بنیاد عبدالرحمن برومند

اعترافات تمرین شده، اتهامات کلی، اما بدون هیچ اتهام مشخص

(نیویورک، 4 اگوست 2009)- دیده بان حقوق بشر امروز گزارش داد که تصمیم ایران برای نمایش محاکمه بیش از صد تن از مخالفان انتخابات اخیرریاست جمهوری که با پخش اعترافات دو تن از رهبران اصلاح طلب کامل شد طبیعت بازداشت خودسرانه این افراد را بیش از پیش برجسته می سازد.  جلسه دادگاه روز اول اگوست 2009 بدون اینکه اطلاعی به خانواده های متهمان ویا وکلای آنها داده بشود برگزار شد وقرار است در ششم اگوست، یک روز پس از مراسم تحلیف محموداحمدی نژادبرای دور دوم ریاست جمهوری اش، از سرگرفته شود.

درجلسه دادگاه روز اول اگوست، عبدالرضا محبتی معاون دادستان دادگاه عمومی وانقلاب تهران کیفرخواست بلندی را خواند ودر آن متهمان را به تلاش برای انجام یک "کودتای مخملی" متهم کرد بدون اینکه هیچ یک از آنها را به نقض مشخص یکی از قوانین ایران متهم کند. در این کیفرخواست که متن کاملا آن هنوز توسط مقامات ایرانی منتشر نشده است، از بسیاری از منتقدان دولت همچون شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل، که تا این زمان دستگیر نشده، نام برده شده است.

جواستورک معاون بخش خاورمیانه وشمال آفریقای سازمان دیده بان حقوق بشر دراین زمینه گفت: "آن چیزی که به عنوان کیفرخواست توسط دادستان خوانده شده نشان می دهد که اتهامات مطرح شده کاملا سیاسی هستند. از آنجاییکه کاملا روشن است که مقامات ایرانی نمی توانند اعمال مجرمانه مشخصی را پیداکنند تا این افراد را به وسیله آن متهم کنند، آنها باید فورا و بدون هیچ قیدو شرطی برای آزادی همه آنان اقدام کنند."

بیشترافرادی که درجلسه دادگاه حضور داشتند تظاهرکنندگان معمولی بودند اما حداقل هفت تن از رهبران اصلاح طلب در جمع آنان دیده می شد. دو تن از آنها به نام های سیدمحمدابطحی معاون سابق ریاست جمهوری و محمدعطریان فر روزنامه نگار و یکی از مسئولین سابق وزارت کشور بیاناتی را مطرح نموده و "اعتراف" کردند که اصلاح طلبان پیش از انتخابات ریاست جمهوری برای اعتراضات بعد از انتخابات تصمیم گرفته بودند ودیگر انکه هیچ پایه ای برای ایراد اتهام تقلب در انتخابات وجود ندارد.

فهمیه موسوی نژاد همسر ابطحی به دیده بان حقوق بشر گفت که توسط رسانه های دولتی از خبر محاکمه مطلع شده است. او گفت که در تاریخ 30 جولای موفق شده بود همسر خود را ملاقات کند:" ما با یکدیگر دراتاقی نشستیم که یک دوربین ازما فیلمبرداری می کرد و اگر اندکی از موضوعات شخصی منحرف می شویم توسط سه نفری که آنجا حضور داشتند موردسرزنش قرار می گرفتیم. ابطحی بسیار ضعیف و ناسالم بود و بدنش درتمام مدتی که آنجا بودیم لرزش خاصی داشت. او بیش از 18 کیلوگرم (36 پاوند) وزن کم کرده بود. من از اینکه درچنین وضعیتی او را به جلسه دادگاه آورده بودند شگفت زده شدم."

درمصاحبه ای که دربرنامه تلویزیونی "20:30" در روز دوم اگوست پخش شد، مصاحبه گرتلویزیون دولتی ایران از عطریان فر پرسید که چراافکارش درمورد انتخابات به شکل رادیکالی عوض شده است؟ او پاسخ داد: "تنها این خداست که می تواند قلب یک نفر را تغییر دهد. وقتی یک نفر درشرایطی است که ممکن است روز بعد از آن زنده نباشد آن موقع می تواند تحول را تجربه کند."

