بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
امید، یادبودی در دفاع از حقوق بشر در ایران
یک سرگذشت

شراره الیاسی

درباره

سن: ۲۲
ملیت: ايران
مذهب: احتمال قوی اسلام
وضعیت تأهل: متاهل

مورد

تاریخ کشته‌شدن: ۲۲ آبان ۱۳۹۷
محل: زندان مرکزی، سنندج، استان کردستان، ايران
نحوه کشته‌شدن: حلق آویز
اتهامات: قتل
سن در زمان ارتکاب جرم انتسابی: ۲۷

ملاحظات

خون‌گرم، مهربان و خوش‌پوش بود

خبر اعدام  خانم شراره الیاسی، فرزند زاهد، از طریق یکی از آشنایان خانم او در تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۹۷ در اختیار بنیاد عبدالرحمن برومند قرار گرفت. همچنین خبر این اعدام در سایت سازمان حقوق بشر ایران (۲۲ آبان ۱۳۹۷)، سایت هه نگاو (۲۲ آبان ۱۳۹۷) و سایت کردپا (۲۲ آبان ۱۳۹۷) منتشر شد. اطلاعات تکمیلی از طریق مصاحبه‌ با یکی دیگر از آشنایان خانم الیاسی در تاریخ‌ ۱۵ فروردین ۱۳۹۸ و همچنین از طریقسایت نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران (۱ آذر ۱۳۹۷) و سایت روزنه (۲۲ آبان ۱۳۹۷) به دست آمده است.

خانم الیاسی، ۲۷ ساله، متاهل، دارای فرزند و اهل روستای بیساران از توابع سروآباد در استان کردستان بود. (هه نگاو؛ مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷؛ نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران) یک فرد آشنا با خانم الیاسی او را فردی زیبا، خنده‌رو، خونگرم، مهربان و خوش‌پوش توصیف کرده است. او ارتباط خوبی با اطرافیان‌اش برقرار می‌کرد. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸)

خانم الیاسی زمانی که ۱۶ ساله بود به خاطر شرایط اقتصادی خانواده ازدواج کرده بود. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷؛ نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران)

پرونده خانم الیاسی به قتل یک مرد در سال ۱۳۹۳ مرتبط است.

دستگیری و بازداشت

طبق اطلاعات موجود خانم الیاسی در ۲۰ مرداد ۱۳۹۳ در سنندج دستگیر شد و ۴سال و نیم در زندان مرکزی این شهر در بازداشت بود. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷؛ نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران) خانم الیاسی تنها در اوایل دوران بازداشت خود امکان ملاقات با فرزندش را پیدا کرد. بعد از آن همسرش از برقراری این ارتباط خودداری کرد. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸) او در طول دوران بازداشت با فشارهای روانی دست به گریبان بود. (کردپا)

خانم الیاسی در زندان وکیل بند بود و به دلیل این‌که از طرف خانواده و همسرش کمک مالی دریافت نمی‌کرد، با کار در آشپزخانه و توزیع غذا و دارو بین زندانیان، تامین معاش می‌کرد. او از روحیه بالایی برخوردار بود و گاهی آواز می‌خواند. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸)

دادگاه

دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به پرونده خانم الیاسی رسیدگی کرد.

از جزییات جلسه یا جلسات دادگاه خانم الیاسی اطلاع بیشتری  در دست نیست.

بنا بر اطلاعات موجود خانم الیاسی به خاطر شرایط مالی امکان گرفتن وکیل نداشت. از این‌که ایشان در دادگاه به وکیل تسخیری دسترسی داشت یا نه اطلاعی در دست نیست.

اتهامات

اتهام خانم الیاسی «قتل عمد» اعلام شد.

به گفته یکی از افراد آشنا با خانم الیاسی او به دلیل علاقه‌اش به مرد دیگری، قصد داشت از همسرش طلاق بگیرد، اما با مخالفت خانواده و همسرش مواجه شد. همسر خانم الیاسی از علاقه او به آن مرد مطلع شد و با دعوت آن مرد به خانه، در حالی‌که همسرش مشغول مرتب کردن آشپزخانه بود، آن مرد را به قتل رساند. به گفته این منبع مطلع، خانم الیاسی به درخواست همسرش، قتل را به عهده گرفت. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷؛ کردپا) 

اما طبق اطلاعات سایت روزنه همسر خانم الیاسی به دلیل ادعای ایجاد مزاحمت مقتول برای خواهرش او را به قتل رسانده بود. بنابراین اطلاعات، همسر خانم الیاسی از اطلاعات حقوقی اندک او استفاده کرد و او را متقاعد کرد تا قتل را بر عهده بگیرد. خانم الیاسی فکر می‌کرد به خاطر زن بودن اعدام نخواهد شد. (روزنه)‌

