بنیاد عبدالرحمن برومند

پروتکل اختیاری ملحق به معاهدۀ منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز

مصوب ١٨ دسامبر ٢٠٠٢، طی پنجاه وهفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد (قطع نامۀ الف/ا ر- ای- اس/ ٥٧/ ١٩٩)
لازم الاجرا در تاریخ ٢٢ ژوئن ٢٠٠٦
مقدمه
کشورهای متعاهدِ مقاوله نامه
با تأکید براین نکته که شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز ممنوع بوده و نقض فاحش حقوق بشر محسوب می شود،
با اعتقاد به ضرورت اتخاذ موازینی جهت نیل به اهداف معاهدۀ منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز ( که از این پس با کلمۀ معاهده بدان اشاره می شود) و گسترش حمایت از افراد محروم از آزادی در مقابل شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز،
با تذکر این نکته که مادۀ ٢ و ١٦ معاهده، کشورها را موظف به اتخاذ موازین موثر جهت پیشگیری از اِعمال شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیر آمیز در قلمرو تحت صلاحیت قضایی اشان کرده است،
با پذیرش این اصل که مسئولیت اصلی در اجرای این مواد بر عهدۀ کشورهاست و گسترش حمایت از افراد محروم از آزادی و رعایت کامل حقوق بشر در مورد آنها بر عهدۀ همۀ افراد است ونیز با پذیرش اینکه نهاد های بین المللی ناظر بر اجرای این اصول مکمّل و تقویت کنندۀ موازین داخلی کشورها هستند،
با خاطرنشان ساختن این نکته که پیش گیری موثر از اِعمال شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز مستلزم برنامه ای تربیتی و مجموعه ای از موازین مختلف قانونی، اداری، قضایی، و غیره است،
همچنین با یادآوری این نکته که کنفرانس جهانی حقوق بشر با جدیت تمام اعلام کرده است که سعی و کوشش در راه امحای شکنجه بایستی در مرحلۀ اول بر پیشگیری متمرکز شود. وهمچنین به انعقاد یک مقاوله نامۀ اختیاری و الحاقی به معاهده که یک نظام پیشگیری بازدید از مکان های حبس را بنیان گذارد، فراخوان داده است،
و با اعتقاد به این امر که با روش های غیرقضایی با خصوصیت پیشگیرانه مبتنی بر بازدیدهای منظم از اماکن حبس می توان حمایت از افراد محروم از آزادی را در مقابل شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز تقویت کرد، به شرح زیر توافق حاصل نموده اند:

بخش اول
اصول عام
مادۀ ١
هدف از مقاوله نامۀ حاضر ایجاد یک نظام بازدید منظم از اماکن نگهداری افراد محروم از آزادی است توسط نهادهای بین المللی و ملی مستقل، جهت پیشگیری از اِعمال شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز.

مادۀ ٢
١. کمیتۀای فرعی در کنار کمیتۀ منع شکنجه جهت پیشگیری از شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز ( که از این پس با عبارت کمیتۀ فرعی پیشگیری از آن یاد می شود) ایجاد خواهد شد که به وظایفی که در مقاوله نامۀ حاضر آمده است خواهد پرداخت.
٢. کمیتۀ فرعی پیشگیری موظف است در چهارچوب منشور سازمان ملل متحد عمل کرده و اهداف و اصولی که در آن اعلام شده است و نیز هنجارهای سازمان ملل متحد مربوط به رفتار با افراد محروم از آزادی را راهنمای خود قرار دهد.
٣. کمیتۀ فرعی پیشگیری همچنین باید اصل رازداری، اصل بی طرفی، اصل عدم گزینش، اصل جهان شمولی و اصل واقع بینی را راهنمای خود قرار دهد.
٤. کمیته فرعی پیشگیری و کشورهای متعاهد موظفند در اجرای مقاوله نامه حاضر همکاری کنند.

ماده ٣
کشورهای متعاهد موظفند هیئت یا هیئت های بازرسی ای را ( که ازاین پس نهاد ملی پیشگیری خوانده می شود) جهت پیشگیری از وقوع شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز، در سطح ملی، ایجاد، تعیین و یا ابقاء کنند.

