بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

ناصر امیرنژاد

درباره

سن: ۲۶
ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۵ خرداد ۱۳۸۸
محل: تهران، استان تهران، ايران
نحوه کشته‌شدن: شلیک خودسرانه
اتهامات: اتهام نامعلوم

ملاحظات

اهل یاسوج و "الگو" و مورد تحسین دیگران بود. در رشته هوا-فضای دانشگاه آزاد درس می‌خواند و برای استقبال از مادربزرگ‌اش به ایستگاه مترو رفته بود. اما مادربزرگ نتوانست او را سر قرار پیدا کند. 

اطلاعات در مورد کشته شدن آقای ناصر امیرنژاد از ایسنا (٢٠ مهر ١٣٨٨)، سایت موج سبز آزادی (٢٥ تیر١٣٨٨)، شبکه خبر دانشجو (١١ مرداد ١٣٨٨)، ادوار نیوز (٢٩ خرداد ١٣٨٨)، وبلاگ دست نوشته (٣٠ خرداد ١٣٨٨) گرفته شده است. همچنین نام ایشان در فهرست «اسامی و مشخصات دقیق ٧٢ شهید جنبش سبز» که به کوشش مشاور ارشد میرحسین موسوی (کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری) تهیه و در ۱۳ شهریور ۱۳۸۸ در سایت نوروز انتشار یافت، درج شده است. همچنین اطلاعات در مورد تیراندازی‌ از پایگاه بسیج عاشورا در روز ٢٥ خرداد ١٣٨٨ از طریق مصاحبه بنیاد برومند با یک شاهد عینی که در محل حضور داشته، گرفته شده است.

آقای ناصر امیرنژاد، ٢٦ ساله، دانشجوی ترم آخر رشته هوا فضای دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات تهران بود. او از اهالی یکی از روستاهای اطراف یاسوج بود و برای ادامه تحصیل به تهران آمده بود. به گفته یکی از هم دانشکده‌ای‌هایش که مطلبی در مورد مرگ ایشان در وبلاگ خود نوشت، او دانشجویی بود که «همه او را به نمونه بودن می‌شناختند» (وبلاگ دست نوشته). او در شامگاه ٢٥ خرداد ١٣٨٨، در تیر اندازی بسیجیان از پشت بام پایگاه گردان ١١٧ عاشورا، واقع در نزدیکی میدان آزادی تهران، هدف اصابت گلوله قرار گرفت.

در روز ۲٥ خرداد، راهپیمایی اعتراضی به نتیجه انتخابات رییس جمهوری، در تهران برگزار شد. درهنگام پایان گرفتن راهپیمایی، هنگامی که مردم به تدریج متفرق می‌شدند، عده‌ای از مردم توسط نیروهای شبه‌نظامی بسیج، کشته و زخمی شدند. در ابتدای بزرگراه محمد علی جناح و در ضلع شمالی میدان آزادی، نیروهای بسیجی پایگاه گردان ١١٧ عاشورا از پشت بام و پنجره‌های ساختمان به روی مردم آتش گشودند. فیلم‌های این تیراندازی‌ها که در یوتیوب قرار داده شده است نشان دهندۀ حضور ده‌ها تن از معترضان در جلوی پایگاه بسیج است که شعار می‌دهند. در این فیلم‌ها درگیری مستقیم نیروهای بسیجی با مردم دیده نمی‌شود اما نیروهای بسیج از پنجره‌‌ها و پشت بام ساختمان مذکور به مردم شلیک می‌کنند و صدای تیر به وضوح شنیده می‌شود و مردم در حال انتقال زخمی‌ها دیده می‌شوند. شاهد عینی در مصاحبه با بنیاد برومند تأکید می کند که مردم اطراف پایگاه مسلح نبودند. از تعداد تلفات این حادثه اطلاع دقیقی در دست نیست اما آقای داوود صدری، آقای سهراب اعرابی، آقای ناصر امیرنژاد، خانم سرور برومند و خانم فاطمه رجب پور که در ساختمان مهد کودک روبروی پایگاه بودند، در جریان این تیراندازی‌ها مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.

