بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

حمیدرضا فرخ‌نژاد افشار

درباره

سن: ۲۳
ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: مجرد

مورد

تاریخ کشته‌شدن: اردیبهشت ۱۳۷۷ — خرداد ۱۳۷۷
محل: زندان مرکزی (عادل آباد)، شيراز، استان فارس، ايران
نحوه کشته‌شدن: مرگ در دوران بازداشت/زندان
اتهامات: اتهام نامعلوم
سن در زمان ارتکاب جرم انتسابی: ۲۳

ملاحظات

 از کودکی به ورزش علاقه‌مند بود و از سن ۱۲ سالگی به ورزش کیوکوشین روی آورد و تا مرحله قهرمانی در استان پیش رفت.

خبر و اطلاعات در خصوص درگذشت آقای حمیدرضا فرخ‌نژاد افشار فرزند توران و عطاءالله در دوران بازداشت، از مصاحبه بنیاد عبدالرحمن برومند با یکی از نزدیکان ایشان در تاریخ ۱۱ تیرماه ۱۳۹۷ (مصاحبه بنیاد) بدست آمده است.

آقای فرخ‌نژاد افشار در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۵۴ در شهرستان بم در استان کرمان متولد شد. پدرش افسر ژاندارمری بود و پس از پیروزی انقلاب و با شروع جنگ ایران و عراق، به ارتش پیوست و حدود ۳ سال در جبهه‌های کردستان و اهواز مشغول جنگ شد. اما در سال ۱۳۶۲ به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر و پس از یک سال در کرمان تیرباران شد.

آقای فرخ‌نژاد افشار تحصیلاتش را تا مقطع راهنمایی ادامه داد و سپس به کشاورزی مشغول شد. از کودکی به ورزش علاقه‌مند بود و از سن ۱۲ سالگی به ورزش کیوکوشین روی آورد و تا مرحله قهرمانی در استان پیش رفت. بنابر اظهار مصاحبه شونده، آقای فرخ‌نژاد افشار فردی مهربان، ازخودگذشته، مردمدار و خانواده دوست بود.

آقای فرخ‌نژاد افشار در زمان مرگ ۲۳ ساله، مجرد و در شرف ازدواج با نامزدش بود.

دستگیری و بازداشت

اواسط اردیبهشت ماه ۱۳۷۷، ماموران کمیته خلیلی شیراز (مرکز مبارزه با معتادان و مفاسد اجتماعی) آقای فرخ‌نژاد افشار را در منزل یکی از اقوامش در شیراز دستگیر کردند. 

شب قبل از دستگیری، آقای فرخ‌نژاد افشار به همراه برادرش به منظور خرید یک دستگاه کمباین به شیراز رفته بودند و شب را در منزل یکی از اقوامشان گذراندند. بنابر اظهار مصاحبه شونده، این منزل به دلیل احتمال نگهداری مواد مخدر، تحت نظر ماموران مرکز مبارزه با مواد مخدر شیراز (کمیته خلیلی) بود. ساعت ۶ صبح روز بعد، ماموران لباس شخصی مسلح به این منزل یورش بردند و همه ساکنان -از جمله آقای فرخ‌نژاد افشار و برادرش- را با ضرب و شتم از خواب بیدار کرده و با دستبند و چشم‌بند به کمیته خلیلی منتقل کردند.

بنابر اطلاعات موجود، در مدت حدود ۲۰ روزی که آقای فرخ‌نژاد افشار در کمیته خلیلی شیراز تحت بازداشت بود، به شدت شکنجه شد. نگهداری در سلولهای انفرادی بسیار کوچک (شبیه گور) در مدت بازداشت، ضرب و شتم با مشت، لگد، کابل و لوله، استفاده از شوکر برقی و آویزان کردن از سقف به صورت قپانی* از جمله این شکنجه‌ها بود.

آقای فرخ‌نژاد افشار در زمان بازداشت در کمیته خلیلی شیراز از حق تماس و ارتباط با خانواده و نیز حق دسترسی به وکیل محروم بود. حدود ۲۰ روز بعد از دستگیری، آقای فرخ‌نژاد افشار به همراه سایر دستگیرشدگان به دادگاه ارسال و از آنجا به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل شد.

