بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

نظیر شنبه‌زهی

درباره

ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: نامعلوم

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۳ اسفند ۱۳۸۵
محل: زاهدان، استان سيستان و بلوچستان، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: عضویت در گروه چریکی مخالف نظام
سن در زمان ارتکاب جرم انتسابی: ۱۷

ملاحظات

خبراعدام آقای نظیر شنبه‌زهی ١٧ ساله، در سایت‌های اینترنتی دلاور (٢٣ اسفند ١٣٨۵ و ١۵ فروردین ١٣٨۶) آزاد تبریز نیوز (٢٧ اسفند ١٣٨۵) و رادیو بلوچی (٢۴ مهر ١٣٨۶) منتشر شد.

آقای نظیر شنبه‌زهی از مبارزان بلوچ بود. به نوشته سایت دلاور برادر کوچک نظیر شنبه‌زهی با نام زکریا شنبه‌‌زهی نیز در سال ١٣٨۴ و در سن شانزده سالگی در شهر میر‌جاوه توسط نیروهای دولتی کشته شده است.

قوانین بین‌المللی بطور اکید استفاده از مجازات اعدام را برای افرادی که در هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال سن بوده ‌اند ممنوع کرده است. ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک متعهد گشته است که افرادی را که در دوران کودکی مرتکب جرم شده ‌اند اعدام نکند.

دستگیری و بازداشت

سایت دلاور تاریخ دستگیری آقای شنبه‌زهی را چند ماه قبل از اعدامش ذکر کرده است. بنا بر گزارش‌ها وی پس از دستگیری تحت شکنجه قرار گرفت. سایت دلاوربه نقل از یکی از اعضای خانواده آقای شنبه‌زهی می‌نویسد «با گذشت چند ماه هیچ اتهامی بر ایشان ثابت نشد و وزارت اطلاعات از ایشان تقاضای همکاری جهت دستگیری مبارزین نمود اما ایشان هر گونه همکاری با رژیم را پاسخ منفی دادند و به همین خاطر رژیم با اینکه اتهامات وارده بر ایشان ثابت نشده بود وی را آزاد نکردند و شکنجه‌ها همچنان ادامه داشت به حدی که اولین بار که همسر ایشان به ملاقاتش رفته بود ایشان را نشناخته بود اما این جوان در برابر شکنجه‌ها تسلیم نگردید و جرمی ناکرده بر عهده نگرفت.» (وبسایت دلاور، ۱۵ فروردین ۱۳۸۶)

دادگاه

اطلاعی درباره جلسه یا جلسات دادگاه در دست نیست.

اتهامات

به گزارش سایت دلاور اتهام آقای شنبه زهی«همکاری با جنبش مقاومت» عنوان شده بود.

در شرایطی که حداقل تضمین های دادرسی رعایت نمی شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده علیه آقای شنبه زهی نیست.

دفاعیات

از دفاعیات آقای شنبه زهی اطلاعی در دست نیست.

حکم

آقای نظیر شنبه‌زهی در ٢٣ اسفند ١٣٨۵ در پارک لاله زاهدان در ملاعام به دارآویخته شد. به نوشته رادیو بلوچی «اجرا کنندگان حکم جرثقیل را در حالی که کمی بالا رفته بود و نظیر برروی آن آویزان بود خاموش کردند و نظیر بعد از حدود بیست دقیقه پرپرزنان به طرز فجیعی جان داد».

به گفته یکی از اعضای خانواده آقای شنبه‌زهی، ابتدا قرار بود که او به قید سند آزاد شود، «... اما بعد از عملیات بلوار ثارالله* که فرماندهیش با یکی از خویشاوندان نزدیک نظیر شنبه زهی بود مزدوران رژیم که در دستگیری فرمانده ناکام شدند جهت انتقام و فرونشاندن خشم خود بسیاری از خویشاوندان آن فرمانده را دستگیر نموده و یکی از آنها بنام نصرالله شنبه‌زهی فورا اعدام گردید و نظیر شنبه‌زهی را که از قبل در بازداشت به سر می‌برد هم جهت انتقام‌گیری اعدام نمودند. یک روز قبل از اعدام وزارت اطلاعات خانواده نظیر شنبه زهی را برای ملاقات طلبید و به خانواده اش گفت که اگر یک همکاری کوچک علیه مبارزین انجام دهند نظیر را آزاد خواهند کرد وقتی خانواده به ملاقات نظیر می روند و پیشنهاد وزارت اطلاعات را با ایشان در میان می گذارند ایشان در پاسخ می گویند بگذارید من اعدام شوم ولی هرگز برای آزادی من که هیچ جرمی انجام نداده ام علیه مبارزین کاری نکنید من شهید می شوم و اعدام من مشکلی ندارد اما دستگیری یک مبارز ضربه ای سنگین به ملت بلوچ است من با آغوشی باز از اعدام استقبال می کنم ولی وجدانم به من اجازه نمی دهد که شما علیه مبارزین با رژیم همکاری نمائید». (وبسایت دلاور، ۱۵ فروردین ۱۳۸۶)

 ………………………………

 *در سال ۱۳۸۵ اتوبوسی حامل حدود چهل نفر از کارکنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بلوار ثارالله ایرانشهر در طی یک عملیات تروریستی منفجر گردید و تمامی سرنشینان آن کشته شدند. این حادثه به عملیات بلوار ثارالله شهرت یافت.  

تصحیح و یا تکمیل کنید