آشنای دیگر خانم الیاسی موضوع قتل را به ایجاد مزاحمت مقتول برای خانم الیاسی و قتل وی توسط همسر خانم الیاسی مرتبط دانست. طبق این اطلاعات خانم الیاسی تنها شاهد قتل بوده و در آن نقشی نداشته است. خانم الیاسی امیدوار بود همسرش زمینه آزادی او را فراهم کند. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸)

در شرایطی که حداقل تضمین‌های دادرسی رعایت نمی شود و متهمان از یک محاکمه منصفانه محرومند، صحت جرایمی که به آنها نسبت داده می شود مسلم و قطعی نیست. سازمان‌های بین المللی حقوق بشر به گزارش‌هایی اشاره می کنند مبنی بر اینکه مقامات جمهوری اسلامی ایران، در برخی موارد اتهامات کاذبی از قبیل قاچاق مواد مخدر یا ارتکاب جرائم عمومی و جنسی را به مخالفان خود (از جمله فعالان سیاسی، مدنی، صنفی و یا اقلیت‌های قومی و مذهبی) نسبت داده و آنان را همراه با محکومان عادی دیگر اعدام می کنند. هر سال صدها نفر در دادگاه‌های ایران به اعدام محکوم می‌شوند اما شمار افرادی که بر اساس اینگونه اتهامات کاذب به اعدام محکوم شده‌اند معلوم نیست.

مدارک و شواهد

نشانی از شواهد در این پرونده دیده نمی‌شود.

بنا به گفته یک فرد آشنا با خانم الیاسی، او و همسرش با گزارش یک فرد محلی دستگیر شدند. اما آن فرد شاهد جریان قتل نبوده است. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸)

دفاعیات

خانم الیاسی به خاطر شرایط مالی امکان گرفتن وکیل نداشت. او همچنین گمان می‌کرد که فیلمی که همسرش در زمان حضور مقتول در خانه و پذیرایی خانم الیاسی از او تهیه کرده، علیه‌اش مورد استفاده قرار خواهد گرفت،‌ بنابراین دفاع از خود را بدون فایده می‌دانست. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷، نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران) 

خانواده خانم الیاسی معتقد بودند که همسر او مرتکب قتل شده است و خانم الیاسی هیچ دخالتی در آن نداشته است. (هه نگاو)‌

مادر مقتول در یکی از جلسات دادگاه خانم الیاسی اعلام کرد که در صورتی که او نام قاتل اصلی را به زبان بیاورد نسبت به او رضایت خواهد داد. سایر اعضای خانواده مقتول هم تا آخرین لحظه باور نداشتند که خانم الیاسی قاتل باشد و در صورتی که او نام قاتل را اعلام می‌کرد از شکایت خود صرف نظر می‌کردند. خانم الیاسی به خاطر فرزند خردسال خود از اعلام نام همسرش به عنوان قاتل خودداری کرد. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷، نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران)   

به گفته فرد آشنا با خانم الیاسی او در اواخر دوران زندان‌اش منکر انجام قتل شده بود.  (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸)

از دفاعیات خانم الیاسی در دادگاه اطلاعی در دست نیست.

حکم

دادگاه انقلاب اسلامی سنندج خانم الیاسی را به اعدام محکوم کرد و این حکم به تایید دیوان عالی کشور رسید. خانم شراره الیاسی در ۲۲ آبان ۱۳۹۷ در زندان مرکزی سنندج به دار آویخته شد.

خانم الیاسی تا آخرین لحظه به خاطر فرزند خردسالش از اعلام نام همسرش به عنوان قاتل خودداری کرد 

 خانم الیاسی تا زمان تایید حکمش توسط دیوان عالی امیدوار بود که این حکم  نقض شود. پس از آن و با وجود فشار روانی زیاد، تلاش کرد تا روحیه خود را حفظ کند. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۱۵ فروردین ۹۸) تلاش فعالان مدنی برای جلب رضایت خانواده مقتول به نتیجه نرسید. (سازمان حقوق بشر ایران)

پدر مقتول در محل اجرای حکم حاضر نشد و از پسرش خواست تا در صورتی که خانم الیاسی نام قاتل اصلی را به زبان آورد اعلام رضایت کند. (مصاحبه‌ی بنیاد برومند با یکی از آشنایان خانم الیاسی، ۲۸ آبان ۹۷؛ نگاهی به حقوق بشر کردستان ایران)       

تا  زمان انتشار این گزارش جنازه خانم الیاسی به خانواده‌اش تحویل داده نشده بود.     

تصحیح و یا تکمیل کنید