مرگ آقای فرخ‌نژاد افشار

بنابر اطلاعات موجود، آقای فرخ‌نژاد افشار پس از انتقال به زندان عادل آباد شیراز دچار دل درد شدیدی شد. مسئولان بهداری زندان این درد را ناشی از التهاب آپاندیس تشخیص دادند و آقای فرخ‌نژاد افشار را برای عمل جراحی آپاندیس به بیمارستان شیراز منتقل کردند. در بیمارستان اعلام شد که آپاندیس او مشکلی ندارد و این درد شدید، ناشی از عفونت است و برای درمان آن دارو تجویز کردند و او را به زندان برگرداندند. شب بعد، مجددا آقای فرخ‌نژاد افشار درد شدیدی احساس کرد و به بهداری زندان منتقل شد. علیرغم کمبود پرسنل متخصص و امکانات پزشکی در بهداری زندان، مسئولان بهداری از ارسال مجدد او به بیمارستان خودداری کردند. چند روز بعد و در پی اصرار و التماس برادرش، مسئولان زندان با انتقال آقای فرخ‌نژاد افشار به بیمارستان موافقت کردند. بنابر اظهار شاهدان عینی، آقای فرخ‌نژاد افشار در حالی که دستبند داشت، با پای خود سوار بر آمبولانس شد و به بیمارستان منتقل شد.

صبح روز بعد آقای فرخ‌نژاد افشار در بیمارستان ولیعصر شیراز درگذشت. پزشکان بیمارستان به خانواده‌اش اعلام کردند که در اثر شکنجه‌ها و ضرباتی که به پهلوی آقای فرخ‌نژاد افشار وارد شده بود، کلیه‌اش دچار عفونت شده و عفونت وارد خونش شده و باعث مرگش شده بود. پزشکان بیمارستان تشریح کرده بودند که صدمات ناشی از شکنجه به حدی شدید بود که می‌توانست در همان روزهای اول منجر به مرگ او شود، اما قدرت بدنی بسیار بالای آقای فرخ‌نژاد افشار باعث شد که از زمان شکنجه‌ها تا فوت حدود ۱۵ روز طول بکشد. 

واکنش مسئولان

بنابر اطلاعات موجود، قاضی رسیدگی کننده به پرونده در پی مرگ آقای فرخ‌نژاد افشار، مادرش را تهدید کرده بود که در صورت طرح شکایت، جان فرزند دیگرش که در زندان است به خطر خواهد افتاد. این تهدید باعث شد که خانواده آقای فرخ‌نژاد افشار هرگز در مراجع قضایی دادخواهی نکنند.

دادگاه

شعبه دوم دادگاه انقلاب شیراز در یک جلسه به اتهام انتسابی به آقای فرخ‌نژاد افشار و سایر دستگیرشدگان این پرونده رسیدگی کرد. درباره سایر جزئیات این جلسه دادگاه، اطلاعی در دست نیست.

اتهامات

از اتهام منتسب به آقای فرخ‌نژاد افشار اطلاعی در دست نیست.

مدارک و شواهد

حضور آقای فرخ‌نژاد افشار در منزلی که ماموران آن را تحت نظر داشتند، موجب دستگیری او شد. بنابر اطلاعات موجود، ماموران در جستجو از این منزل ۲۰ کیلوگرم تریاک کشف کردند و صاحب منزل که از اقوام دور آقای فرخ‌نژاد افشار نیز بود، تحت شکنجه، اعترافاتی را علیه آقای فرخ‌نژاد افشار و برادرش انجام داده بود.

دفاعیات

از دفاعیات آقای فرخ‌نژاد افشار اطلاعی در دست نیست.

حکم

به دلیل درگذشت آقای فرخ‌نژاد افشار در دوران بازداشت، حکمی علیه ایشان صادر نشد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

قپان کردن از شیوه‌های متداول بازجوئی است. یک دست را از بالای سر و دست دیگر را از پائین در پشت سر زندانی بهم دستبند می‌زنند. فشار قپانی معمولاً باعث شكسته‌شدنِ استخوانهای كتف می‌شود. در بیشتر موارد، زندانی را در این حالت از جایی آویزان می‌كنند. 

تصحیح و یا تکمیل کنید