بنا به گفتۀ پدر آقای امیرنژاد، در روز حادثه او به استقبال مادر بزرگش در ایستگاه متروی آزادی رفته بود. مادر بزرگ آقای امیرنژاد پس از ساعت‌ها انتظار طی تماسی با خانواده به آن‌ها خبر داد که آقای امیرنژاد به محل قرار نیامده است. خانواده سعی کردند تا با تلفن همراه آقای امیر نژاد تماس بگیرند اما موفق نشدند. پدر ایشان شبانه به سمت تهران حرکت می‌کند و پس از مراجعه به چندين بيمارستان، سرانجام جسد پسرش را پیدا می کند که گلوله‌ای از پشت به وی شليك شده و از قلب و ريه اش عبور كرده بود (شبکه خبر دانشجو).

پیکر آقای امیرنژاد در روز ٢٩ خرداد ١٣٨٨ در زادگاهش به خاک سپرده شد (ادوار نیوز).

واکنش مسئولان

فرماندۀ بسیج تهران در «مراسم تودیع و معارفه رئیسان قدیم و جدید بسیج دانش‌آموزی و فرهنگیان استان تهران»، تیراندازی بسیجیان به مردم را در برابر پایگاه گردان ١١٧ عاشورا تایید کرد (ایسنا).

در مورد شخص آقای امیرنژاد، اطلاعات موجود تناقضاتی در بر دارد. پدر مقتول در مصاحبهای تاکید کرده که پسرش در دوران تحصیل از اعضاء فعال بسیج بوده است. با این حال، و بر خلاف روال معمول که برای شهدای بسیج مراسم گرامیداشت و تجلیل برگزار می‌شود، برای آقای امیرنژاد هیچ مراسم یادبود و تقدیر و تجلیلی از جانب مقامات جمهوری اسلامی برگزار نشد. هیچ مقام رسمی و دولتی نیز از او به عنوان بسیجی نامی به میان نیاورده ‌است. از سوی دیگر مکرراً گزارش شده است که مقامات حکومتی با تهدید و تطمیع سعی کرده‌اند خانواده‌های کشته شدگان را قانع کنند که فرزندانشان را بسیجی معرفی کنند.

خانواده

پدر آقای امیرنژاد در تاریخ ١١ مرداد ١٣٨٨ در مصاحبه با شبکه خبر دانشجو اظهار داشت که پسرش بسیجی بوده است. وی تاکید کرده که گلوله‌ای که منجر به کشته شدن پسرش شده از اسلحه غير سازمانی شلیک شده است. وی توضیح دیگری در مورد نوع اسلحه، گلوله و نتیجه کابد شکافی ارائه نکرد. خبرنگار در ابتدای مطلب اشاره کرده است که آقای اميرنژاد انجام مصاحبه را «مشروط به اجازه سپاه می‌دانست» و تنها «بعد از كسب اجازه از مسئولان حفاظت و اطلاعات سپاه فتح كهگيلويه و بوير احمد» حاضر به انجام مصاحبه شد. همچنین گزارش شده که خانواده امیرنژاد تحت فشار حکومتی قرار گرفتند تا از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ایران به خاطر ایجاد اغتشاش‌هایی که منجر به کشته شدن فرزندشان شده است، شکایت کنند (سایت موج سبز آزادی).

