بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

فرنوش وکیل زاده

درباره

سن: ۲۷
ملیت: ايران
مذهب: بدون باور مذهبی
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۱۵ تیر ۱۳۶۰
محل: شيراز، استان فارس، ايران
نحوه کشته‌شدن: نحوه اعدام نا‌مشخص
اتهامات: جرم نا‌مشخص

ملاحظات

اطلاعات مربوط به آقای فرنوش وکیل زاده از راه مصاحبه با یکی از خویشان وی گرفته شده است. خبر اعدام وی توسط خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی درشیراز نیز گزارش شد (١٧ تیر١٣٦٠). به دنبال این خبر، اطلاعیه‌ای ازطرف روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شیراز انتشار یافت. بخشی از متن اطلاعیه بدین شرح است: "خشم توفنده ملت مسلمان ما که نمونه‌ای از خشم خداوند است هر روز پر خروش‌تر و کوبنده‌تر شده و علی رغم توطئه‌هایی که علیه این امت به پا خاسته انجام می‌گیرد تا او را مایوس نموده و از صحنه خارج نماید، ملت مصمم‌تر قصد دارد تا طومار این وابستگان به شرق و غرب را در هم بپیچد."

آقای وکیل زاده به عنوان راننده کار می‌کرد. مصاحبه شونده او را فردی آزادیخواه، درستکار، مهربان و دلسوز یاد می‌کند که با خانواده خود نزدیک بود و اوقات فراغتش را با خواهرزادگان و برادرزادگانش صرف می کرد. نزدیکانش علاقه وی را به انار و خورشت فسنجان را به یاد می‌آورند. آخرین باری که آقای وکیل زاده دیده شد شب قبل از دستگیری بود که او فرزندان خواهرانش را برای خوردن ساندویچ همبرگر بیرون برده بود.

بر اساس گزارش روزنامه، آقای وکیل زاده وابسته به سازمان اتحادیه مبارزان کمونیست (سهند) بود. این سازمان پس از انقلاب اسلامی بهمن ١٣٥٧ تاسیس گردید و ابتدا بیشتر به فعالیت تئوریک می‌پرداخت. پس از طرح برنامه "حزب کمونیست ایران" توسط سهند در سال ۱٣٦۱، این سازمان در تابستان ١٣٦٢ با سازمان کومله و با باقیماندگان دیگر سازمانهای کمونیستی، از جمله پیکار، رزمندگان، و تعدادی فدائیان خلق، حزب کمونیست ایران تاسیس کرد. رکن اصلی حزب مذکور، سازمان کومله در کردستان است و ارگان آن ماهنامه "کمونیست" است.

دستگیری و بازداشت

آقای وکیل زاده شب ٦ تیر ١٣٦٠ هنگام بازگشت به خانه‌اش، که توسط مامورین دولتی محاصره شده بود، بازداشت شد. خواهرش که او را برای ناهار دعوت کرده بود، بعد از ظهر روز بعد شروع به جستجوی بیمارستانها و کلانتریها کرد. روز ٨ تیر بالاخره نام او در زندان شیراز پیدا شد و به خانواده‌اش گفته شد که وی تحت بازجویی است و تا پایان بازجویی حق ملاقات ندارد. او در ٧ روز بازداشت شکنجه شده بود و بدن و ناخنهایش کبود بود.

دادگاه

طبق اطلاعات موجود، آقای وکیل زاده محاکمه نشده بود.

اتهامات

مامورین به خانواده آقای وکیل زاده گفتند که او سکوت کرده بود و نام هیچ یک از دوستانش را به آنها نداده بود. ولی اطلاعیه سپاه پاسداران متهم را یکی از اعضای "گروهک اتحادیه مبارزان کمونیست" خواند و اتهامات وی را بدین شرح برشمرد: "نگهداری و پخش اعلامیه کمونیستی و در رابطه بودن با حزب منحله کومله و اعلام جنگ مسلحانه علیه حکومت اسلامی و داشتن خانه تیمی و دستگاه چاپ و تکثیر اعلامیه‌های کفار."

مدارک و شواهد

در گزارش این اعدام نشانی از مدارک ارائه شده علیه متهم نیست. مصاحبه شونده اظهار داشت که آقای وکیل زاده یک یا دو جعبه اعلامیه در خانه داشت؛ اطلاع دیگری در این باره در دست نیست.

دفاعیات

از دفاعیات متهم اطلاعی در دست نیست.

حکم

در این اطلاعیه سپاه پاسداران شیراز آمده است که "بر اساس حکم دادگاه انقلاب اسلامی شیراز، [آقای] فرنوش وکیل زاده... محارب با خدا و رسول خدا و مفسد فی الارض شناخته شده" بود. ولی بر اساس گفته‌های مصاحبه شونده، حکمی برای اعدام آقای وکیل زاده وجود نداشت. طبق اطلاعات موجود، روز ١٥‌ تیر ١٣٦٠، به خانواده آقای وکیل زاده گفته شد که برای دیدن او به زندان مراجعه کنند. سپس آنها به در پشتی زندان راهنمایی شدند و همان جا جسد آقای وکیل زاده را به آنان تحویل دادند.

اعضای خانواده آقای وکیل زاده او را به خاک سپردند و پس از چند ساعت که به قبرستان بازگشتند دریافتند که جسد از خاک بیرون آورده شده است. به آنها گفته شد که پاسداران او را از خاک درآورده‌اند چرا که آیت الله خلخالی اعلام کرده کسی اجازه ندارد جسد کافر را در قبرستان مسلمین دفن کند. این واقعه در قبرستان دیگری نیز تکرار شد تا این که در نهایت، پس از چند روز، شبانه جسد آقای وکیل زاده در گلستان جاوید بهائیان به خاک سپرده شد. سنگی بر مزار او گذاشته نشد تا معلوم نباشد قبر چه کسی است، بلکه، از آن جایی که آقای وکیل زاده درخت انار دوست داشت، درخت اناری کنار مزار او کاشته شد که خانواده بتواند آن را بیابد. چندین سال بعد، گلستان جاوید به یک پادگان نظامی مبدل گردید.

خانه آقای فرنوش وکیل زاده مدتی توسط ماموریت حکومتی مهر و موم بود. سپس کلیه دارای وی و دو خودروی او مصادره گردید.

تصحیح و یا تکمیل کنید