ماده ٤
١. کشورهای متعاهد موظفند نهادهای مذکور در مادۀ ٢ و٣ را در بازدید، مطابق با مفاد مقاوله نامه حاضر، از تمامی مکان های تحت حاکمیت قضایی یا نظارت خود که در آن به دستور مقامات مسئول رسمی و یا به تحریک و یا با موافقت صریح یا ضمنی آنها ازافراد محروم از آزادی نگهداری می شود و یا نگهداری خواهد شد، (که ازاین پس مکان حبس خوانده می شود) مجاز گردانند. بازدیدهای مذکور با هدف تحکیم حمایت از افراد محروم از آزادی در مقابل شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات های بی رحمانه غیر انسانی یا تحقیرآمیز ( در صورت وقوع آن) صورت خواهد گرفت. 
٢. اصطلاح محرومیت از آزادی در مقاوله نامه حاضر به تمامی صور بازداشت و حبس و یا قرار دادن فردی تحت نظر و بدون اجازۀ خروج در ساختمانی دولتی یا خصوصی اطلاق می شود که به دستور مقام مسئول قضایی یا اداری و یا هر مقام مسئول رسمی دیگر صورت گرفته باشد.

بخش دوم
کمیته فرعی پیش گیری
مادۀ ٥
١. کمیتۀ فرعی پیشگیری از ده عضو تشکیل خواهد شد. تعداد اعضاء پس از آنکه پنجاه کشور مقاوله نامه را تنفیذ کنند و یا بدان ملحق شوند به بیست وپنج نفر افزایش خواهد یافت.
٢. اعضای کمیـتۀ فرعی پیشگیری باید از میان افراد صاحب سجایای عالی اخلاقی و تجارب مسجل حرفه ای در زمینۀ مدیریت قضایی به ویژه حقوق جزا و مدیریت و ادارۀ زندان ها یا نیروی پلیس و یا سایر زمینه های مریوط به نگهداری اشخاص محروم از آزادی، انتخاب شوند.
٣. در ترکیب کمیتۀ فرعی پیشگیری باید به لزوم رعایت تقسیمات عادلانۀ جغرافیایی و وجود نماینده از تمدن ها و نظام های مختلف قضایی کشورهای متعاهد توجه اکید شود.
٤. در ترکیب کمیتۀ فرعی پیشگیری باید به لزوم رعایت توازن میان اعضای مذکر و مونث بر اساس اصل برابری وعدم اِعمال تبعیض نیز توجه شود.
٥. از هر ملیتی منحصراً یک فرد می تواند به عضویت کمیتۀ فرعی پیشگیری درآید.
٦. اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری باید رأسا به نام خود و در کمال استقلال و بی طرفی عمل کرده و برای انجام وظایف خود به نحو احسن در کمیته فرعی پیشگیری، آمادگی داشته باشند.

ماده ٦
١. هر کشور متعاهد می تواند با رعایت بند ٢ این ماده حداکثر دو نامزد که صاحب صلاحیت و واجد شرایط مصرح در ماده ٥ باشند معرفی کند. کشور مزبور موظف است در مورد صلاحیت حرفه ای نامزدهای خود اطلاعات دقیقی ارائه دهد.
٢.
(الف) نامزدها باید تابعیت یکی از کشورهای متعاهد مقاوله نامه حاضر را دارا باشند؛
(ب) حداقل یکی از دو نامزد باید تابعیت کشور معرف را دارا باشد؛
(ج) نمی توان بیش از دو فرد از یک تابعیت را به عنوان نامزد معرفی کرد؛
(د) هر کشور متعاهد موظف است پیش از معرفی نامزدی که تبعه کشور متعاهد دیگر است، رضایت کشور متبوع را جلب کند.
٣. دبیرکل سازمان ملل متحد موظف است لااقل پنج ماه پیش از تاریخ تشکیل جلسۀ انتخابات، دعوتنامه ای به کلیۀ کشورهای متعاهد ارسال کرده و از آن ها بخواهد نامزدهای خود را ظرف سه ماه معرفی کنند. دبیرکل باید فهرستی به ترتیب الفبا از نام نامزد ها و کشورهای معرف آن ها تهیه کند.