خلاصه رویدادهای ایران پس از انتخابات

پس از اعلام پیروزی مجدد محمود احمدی‌نژاد با اکثریت ٦٣/٦٢ درصدی آرا در دهمین دوره انتخابات رییس جمهوری ایران، که در تاریخ جمعه ٢٢ خرداد ١٣٨٨ برگزار شد، اعتراضهای سراسری مردم به نتیجه انتخابات شروع شد. سرویس پیامک تلفنهای همراه در ایران، از ساعت ١١ شب پنج‌شنبه (٢١ خرداد ١٣٨٨) قطع شد. این اختلال در سرویس پیامک در طول برگزاری انتخابات و تا دهم تیرماه ادامه داشت. در هنگام برگزاری انتخابات، جانشین فرمانده نیروی انتظامی ایران اعلام کرد که تجمع هوادارن نامزدهای ریاست جمهوری در تمام کشور غیرقانونی است. عصر همان روز مانوری به نام مانور اقتدار در میدانهای مختلف شهر تهران و با هدف «برقراری نظم و امنیت در شعب و صندوق‌های اخذ رأی» در تهران انجام شد. در حالی که وزیر کشور ایران گفته بود اعلام تدریجی نتایج انتخابات ریاست جمهوری این کشور پس از اذان صبح (حدود ساعت چهار صبح) آغاز خواهد شد، رئیس ستاد انتخابات کشور کمی پس از نیمه شب اعلام نتایج را آغاز کرد.

پس از اعلام نتیجه، مردم با اعتقاد بر اینکه تقلب انجام گرفته است در روز ٢٣ خرداد به خیابانها آمدند و اعتراض خود را ابراز داشتند. موسوی، کروبی و رضایی، رقیبان احمدی نژاد در این انتخابات، اعلام کردند که تخلفات زیادی در انتخابات انجام گرفته است و به نتیجه اعتراض کردند. آنها شکایت خود را به شورای نگهبان ارایه کردند و خواستار ابطال انتخابات و برگزاری انتخابات مجدد شدند. در عین حال، ولی فقیه ایران، آیت الله خامنه‌ای قبل از بررسی نتیجه توسط شورای نگهبان، پیروزی محمود احمدی نژاد را تبریک گفت. تعداد زیادی از افرادی که در ستادهای انتخاباتی کروبی و موسوی فعالیت داشتند بازداشت شدند.

روز ۲٥ خرداد، راهپیمایی بی‌سابقه‌ای در خیابانهای مرکزی تهران برگزار شد. به نقل از شهردار تهران، گفته می‌شود حدود سه ملیون نفر در این راهپیمایی شرکت کرده‌اند. درهنگام پایان گرفتن راهپیمایی، عده‌ای از مردم توسط نیروهای شبه‌نظامی، کشته و زخمی شدند. دولت ایران برای جلو گیری از انتشار اخبار، خبرنگاران خارجی را اخراج کرد و خبرگزاریها را از فرستادن اخبار منع نمود. در سه روز بعد نیز، راهپیمایی‌های گسترده و آرام با شرکت معترضان در تهران برگزار شد. به دنبال اعلام حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از احمدی‌نژاد در نماز جمعه ٢٩ خرداد ١٣٨٨ و هشدار وی به معترضان مبنی بر اینکه مسئولیت هرج و مرج و تبعات آن به عهده خودشان است، که سازمان عفو بین الملل آن را «مشروعیت بخشیدن به اعمال خشونت توسط نیروهای انتظامی» برای سرکوب معترضان خواند، سرکوبها صورت جدیدی به خود گرفت. در روز ۳۰ خرداد و پس از آن، پلیس و نیروهای شبه‌نظامی به سرکوب معترضان پرداختند. هر گونه تجمع مردمی غیر قانونی اعلام شد و توسط پلیس و لباس شخصیها به خشونت کشیده شد.

