بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

محمدرضا سپرغمی

درباره

سن: ۲۹
ملیت: ايران
مذهب: بدون باور مذهبی
وضعیت تأهل: متاهل

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۵ بهمن ۱۳۶۱
محل: زندان اوين، تهران، استان تهران، ايران
نحوه کشته‌شدن: تيرباران
اتهامات: اقدام عليه امنيت ملی; مخالفت فعال با جمهوری اسلامی; قیام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی; عضویت در گروه چریکی مخالف نظام; شرکت در درگیری با برادران پاسدار و بسیجی; توطئه برای براندازی جمهوری اسلامی; نگهداری اسلحه

ملاحظات

اطلاعات درباره آقای محمدرضا سپرغمی را یکی از آشنایان وی از راه فرم الکترونیکی به بنیاد برومند ارسال کرده است. خبر اعدام او، که یکی از اعضای اتحادیه کمونیستها بود، به همراه ٢١ نفر دیگر به نقل از اطلاعیه روابط عمومی دادستانی انقلاب اسلامی مرکز در روزنامه جمهوری اسلامی به تاریخ ۷ بهمن ۱۳۶۱ و اطلاعات مربوط به اتهامات و دفاعیات وی در همان روزنامه به تاریخ ۲۱ دی ۱۳۶۱ منتشر شده است. خبر این اعدام همچنین در ضمیمه شماره ۲۶۱ نشریه مجاهد، سازمان مجاهدین خلق ایران، به تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۶۴ به چاپ رسید. این ضمیمه شامل فهرست ۱۲٠۲۸ نفر است که اکثراً وابسته به گروههای سیاسی مخالف رژیم بوده‌اند. این اشخاص از تاریخ ۳٠ خرداد ۱۳۶٠ تا زمان چاپ نشریه مجاهد اعدام شده و یا در درگیری با قوای انتظامی جمهوری اسلامی کشته شده‌اند.

بر اساس فرم الکترونیکی، آقای سپرغمی در آبان ماه ١٣٣٢ در آمل (استان مازندران) متولد شد. او متاهل و دارای یک فرزند، و نیز دانشجوی رشته کامپیوتر بود.

اتحادیه کمونیستها توسط مخالفان تبعیدی رژیم پهلوی ایجاد شده بود که غالبا متعلق به کنفدراسیون دانشجویی بودند. آنها پیروان آموزه‌های "ماﺌو تسه تونگ" بودند و به جنگ چریکی اعتقادی نداشتند. در دوره انقلاب ۱۳۵۷ گروه دچار انشعابات مختلف شد که ناشی از تفاوتهای ایدﺌولوژیک بود. یکی از مهمترین این شکافها زمانی رخ داد که گروهی تصمیم گرفتند که اسلحه گرفته و شهری در ایران را تسخیر کنند. این برنامه که در میان سرکوب همه جانبه کمونیستها توسط دولت اسلامی انقلابی طرح ریزی شده بود، اتحادیه را به دو بخش تقسیم کرد: گروهی که به جنبش مسلحانه اعتقاد داشتند و گروهی که مخالف آن بودند.

در زمستان سال ۱۳۶۰ اعضای مسلح اتحادیه در جنگلهای شمال ایران خارج از شهر آمل مخفی شدند. این گروه که به سربداران جنگل شهرت داشتند چندین مرتبه با پاسداران انقلاب درگیر شدند و سرانجام به امید آنکه موجب جنبشی همه‌گیر شوند، روز ۶ بهمن ۱۳۶۰ به شهر آمل حمله کردند. تلاش برای تسخیر آمل به شکست انجامید. گزارش شده است که تعداد زیادی از اعضای گروه، پاسداران انقلاب، و مردم در این درگیریها کشته شدند. در نتیجه، اعضای اتحادیه از جمله کسانی که مخالف شورش آمل بودند نیز به جرم عضویت در سازمان و شرکت در درگیری آمل دستگیر و محاکمه شدند.

دستگیری و بازداشت

اطلاعی در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت این متهم در دست نیست.

دادگاه

بنابر گزارشهای موجود آقای سپرغمی همراه با ۲۸ الی ٢٩متهم دیگر بین روزهای ۱۹ تا ۲۵ دی ماه ۱۳۶۱ محاکمه شد. محاکمه در دادگاه شعبه یک دادسرای انقلاب اسلامی مرکز برگزار شد.

اتهامات

دادستان انقلاب اسلامی موارد اتهام آقای سپرغمی را به این شرح اعلام کرد: "عضویت در سازمان [اتحادیه کمونیستهای ایران] و به عهده داشتن مسئولیت سابق کمیته تهران در تشکیلات اتحادیه، عضویت در شورای تصمیم گیری (سربداران جنگل) تا تاریخ ۲۶ بهمن ۶۰ در جنگل... و به عهده داشتن مسئولیت سیاسی گروه مصطفی رهبر در جنگل." دیگر اتهامات وی عبارتند از "شرکت مستقیم در درگیریهای ۲۲ آبان در داخل جنگل با برادران سپاه و ارتش -که در این درگیریها دهها تن از این عزیزان به درجه رفیع شهادت نائل می‌آیند، شرکت مستقیم در درگیری رزکه در آذرماه ۶۰ ... و شرکت مستقیم در ... حمله به شهر آمل- که نامبرده در این روز مسلح به ژ-۳ و سه راهی ... بوده است." وی همچنین "مسئول شناسایی حواشی جنگل، جاده هزار و دهنه و رودخانه هزار... بوده و منزل مسکونی پدر و مادرش در آمل را در اختیار قریب یکصد تن از جنایتکاران جنگلی تا زمان شروع حمله (یک روز و یک شب) گذاشته بود." بنابراین مجرمیت آقای سپرغمی از نظر دادسرای انقلاب اسلامی مرکز محرز شناخته شد و دادستان انقلاب اسلامی اشد مجازات را برای وی تقاضا کرد.

در شرایطی که حداقل تضمینهای دادرسی رعایت نمی‌شود و متهمین از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می‌شود مسلم و قطعی نیست.

مدارک و شواهد

طبق این گزارش، آقای سپرغمی در اعترافات خود گفته است: "در این عملیات که شخص من شرکت در آن داشتم حدود ۱٢ نفر به شهادت رسیدند."

دفاعیات

در گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از اظهارات آقای سپرغمی، وی از خود دفاع خاصی نکرد، به جز توضیع کوتاهی در مورد حمله به آمل: "[رهبران گروه] به ما می‌گفتند اگر جرقه زده شود و فقط یک گلوله شلیک شود مردم آمل و مردم دیگر شهرها که منتظر ما هستند ما را با آغوش باز خواهند پذیرفت و از ما پشتبانی خواهند کرد."

حکم

به حکم دادگاه شعبه یک دادسرای انقلاب اسلامی مرکز آقای محمدرضا سپرغمی ساعت ۲۱ شب ۵ بهمن ۱۳۶۱ تيرباران شد.

تصحیح و یا تکمیل کنید