ماده ٧
١. روال انتخاب اعضای کمیته فرعی پیشگیری باید به طریق زیر صورت گیرد:
الف) در درجه اول به شروط و معیارهای مصرح در مادۀ ٥ مقاوله نامه حاضر توجه شود؛
ب) اولین انتخابات حداکثر شش ماه پس از تاریخ لازم الاجرا شدن مقاوله نامه حاضر برگزار شود؛
ج) اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری باید با رأی مخفی انتخاب شوند؛
د) اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری در طی جلسۀ دوسالانۀ کشورهای متعاهد که به دعوت دبیرکل سازمان ملل برگزار می شود، انتخاب خواهند شد. در این جلسه که با حضور دو سوم از کشورهای متعاهد رسمیت می یابد نامزدهایی که بیشترین واکثریت مطلق آراء کشورهای حاضر و رأی دهنده در جلسه را کسب کنند، به عنوان اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری انتخاب خواهند شد.
٢. چنانچه در جریان انتخابات مشخص شود دو تن از نامزدها که تبعه کشور متعاهد واحدی هستند، هر دو واجد شرایط مقرر برای عضویت کمیتۀ فرعی پیش گیری اند، نامزدی که بیشترین آراء را کسب کند انتخاب خواهد شد. اگر دو نامزد آراء مساوی کسب کنند: باید به طریق زیر عمل شود:
الف) چنانچه تنها یکی از دو نامزد توسط کشور متبوعه خود معرفی شده باشد، نامزد کشور متبوعه به عنوان عضو کمیتۀ فرعی پیشگیری انتخاب خواهد شد؛
ب) در صورتیکه دو نامزد هر دو توسط کشور متبوعه خود معرفی شده باشند، انتخاب یکی از آن دو به رأی گیری مخفی جداگانه ای گذارده خواهد شد؛
ج) چنانچه هیچیک از دو نامزد توسط کشور متبوعه معرفی نشده باشند، انتخاب یکی از آن دو به رأی گیری مخفی جداگانه ای گذارده خواهد شد.

مادۀ ٨
٢. در صورت فوت یا استعفای عضوی از اعضای كمیته فرعی پیشگیری و یا عدم توانایی او در انجام وظایف به دلایل دیگر، دولت معرف او، شخصی را که صاحب صلاحیت و واجد شرایط مندرج در مادۀ ٥ است با در نظر گرفتن توازن میان صلاحیت های مختلف، برای تصدی باقیماندۀ دورۀ نمایندگی تا تشکیل اجلاس بعدی کشورهای متعاهد، معرفی خواهد كرد كه باید به تأیید اكثر كشورهای متعاهد برسد. پس از سپری شدن شش هفته از آگاهی كشورهای متعاهد توسط دبیركل سازمان ملل متحد از معرفی فرد جدید، فرض بر تأیید فرد قرار داده خواهد شد، مگر آنكه حداقل نیمی از كشورهای متعاهد مخالفت خود را با آن اعلام كرده باشند.

مادۀ ٩
اعضای کمیته برای مدت چهارسال انتخاب می‌‌شوند و در صورت نامزدی مجدد، انتخاب آنها بلامانع است. لیكن دورۀ نمایندگی نیمی از اعضاء منتخب در اولین انتخابات پس از پایان دو سال منقضی خواهد شد. اسامی این اعضا باید بلافاصله پس از اجلاس مذكور در تبصرۀ (د) بند ١ از مادۀ ٧ بحكم قرعه توسط رئیس جلسه مشخص شود.

مادۀ ١٠
١. كمیته فرعی پیشگیری كاركنان دفتری خود را برای یك دورۀ دو ساله انتخاب میكند و انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است.
٢. آیین نامۀ داخلی كمیته فرعی پیشگیری توسط این کمیته تدوین خواهد شد، لیكن در این آیین نامه باید موازین زیر رعایت شود:
الف): حضور نیمی از اعضا به اضافۀ یک عضو برای رسمیت یافتن جلسات؛
ب): اتخاذ تصمیمات کمیته فرعی پیشگیری با رأی اكثریت حاضر در جلسات؛
ج) محرمانه بودن جلسات کمیتۀ فرعی پیشگیری.
٣ .اولین جلسۀ کمیتۀ فرعی پیشگیری با دعوت دبیركل سازمان ملل متحد برگزار می شود، پس از آن، جلسات در وقت مقرر طبق آئین نامه داخلی تشكیل خواهد شد. کمیتۀ فرعی پیشگیری و کمیتۀ منع شکنجه همزمان و حداقل یک بار در سال تشکیل جلسه خواهند داد.