نیروهای شبه نظامی موسوم به لباس شخصی، گروههایی هستند که در جریان تجمعها و فعالیتهای صنفی، دانشجویی، انتخاباتی واعتراضی برای سرکوب مردم استفاده می‌شوند. از اینکه این گروهها چگونه سازماندهی می‌شوند یا از چه کسانی دستور می‌گیرند، اطلاعات زیادی در دست نیست. این نیروها لباس معمولی بر تن می‌کنند و فاقد یونیفرم مشخص هستند. آنها گاه با چوب و چماق و گاه با زنجیر و چاقو یا با باتون و اسلحه گرم تجهیز می‌شوند و زمانی که حکومت قصد سرکوب مردم را دارد ظاهر می‌شوند. آنچه روشن است، اینست که نیروهای انتظامی اگر با آنها همراهی نکنند، هیچ واکنشی برای مهار خشونت آنها نشان نمی‌دهند و لباس شخصی‌ها آزادانه در میان نیروهای انتظامی رفت و آمد می‌کنند و در برابر پلیس اقدام به ضرب و شتم وحشیانه معترضان می‌کنند. در جریان حوادث پس از انتخابات خرداد ماه ١٣٨٨، مردم با قرار دادن عکس این افراد در اینترنت، تعدادی از آنها را شناسایی کردند و مدارکی دال بر رابطه این افراد با بسیج، سپاه پاسداران و نیروهای اطلاعاتی ارایه دادند. در بیست پنجم شهریور ماه ۱۳۸۸ جانشین فرمانده سپاه سيدالشهداء استان تهران شرکت فعال نیروی مقاومت بسیج و نقش تعیین کننده آنها را در سرکوب مردم تایید کرد و گفت: «بسيجی‌ها با حضور خود در حوادث اخير چشم فتنه‌گران را كور كردند و بايد از آن‌ها قدردانی شود... دشمنان اسلام با غبارآلود كردن فضا می‌خواستند در حوادث اخير سوءاستفاده كنند اما به حمدالله با روشنگری مقام معظم رهبری در مقابل اين فتنه پيروز شدیم.» وی همچنین تأکید کرد که: «جوانان غيور و ولايت‌مدار بسيجی كه نسل دوم و سوم انقلاب بودند در اين صحنه موفق شدند و پيروز ميدان بودند.»

در جریان اعتراضات خسارتهایی به اموال شهروندان وارد شد. در آن زمان، مقامهای مسئول و رادیو و تلویزیون دولتی سعی کردند این تخریبها را به معترضان نسبت دهند و سرکوب را توجیه کنند. این در حالی بود که عکسهای و فیلمهایی در اینترنت منتشر شد که نیروهای انتظامی را در حال تخریب، در خیابانهای فرعی و جاهای خلوت و دور از جریان اعتراضهای مردمی نشان می‌دادند. همچنین فرمانده نيروی انتظامی جمهوری اسلامی در تاریخ ٢٨ مهر ١٣٨٨ در همایش عمومی فرماندهان و مدیران فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، تخریب اموال شهروندان توسط نیروهای انتظامی را اذعان داشت و مسئولیت آنرا پذیرفت.

اطلاع دقیقی از تعداد کشته شدگان، زخمیها و ناپدید شده‌ها در دست نیست. بنا بر گزارشهای مختلف، تعداد قربانیان این راهپیماییها در سراسر ایران، صدها نفر است که نام بیش از ٧٠ نفر گزارش شده است. همچنین مقامهای مسئول، خانواده برخی از قربانیان را تهدید کرده‌اند که سکوت اختیار کنند و با رسانه‌‌ها مصاحبه نکنند. گفته می‌شود که شرایط پس دادن جسد به خانواده‌ها، عوض کردن علت فوت در گواهی پزشکی قانونی به علل طبیعی مانند سکته قلبی و...، سلب حق شکایت از بستگان کشته شده‌ها و خودداری از برگزاری مراسم یادبود برای عزیزانشان بوده است. بر طبق اعلام منابع دولتی، پس از ۲۲ خرداد، بیش از ٤٠٠٠ نفر در سراسر کشور بازداشت شدند که تعداد کثیری در بازداشتگاه کهریزک بدون رعایت حقوق زندانیان و حداقل امکانات بهداشتی نگهداری شدند. گزارشهای متعددی در مورد خشونت، شکنجه و تجاوز به بازداشت شدگان منتشر شده است. تعدادی از بازداشت شدگان در اثر ضرب و شتم در دوران بازداشت و شرایط سخت و طاقت فرسا و شکنجه‌هایی که در زندان کهریزک متحمل شدند، جان سپردند.

تصحیح و یا تکمیل کنید