بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

هیتوشی ایگاراشی

درباره

سن: ۴۴
ملیت: ژاپن
مذهب: نامعلوم
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۱ تیر ۱۳۷۰
محل: دانشگاه تسوکوبا، تسوکوبا، ژاپن
نحوه کشته‌شدن: اعدام فراقضایی با سلاح سرد
اتهامات: جرايم مذهبی

ملاحظات

آقای هیتوشی ایگاراشی یکی از صدها قربانی اعدام های فراقضایی است که از بدو پیدایش نظام جمهوری اسلامی در خارج از کشور به وقوع پیوسته. در بسیاری از این موارد عاملین قتل‌ها مأمورین جمهوری اسلامی بوده اند و یا می‌توان منطقاً فرض نمود این قتل‌ها نتیجه سیاست این دولت در سطوح مختلف آن است. اطلاعات مربوط به اعدام فراقضایی آقای هیتاشی ایگاراشی از روزنامه جمهوری اسلامی (۱۳ و ۲۵ اسفند ۱۳۶۹ - ۲۶ تیر ۱۳۷۰)، روزنامه نیویورک تایمز (۱۳ ژوئیه ۱۹۹۱)، متن سخنرانی استاد شیگمی ایناگا در کنفرانس گفتگوی تمدن‌ها در دانشگاه سازمان ملل متحد (۳۱ژوئیه تا ۳ اوت ۲۰۰۱) و گزارش سازمان عفو بین الملل (۱ ماه مه ۱۹۹۷)، اخذ شده است .

آقای ایگاراشی، استاد محترم تمدن اسلامی در ژاپن، از جمله کتاب ابن اسینا "قانون درپزشکی" و رمان سلمان رشدی "آیات شیطانی" را به زبان ژاپنی ترجمه کرده بود. در سال ۱۳۶۷ آیت الله روح الله خمینی در فتوای خویش در مورد رمان رشدی، مؤلف، ناشرین و همه ی دست اندرکاران چاپ و توزیع این کتاب را به مرگ محکوم نمود.

قتل آقای ایگاراشی با ترجمه ی رمان "آیات شیطانی" مربوط است. پس از مرگ آیت الله خمینی، جانشینان وی فتوایش را تأئید و تمدید نمودند. در ۲۶ بهمن ۱۳۶۸ آیت الله صانعی، رئیس بنیاد دولتی ۱۵ خرداد در یک برنامه تلویزیونی حضور یافت و برای مجریان این فتوی جایزه ی نقدی تعیین نمود. این جایزه برای عوامل ایرانی تبار سه میلیون دلار و برای غیر ایرانیان یک میلیوندلار بود. بنیاد پانزده خرداد در ۲۴ اسفند ماه ۱۳۷۰ این ارقام را دوبرابر کرده و مسئولیت حفاظت، مخارج و خسارات مالی که اجرای فتوی به دنبال دارد را به عهده گرفت. (جمهوری اسلامی ۲۵ اسفند ۱۳۷۰).

آقای ایگاراشی تنها قربانی این فتوی نیست؛ مقامات جمهوری اسلامی افراد دیگری را که در ترجمه یا نشر این رمان نقش داشته‌اند مورد هدف قرار داده است. در ۱۲ تیر ماه ۱۳۷۰، اِتوره کاپریولی مترجم ایتالیایی "آیه‌های شیطانی" موردحمله‌ی یک مهاجم قرار گرفت که وی را به ضرب چاقو زخمی نمود. آقای کاپریولی از این حادثه جان به در برد. پلیس قضایی ایتالیا در این مورد اعلام کرد که شخص مهاجم با سفارت ایران در تماس بوده است. در ۱۹ مهرماه ۱۳۷۲، ویلیام نیگارد، ناشر "آیه‌های شیطانی" در نروژ، قربانی یک سوءقصد شد و به طرز معجزه آسایی جان به در برد. در پی این سوءقصد دولت نروژ سفیر خود را در جمهوری اسلامی باز خواند.

دستگیری و بازداشت

اقای ایگاراشی هیچگاه بازداشت نشد.

دادگاه

آقای ایگاراشی در محکمه‌ای حضور نیافت، و دادگاه علنی برای بررسی اتهامات وی تشکیل نشد. معلوم نیست که وی در یک دادگاه مخفی، غیاباً محاکمه شده است یا نه.

اتهامات

اتهام مشخصی علناً به آقای ایگاراشی وارد نشد؛ اما در فتوای خویش بر علیه کتاب "آیات شیطانی"‌، آیت الله خمینی اشخاصی که در چاپ و نشر و توزیع این کتاب دخیل بوده اند را به توهین به مقدسات مسلمین متهم کرده بود.

مدارک و شواهد

"آیات شیطانی" به زبان ژاپنی.

دفاعیات

آقای ایگاراشی قبل از کشته شدن فرصت دفاع از خویش نیافت، اما چون فتوا بر علیه سلمان رشدی منجر به یک بحث کلی در سطح بین الملل شده بود وی در فرصت دیگری در مورد ترجمه ی اثر مذکور توضیحاتی داده بود. بنا به اظهارات آقای شیگمی ایناگا : "ایگاراشی کتاب و نویسنده‌ی آن را وابسته به سنت فکری تصوف و عرفان که در بطن اسلام شکل گرفته است می‌دانست. به نظر ایگاراشی، سلمان رشدی ضد اسلامی نبود، بلکه اقامتش در انگلستان همچون "گذری به هند"، اثر ای. ام. فاستر، نموداری از ادبیات تبعیدی بود و مقایسه آن با هجرت محمد و یا "قصه‌ی غربت غربی" سهروردی دور از منطق نیست. ایگاراشی آیات شیطانی را شکل مدرنی از "آوای نی" جلال الدین رومی تلقی می‌کرد که از جدایی از خداوند/خالق می‌نالید. از نظر ایگاراشی رشدی از جمله شعرای عرفانی و بدعت گذار خشم اسلامی علیه تحجر مذهبی است. وی مایل بود، به عنوان یک شخص بی‌طرف، با ترجمه‌ی کتاب، نظریه ای را مطرح کند که قابلیت خاتمه دادن به این مجادله‌ی بی پایان را داشته باشد.

حکم

روز ۲۵ بهمن ماه ۱۳۶۷ مؤسس جمهوری اسلامی ایران، روح الله خمینی، بر علیه مؤلف و ناشرین کتاب "آیات شیطانی" فتوایی بدین مضمون صادر کرد: "بسمه تعالی انالله و انا الیه راجعون . به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم مؤلف کتاب آیات شیطانی – که علیه اسلام و پیامبر و قرآن تنظیم و چاپ و منتشر شده است – همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می باشند. از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هرکس در این راه کشته شود، شهید است انشاءالله. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. والسلام و علیکم و رحمه الله و برکاته . روح الله الموسوی الخمینی. "در قطعنامه ای که در ۱۴ اسفند ۱۳۶۹ توسط مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران منتشر شد، مقامات این کشور اعلام کردند که فتوای خمینی با مرگ وی باطل نمی شود و این حکم باید به مرحله‌ی اجرا گذاشته شود. روز ۲۱ تیر ماه ۱۳۷۰، جسد آقای ایگاراشی در محوطه دانشگاه تسوکوبا درچند کیلومتری شمال شرقی شهر توکیو توسط سرایداری کشف شد. بنا به گزارش پلیس آقای ایگاراشی در مقابل آسانسور طبقه هفتم دانشکده محل تدریس خود توسط ضربات چاقو که به صورت، گردن و دستهای او وارد شده بود از پای درآمد.

تصحیح و یا تکمیل کنید