بخش سوم
شرح وظایف کمیتۀ فرعی پیشگیری
ماده ١١
١. وظایف کمیتۀ فرعی پیشگیری به شرح زیر است :
الف) انجام بازدید از مکان های مذکور در مادۀ ٤ و ارائۀ توصیه به کشورهای متعاهد در ارتباط با حمایت از افراد محروم از آزادی در مقابل اِعمال شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی و تحقیرآمیز؛
ب) وظایف کمیتۀ فرعی پیشگیری در رابطه با نهادهای ملی پیشگیری:
 (١) کمک و ارائه توصیه به کشورها جهت ایجاد نهادهای ملی پیشگیری در صورت لزوم؛
(٢) برقراری ارتباط مستقیم، در صورت لزوم به طور محرمانه، با نهادهای ملی پیشگیری؛ و ارائۀ آموزش و کمکهای فنی در تحکیم قابلیت های آن ها؛
(٣) کمک و ارائه توصیه به نهادهای ملی پیشگیری در ارزیابی نیازها و ابزار لازم در تحکیم حمایت از افراد محروم از آزادی در مقابل شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی و یا تحقیرآمیز؛
(٤) ارزیابی و ارائه نظر و توصیه به کشورهای متعاهد جهت تحکیم قابلیت و اختیارات نهادهای های ملی پیشگیری از شکنجه و سایر رفتارها و مجازات‌های بی رحمانه، غیر انسانی و تحقیرآمیز؛
ج) همکاری در جلوگیری از شکنجه به طور عام با ارگان ها و نهادهای مربوطۀ سازمان ملل متحد و نیز همکاری با نهادها و سازمان‌های بین المللی منطقه ای و ملی که در جهت تحکیم حمایت از کلیۀ افراد در مقابل شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی و یا تحقیرآمیز فعالیت می کنند.

ماده ١٢
به منظور ایجاد امکانات برای کمیتۀ فرعی پیشگیری جهت انجام وظایفش بر طبق مادۀ ١١، کشورهای متعاهد موظفند امور زیر را به عهده گیرند:
الف) پذیرش کمیتۀ فرعی پیشگیری در قلمرو کشور خود و موافقت با بازدید از مکان های مندرج در مادۀ ٤ مقاوله نامه حاضر؛
ب) ارائۀ اطلاعاتی که کمیتۀ فرعی پیشگیری برای بررسی نیازها و اتخاذ موازین جهت تحکیم حمایت از افراد محروم از آزادی در مقابل اِعمال شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی و یا تحقیرآمیز تقاضا می کند؛
ج) تشویق و تسهیل تماس میان کمیتۀ فرعی پیشگیری و نهادهای ملی پیشگیری؛
د) بررسی توصیه های کمیتۀ فرعی پیشگیری و انجام مذاکرات با این کمیته در مورد اتخاذ موازین جهت اجرای توصیه ها.

مادۀ ١٣
١. کمیتۀ فرعی پیشگیری در اجرای وظایف خود طبق مفاد مادۀ ١١ موظف است برنامه ای را جهت بازدید منظم از کشورهای متعاهد که در ابتدا به حکم قرعه صورت می گیرد، برقرار کند.
٢. کمیته فرعی پیشگیری موظف است پس از انجام بررسی های مشورتی، برنامۀ خود را به اطلاع کشورهای متعاهد برساند، تا آن ها بتوانند در اسرع وقت موازین ضروری اجرایی را جهت انجام بازدیدها اتخاذ کنند.
٣. بازدید باید حداقل توسط دو عضو کمیتۀ فرعی پیشگیری هدایت شود. این اعضاء می توانند در صورت لزوم با متخصصین مجرب حرفه ای و آگاه به موضوعات مورد بحث مقاوله نامه حاضر، همراهی شوند. این متخصصین باید از میان فهرستی که بر مبنای پیشنهادات کشورهای متعاهد و کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد و مرکزبین المللی پیشگیری جرم این سازمان تهیه می شود، انتخاب شوند. در تهیه فهرست متخصصین، کشورهای متعاهد می توانند حداکثر پنج متخصص از اتباع خود را معرفی کنند. کشورهای متعاهد ذینفع می توانند با الحاق نام متخصص خاصی به فهرست مخالفت کنند. در چنین صورتی کمیتۀ فرعی پیش گیری باید متخصص دیگری معرفی کند.
٤. کمیتۀ فرعی پیش گیری می تواند در صورتی که لازم تشخیص دهد انجام یک بازدید تکمیلی کوتاه را پس از انجام یک بازدید منظم، پیشنهاد کند.

