مورد رسیدگی قرار گرفت. (در برخی منابع از دادگاه ویژه روحانیت نام برده شده است.) به رسانه‌ها اجازه پوشش خبری داده نشده است کما اینکه به نوشته خبرگزاری رسمی فارس، «تلاش خبرنگار فارس در اهواز برای كسب اخبار جامع‌تر در این زمینه از دادستان یا دیگر مسئولان امر به جایی نرسید و مدیر روابط عمومی دادگستری خوزستان، ارائه اطلاعات و امكان انجام مصاحبه با دادستان را منوط به ارائه معرفی نامه جدید به خبرنگار فارس كه از قبل هم برای آنها شناخته شده است و كسب اجازه و تكلیف از مقامات بالاتر قوه قضاییه دانست.»

اتهامات

اتهامات عنوان شده علیه آقای غرابات «ارتداد و ترغیب به فساد» ذکر شده است. (خبرگزاری فارس - ۱۱ بهمن ۱۳۸۹)

در شرایطی که حداقل تضمین های دادرسی رعایت نمی شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست. 

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده در دادگاه علیه آقای عبدالرضا غرابات نیست. بنابرگزارشات رسانه‌های دولتی و مقامات رسمی، وی به ادعای دروغین ارتباط با امام زمان و تشکیل گروه‌های انحرافی متهم شده است. 

دفاعیات

از دفاعیات آقای عبدالرضا غرابات اطلاعی در دست نیست. بنابر گزارشات موجود، بنظر میرسد که وی تنها به دلیل  بیان عقایدش و داشتن پیروان مورد محاکمه قرار گرفته است. سایت العربیه به نقل از یکی از اعضای خانواده او می‌نویسد «ما خبر اعدام عبدالرضا را از رسانه ها شنیدیم. ... ما انتظار نداشتیم که وی اعدام شود چرا که در دوران جنگ خدمات فراوانی داشته است. ... عبدالرضا در زمان شاه هیچ گرایش دینی نداشت اما پس از پیروزی انقلاب و آغاز جنگ به عضویت سپاه درآمد و در هشت سال جنگ، حضوری مداوم در خط مقدم جبهه داشت.»

این عضو خانواده سپس افزود: «پس از توقف جنگ، عبدالرضا از ارتباط خود با امام زمان سخن گفت و ادعا کرد که امام زمان از نظام حاکم به رهبری آیت الله خامنه‌ای ناراضی است.» این در حالی است که به گفته این عضو خانواده «نظام خود مروج افکار امام زمانی است و احمدی نژاد بارها از تلویزیون بطور مستقیم و غیر مستقیم از ارتباط با امام زمان گفته است.» و می‌پرسد: «چرا فقط فرزند ما اعدام می‌شود».

خلاصه‌ای از ایرادهای حقوقی دادرسی آقای عبدالرضا غرابات

بر اساس اطلاعات اندک منتشر شده در این پرونده آقای غرابات مخالف با رهبری بوده و طرفدارانی نیز پیدا کرده بود. در هیچ یک از اظهار نظرهای مقامات رسمی صحبتی از فعالیت‌های مسلحانه و خشونت‌بار ایشان و یا طرفدارانش نشده است. بنابراین فعالیت ایشان کاملا مسالمت‌آمیز بوده است. با این وجود ایشان به جرایمی همچون ارتداد محکوم شده است. به احتمال زیاد ادعاهای ایشان مبنی بر ارتباط با زمان مبنای صدور چنین حکمی قرار گرفته است این در حالی است که اولا ارتداد در قوانین ایران جرم‌انگاری نشده است و شرایط و مجازات آن در قوانین مشخص نیست. البته در قوانین پیش بینی شده که در مواردی که حکم قضیه‌ای در قانون نیست قضات باید به شرع مراجعه کنند. (اصل ۱۶۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران) در مقررات شرعی ارتداد به معنای خروج از اسلام است و خروج از اسلام نیز با رد کردن توحید، معاد و یا نبوت رخ می‌دهد. به همین دلیل ادعای ارتباط با امامان شیعه و یا حتی پیامبران و یا ارتباط با خدا نیز نمی‌تواند دلیلی برای ارتداد شخص تلقی شود. به همین دلیل به نظر می‌رسد حکم دادگاه در این زمینه فاقد وجاهت قانونی و شرعی بوده است.

بر اساس گزارشات منتشر شده مسئولان قضایی از ارائه اطلاعات این پرونده به رسانه‌ها و خانواده خودداری کرده‌اند. حتی جسد آقای غرابات بعد از اعدام بدون اطلاع به خانواده ایشان به صورت مخفیانه توسط ماموران وزارت اطلاعات دفن شد. علاوه بر اینکه اصل آزادی بیان و حق دسترسی آزاد به اطلاعات اقتضا می‌کند که در مورد پرونده‌های مهم مانعی برای دستیابی به اطلاعات ایجاد نشود، خانواده حق ملاقات به آقای غرابات را داشته و جسد الزاما باید به خانواده تحویل داده می‌شد. به عبارتی هیچ شخص دیگری به جز خانواده اختیار قانونی برای کفن و دفن متوفی را ندارد. این حد از مخفی کاری محل شائبه می‌باشد. بر اساس ماده ۱۸ آيين‌‌نامه نحوه اجرای احكام قصاص، رجم، قتل، صلب، اعدام و شلاق موضوع ماده ۲۹۳ قانون آيين ‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور كيفری - مصوب ۱۳۸۲ «پس از اجرای حكم، چنانچه به تشخيص پزشك قانونی يا پزشك معتمد اطمينان به مرگ محكوم حاصل شود، از محل اجرای حكم خارج و جسد تحويل پزشكی قانونی می‌‌شود. چنانچه كسان محكوم جسد را مطالبه نمايند به تشخيص و دستور مقام قضایی مجری حكم تسليم آنان می‌‌شود و ‌الا طبق مقررات شرعی و قانونی دفن خواهد شد. در فرض اخير، كليه هزينه‌‌ها از بيت‌‌المال پرداخت می‌شود.»

حکم

دادگاه آقای عبدالرضا غرابات را به اعدام محکوم کرد و حکم به تایید دیوان عالی قضایی رسید. وی در۶ بهمن ۱۳۸۹ در زندان کارون اهواز به دارآویخته شد. خبر اعدام وی را خانواده از رسانه‌ها شنیدند.  قبل از اعدام به خانواده او اجازه آخرین وداع داده نشد. جسد او توسط مامورین وزارت اطلاعات شبانه و دور از زادگاهش در محلی بنام برومیر بالاتر از چهار شیر اهواز به خاک سپرده شد. (فعالین حقوق بشر و دموکراسی در ایران) آقای عبدالرضا غرابات ۵۲ ساله بود.

تصحیح و یا تکمیل کنید