ماده ١٤
١. کشورهای متعاهد موظفند اختیارات زیر را برای کمیتۀ فرعی پیشگیری، جهت انجام وظایفش، تضمین کنند:
الف) دسترسی بدون محدودیت به کلیۀ اطلاعات مربوط به تعداد افراد محروم از آزادی که در مکان های حبس مذکور در مادۀ ٤ نگهداری می شوند و تعداد این اماکن و محل استقرار آن ها؛
ب) دسترسی بدون محدودیت به اطلاعات مربوط به برخورد و رفتار با افراد محروم از آزادی و شرایط حبس آن ها؛
ج) دسترسی بدون محدودیت به تمامی مکان های حبس و تأسیسات و تجهیزات آن با رعایت بند ٢ این ماده که در ذیل خواهد آمد؛
د) امکان ملاقات بدون حضور شاهد و گفتگو با افراد محروم از آزادی، چه به صورت مستقیم و چه در صورت لزوم به واسطۀ مترجم، و نیز امکان ملاقات و گفتگو با هر فرد دیگری که به تشخیص کمیتۀ فرعی پیشگیری می توان از او اطلاعات لازم مربوط به موضوع را کسب کرد؛
ه) آزادی انتخاب مکان بازدید وآزادی ملاقات با افراد.
٢. ممانعت از بازدید از یک مکان حبس خاص، منحصراً در مواردی مجاز است که دلایل اضطراری و متیقّن در ارتباط با امور مربوط به دفاع ملی، امنیت عمومی، بلایا و مصائب طبیعی و یا اختلال وآشوب در مکان مورد بازدید وجود داشته باشد که موقتاً مانع ازانجام بازدید شود. کشورهای متعاهد نمی توانند به عذر وجود وضعیت اضطراری مانع از انجام بازدید شوند.

ماده ١٥
هیچیک از مقامات مسئول و یا مأموران رسمی کشور نمی توانند دستور مجازات شخص و یا سازمانی را به دلیل ارسال اطلاعات صحیح یا کاذب به کمیتۀ فرعی پیشگیری و یا به اعضای آن صادر یا اجرا کنند، این مجازات را مجاز گردانند و یا مورد اغماض قرار دهند. چنین شخص یا سازمانی نباید به هیچ نحو متحمل ضرروزیانی شود.

ماده ١٦
١. کمیتۀ فرعی پیشگیری موظف است توصیه ها ومشاهدات خود را به طور محرمانه به کشور متعاهد و در صورت لزوم به نهاد ملی پیشگیری ارسال کند.
٢. کمیتۀ فرعی پیشگیری می تواند گزارش خود را، در صورت تقاضای کشور متعاهد ذینفع، به انضمام توضیحات این کشور، منتشر سازد. در صورت انتشار بخشی از گزارش توسط کشور متعاهد، کمیتۀ فرعی پیشگیری می تواند تمام یا بخشی از گزارش را منتشر کند. مع ذلک هیچگونه اطلاعات شخصی را نمیتوان بدون رضایت صریح شخص ذینفع منتشرساخت.
٣. کمیتۀ فرعی پیشگیری موظف است سالانه گزارشی علنی در مورد فعالیت های خود تسلیم کمیتۀ منع شکنجه کند.
٤. چنانچه کشور متعاهدی از همکاری با کمیتۀ فرعی پیشگیری طبق مواد ١٢ و ١٤ خودداری کند و یا موازین لازم را جهت بهبود وضعیت با توجه به توصیه های کمیتۀ فرعی پیشگیری اتخاذ نکند، کمیتۀ منع شکنجه در صورت تقاضای کمیتۀ فرعی پیشگیری می تواند با موافقت اکثریت اعضاء خود، پس از اعطای فرصت به کشور ذینفع برای ارائۀ توضیحات، اعلامیه ای علنی در مورد موضوع، صادر و یا گزارش کمیتۀ فرعی پیشگیری را منتشر کند. 

بخش چهارم
نهادهای ملی پیشگیری
ماده ١٧
کشورهای متعاهد موظفند حداکثر یک سال پس ازلازم الاجرا شدن و یا تنفیذ مقاوله نامه و یا الحاق بدان، نهاد یا نهاد های مستقلی را جهت پیشگیری شکنجه در سطح ملی ابقاء تعیین و یا تأسیس کنند. میتوان نهادهای متشکل از واحدهای غیر متمرکز موجود در کشور را به عنوان نهادملی پیشگیری موضوع مقاوله نامه حاضر انتخاب کرد به شرط آنکه این نهادها با موازین این مقاوله نامه همخوانی داشته باشند.

ماده ١٨
١. کشورهای متعاهد موظفند استقلال نهادهای ملی پیشگیری را در انجام وظایفشان و همچنین استقلال کارکنانشان را تضمین کنند.
٢. کشورهای متعاهد موظفند موازین ضروری ای را جهت حصول اطمینان از صلاحیت و دانش حرفه ای متخصصین نهادهای ملی پیشگیری اتخاذ کنند. کشورها باید کوشش کنند از سویی توازن میان حضور نماینده مرد و زن و از سوی دیگر توازن میان حضور نماینده از اقوام و اقلیت های مختلف کشور برقرار شود.
٣. کشورهای متعاهد موظفند تأمین منابع مالی لازم جهت انجام وظایف نهادهای ملی پیشگیری را بر عهده گیرند.
٤. کشورهای متعاهد موظفند هنگام ایجاد نهادهای ملی پیشگیری، اصول اساسی نظام نهادهای ملی را که در اعتلای حقوق بشر و تحقق آن فعالیت می کنند، در نظر بگیرند.

ماده ١٩
حداقل اختیاراتی که باید برای نهادهای ملی پیشگیری تضمین شود به شرح زیر است:
الف) بررسی منظم شرایط و وضعیت افراد محروم از آزادی که در مکان های حبس موضوع مادۀ ٤ بسر می برند جهت تحکیم حمایت از آن ها در مقابل شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی و یا تحقیرآمیز، در صورت وقوع آن؛
ب) ارائه توصیه به مقامات صلاحیت دار جهت بهبود رفتار با افراد محروم از آزادی و وضعیت آن ها و پیشگیری از وقوع شکنجه و سایر رفتارها و مجازات های بی رحمانه، غیر انسانی ویا  تحقیرآمیز، با توجه به اصول سازمان ملل متحد در این زمینه؛
ج) ارائۀ پیشنهادات وملاحظات در مورد قوانین جاری و یا لوایح قانونی در این زمینه.

ماده ٢٠
کشورهای متعاهد مقاوله نامۀ حاضر موظفند اختیارات زیر را به نهادهای ملی پیشگیری جهت انجام وظایفشان اعطاء کنند:
الف) دسترسی نامحدود به کلیۀ اطلاعات در مورد تعداد افراد محروم از آزادی که در مکان های حبس مذکور در مادۀ ٤ نگهداری می شوند، تعداد اماکن حبس و محل استقرار آن ها؛
ب) دسترسی نامحدود به کلیۀ اطلاعات در مورد رفتار با افراد محروم از آزادی و وضعیت حبس آن ها؛
ج) دسترسی نامحدود به تمامی مکان های حبس و تأسیسات و تجهیزات این مکان ها؛
د) امکان ملاقات بدون حضور شاهد در جلسه و گفتگوی محرمانه با افراد محروم از آزادی چه به صورت مستقیم و چه در صورت لزوم به واسطۀ مترجم، و نیز امکان ملاقات و گفتگو با هر فرد دیگری که به تشخیص نهاد ملی پیشگیری می توان از او اطلاعات لازم مربوط به موضوع را کسب کرد؛
ه) آزادی انتخاب مکان بازدید وآزادی ملاقات با افراد؛
و) حق تماس و ملاقات با کمیتۀ فرعی پیشگیری و ارسال اطلاعات به این کمیته.

ماده ٢١
١.هیچیک از مقامات مسئول و یا مأموران رسمی کشور نمی توانند دستور مجازات شخص و یا سازمانی را به دلیل ارسال اطلاعات صحیح یا کاذب به نهاد ملی پیشگیری و یا به اعضای آن صادر یا اجرا کنند و یا این مجازات را مجاز گردانند و یا مورد اغماض قرار دهند. چنین اشخاصی نباید به هیچ نحوی متحمل ضرر وزیانی شوند.
٢. اطلاعات محرمانه ای که نهاد ملی پیشگیری جمع آوری کرده است باید محفوظ بماند. هیچگونه اطلاعات شخصی را نمیتوان بدون رضایت صریح شخص ذینفع منتشرساخت.

ماده ٢٢
مقامات صلاحیتدار کشور متعاهد ذینفع موظفند توصیه های نهاد ملی پیشگیری را بررسی کرده و در مورد اتخاذ موازین جهت اجرای توصیه ها، با این نهاد وارد مذاکره شوند.

ماده ٢٣
کشورهای متعاهد موظفند چاپ و انتشار گزارش سالانۀ نهاد ملی پیشگیری را متعهد شوند.

بخش پنجم
اعلامیه
ماده ٢٤
١. هنگام تنفیذ مقاوله نامه، کشورهای متعاهد می توانند توسط اعلامیه ای اجرای تعهدات موضوع بخش سوم و چهارم مقاوله نامه حاضر را به تعویق اندازند.
٢. اجرای تعهدات تنها به مدت سه سال می تواند به تعویق افتد. لیکن در صورت ارائه توضیحات مستدل توسط کشور متعاهد، کمیته منع شکنجه می تواند پس از انجام مشورت با کمیتۀ فرعی پیشگیری، با تعویق مجدد اجرای تعهدات به مدت دو سال موافقت کند.

بخش ششم
تأمین منابع مالی
ماده ٢٥
١. پرداخت هزینه های ناشی از فعالیت های کمیته فرعی پیشگیری که بر طبق مقاوله نامه حاضر ایجاد شده است بر عهدۀ سازمان ملل متحد است.
٢. دبیركل سازمان ملل متحد موظف است كارمندان و تشكیلاتی را كه كمیته فرعی پیشگیری برای انجام وظایفش به نحو احسن بر طبق این مقاوله نامه نیاز دارد، در اختیار این كمیته قرار دهد.

ماده ٢٦
١. به منظور کمک به اجرای توصیه هایی که کمیتۀ فرعی پیشگیری پس از انجام بازدید به کشورها ارائه می کند و نیز برنامه های آموزشی برای نهادهای ملی پیشگیری، صندوق مالی ویژه ای برطبق روال و مقررات مجمع عمومی، ایجاد و طبق آیین نامه های مالی و قواعد مدیریت مالی سازمان ملل متحد اداره خواهد شد.
٢. صندوق مالی ویژه را می توان با کمک های داوطلبانۀ دولت ها، سازمان های بین الدولتی، وسازمان های غیر دولتی و یا واحدهای خصوصی یا عمومی دیگر تأمین کرد.

بخش هفتم
موازین نهایی
ماده ٢٧
١. این مقاوله نامه جهت امضاء كلیۀ كشورهایی که معاهده را امضاء کرده اند مفتوح است.
٢. مقاوله نامه حاضر به تنفیذ كشورهایی گذاشته شده است که معاهده را تنفیذ کرده اند و یا بدان ملحق شده اند. اسناد تنفیذ باید نزد دبیركل سازمان ملل متحد تودیع شود.
٣. کلیۀ كشورهایی که معاهده را تنفیذ کرده اند و یا بدان ملحق شده اند می توانند به این مقاوله نامه ملحق شوند.
٤. الحاق به مقاوله نامه بوسیله تودیع سند الحاق نزد دبیرکل سازمان ملل متحد انجام می‌گیرد.
٥. دبیرکل سازمان ملل متحد موظف است کلیۀ کشورهایی را که مقاوله نامه حاضر را امضاء کرده و یا بدان ملحق شده اند، از تودیع کلیۀ اسناد تنفیذ و الحاق با خبر سازد.

ماده ٢٨
١. مقاوله نامه حاضر سی روز پس از تاریخ تودیع بیستمین سند تنفیذ و یا الحاق نزد دبیركل سازمان ملل متحد، لازم الاجرا خواهد شد.
٢. پس از تاریخ تودیع بیستمین سند تنفیذ یا الحاق، هرگاه كشور جدیدی مقاوله نامه را تنفیذ کند یا بدان ملحق شود، مقاوله نامه سی روز پس از تاریخ تودیع سند تنفیذ یا الحاق، نسبت به آن كشورلازم الاجرا خواهد شد.

ماده ٢٩
موازین مذکور در این مقاوله نامه بدون هیچگونه شرط و محدودیتی در تمامی واحدهای کشور فدرال لازم اجرا می باشد.

ماده ٣٠
هیچ گونه شرطی بر مقاوله نامه حاضر پذیرفته نخواهد شد.

ماده ٣١
مفاد مقاوله نامه حاضر اثری بر تعهدات ناشی از معاهدات منطقه ای کشور متعاهد که نظامی جهت بازدید از مکا نهای حبس برقرار کرده اند، نخواهد داشت. به منظور اجتناب از دوباره کاری و تحقق اهداف این مقاوله نامه، کمیته فرعی پیشگیری و ارگان های ناشی از معاهدات منطقه ای به انجام مشورت و همکاری متقابل دعوت می شوند.

ماده ٣٢
مفاد مقاوله نامه حاضر اثری بر تعهدات کشور متعاهد نسبت به چهار معاهدۀ ژنو مورخ ١٢ اوت ١٩٤٩ و مقاوله نامه های الحاقی به آن (٨ ژوئن ١٩٧٧)، ندارد. همچنین این مقاوله نامه بر موقعیت هایی که یک کشور می تواند به صلیب سرخ بین المللی اجازه دهد از مکا ن های حبس در غیر موارد پیش بینی شده توسط حقوق بشر دوستانۀ بین المللی بازدید کند، بی اثر خواهد بود.

ماده ٣٣
١. كشورهای متعاهد می‌توانند هر آینه توسط ابلاغیه‌ای انصراف خود را ازمقاوله نامه به دبیركل سازمان ملل متحد اعلام كنند. دبیرکل موظف است کلیۀ کشوهای متعاهد مقاوله نامه و معاهده را از این انصراف مطلع سازد. انصراف یک سال پس از تاریخ ابلاغ به دبیرکل نافذ خواهد شد.
٢. چنین انصرافی كشور مزبور را از الزاماتش بر طبق مقاوله نامه حاضر، نسبت به اعمال و موقعیت های پیش از تاریخ تنفیذ انصراف و موازینی که کمیتۀ فرعی پیشگیری در مورد کشور مربوطه اتخاذ کرده است یا احتمالاً اتخاذ خواهد کرد، معاف نمی‌كند. همچنین این انصراف به‌هیچ طریق مانع از ادامۀ رسیدگی کمیتۀ فرعی پیشگیری به موضوعاتی كه پیش از تاریخ تنفیذ انصراف در دست بررسی بوده است، نخواهد بود.
٣. كمیته فرعی پیشگیری پس از تنفیذ انصراف كشور متعاهد، به هیچ موضوع جدید مربوط به آن كشور رسیدگی نخواهد كرد.

ماده ٣٤
١. كشورهای متعاهد می‌توانند پیشنهادات اصلاحی ارائه دهند، در چنین صورتی باید متن پیشنهادی خود را به دبیرکل سازمان ملل متحد تسلیم کنند. دبیرکل سازمان ملل متحد طرح‌های پیشنهادی را به سایر دولتهای متعاهد مقاوله نامه ارسال كرده و از آنها می‌خواهد نظراتشان را در مورد تشكیل کنفرانسی از كشورهای متعاهد به منظور بررسی و اخذ راًی درباره طرح های پیشنهادی اعلام كنند. پس از گذشت چهار ماه از ارسال این اطلاعیه در صورتی که حداقل یك‌سوم کشورهای متعاهد با تشکیل چنین کنفرانسی موافق باشند، دبیرکل کنفرانس را تحت حمایت و كمك سازمان ملل متحد تشكیل خواهد داد. هر اصلاحی که مورد قبول اکثریت دو سوم كشورهای حاضر و رأی دهنده در کنفرانس واقع شود، توسط دبیر كل جهت تصویب در اختیار كلیۀ كشورهای متعاهد گذاشته خواهد ‌شد.
٢. اصلاحیه‌ای كه برطبق بند ١ این ماده به تصویب می‌رسد هنگامی لازم الاجرا خواهد بود كه دو سوم از كشورهای متعاهد این مقاوله نامه، در تطابق با قوانین اساسیشان آن را پذیرفته باشند.
٣. اصلاحیه هایی كه بدین ترتیب لازم الاجراء می‌شوند برای كشورهایی كه به آن رأی داده‌اند الزام آورند و آن دسته از كشورهای متعاهد كه بدان رأی نداده‌اند تنها به رعایت مقررات این مقاوله نامه و هرگونه اصلاحی كه پیش از آن پذیرفته اند ملزم خواهند بود.

ماده ٣٥
اعضای كمیته فرعی پیشگیری و نهادهای ملی پیشگیری باید از امتیازات و مصونیت‌هایی كه برای انجام وظایف خود در کمال استقلال نیاز دارند، برخوردار شوند. اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری، از امتیازات و مصونیت‌های پیش بینی شده در بخش بیست ودوم معاهدۀ مربوط به امتیازات و مصونیت سازمان ملل متحد مورخ ١٣ فوریۀ ١٩٤٧، با رعایت موارد پیش بینی شده در بخش بیست وسوم این معاهده، برخوردارند.

ماده ٣٦
اعضای کمیتۀ فرعی پیشگیری در بازدید از یک کشور متعاهد بدون اضرار به موازین و اهداف مقاوله نامه حاضر و امتیازات و مصونیت خود، متعهد به رعایت امور زیرند:
الف) رعایت قوانین ومقررات جاری کشور مورد بازدید؛
ب) اجتناب ازهر عمل و فعالیتی که بر خلاف خصوصیت بی طرفانه و بین المللی موقعیت شغلی اشان باشد.

ماده ٣٧
١. متن این مقاوله نامه به زبان های عربی، چینی، انگلیسی، فرانسه، روسی و اسپانیائی كه از اعتباری واحد برخورداراند، نزد دبیركل سازمان ملل متحد بایگانی خواهند شدند.
٢. دبیركل سازمان ملل متحد موظف است رونوشت مصدّق این مقاوله نامه را به تمامی کشورها ارسال کند.