مازیار بهای خبرنگار هفته نامه نیوزویک که "اعترافات" وی پیش از این در تاریخ سی ام ژوئن پخش شده بود نامش درمیان افرادی بود که در کیفرخواست مطرح شده بود اما روز شنبه وی صحبت نکرد.

درکیفرخواست همچنین از اعترافات اشخاصی همچون مصطفی تاج زاده معاون سابق وزیرکشور، عبدالله رمضان زاده سخنگوی سابق دولت، بهزاد نبوی ومحسن صفایی فراهانی از نمایندگان مجلس ششم نیز سخن به میان آمده بود. کیفرخواست یک پاراگراف کامل را به محقق ایرانی کانادایی کیان تاجبخش اختصاص داده بود که پیش از این برای دادن اعترافات اجباری درمدت زمانی که بین ماه می تا سپتامبر 2007 بازداشت شده بود تحت فشار قرارگرفته بود. او درسپتامبر 2007 با سپردن وثیقه آزاد شد و بار دیگر در تاریخ 9 جولای 2009 دستگیر شد.

استورک در این زمینه گفت: " کاملا روشن است که رهبران ایران از این محاکمه مضحک نه تنها برای مجازات آنانی که دربازداشت هستند استفاده می کنند بلکه تلاش می کنند تا هرکسی را که علیه بی عدالتی صحبت می کند مورد ارعاب وتهدید قرار دهند. هیچ چیز دیگری جز این نمایش محاکمه و اعترافات تلویزیونی نمی تواند به این اندازه نشان دهنده تمایلات اقتدارگرایانه کسانی که ایران را رهبری می کنند باشد."

سعیدمرتضوی دادستان تهران روز دوم اگوست به کسانی که مشروعیت دادگاه را زیرسوال می برند ویا کیفرخواست را مورد انتقاد قرار می دهند هشدار داد که این کار آنها می تواند باعث تحت تعقیب قراردادن آنها بشود.

یکی از وکلای متهمان یاد شده گفت که هیچ یک از وکلا نتوانسته پیش از برگزاری دادگاه کیفرخواستی را که توسط معاون دادستان خوانده شد ببینند.  تنها برخی رسانه های دولتی به دادگاه اول اگوست دسترسی داشتند. خانواده های متهمین به دیده بان حقوق بشر گفتند که آنها توسط رسانه های دولتی از ماجرای برگزاری محاکمه باخبرشده اند. همسریکی از متهمان یاد شده به دیده بان حقوق بشر گفت: "وقتی  خبر برگزاری محاکمه را از خبرگزاری فارس شنیدم سریعا خود را به دادگاه رساندم. وارد ساختما دادگاه انقلاب شدم اما همه راه های دسترسی به سالن دادگاه مسدود شده بود."

همسران سه تن از متهمانی که نام آنها در کیفرخواست مطرح شده بود به دیده بان حقوق بشر گفتند که مقامات امنیتی با آنها تماس گرفته اند و گفته اند که اگر آنها در مورد حضور همسرانشان در دادگاه مطلبی را با رسانه ها مطرح کنند وضعیت سخت تری درانتظارآنها درزندان خواهد بود و به علاوه آنهارا بار دیگر جلوی تلویزیون خواهند آورد تا حرف های همسرانشان را تکذیب کنند.

آنچه در دادگاه مطرح شد براساس اعترافات کسی بود که "جاسوس" وخوانده شد ولی نامی از وی به میان نیامد. وی برای "کودتای مخملی" شش بخش درنظر گرفته بود- جنبش زنان، اقلیت های قومی، گروهای حقوق بشری، جنبش کارگری، سازمان غیردولتی و دانشجویان. این کیفرخواست درمیان نام هایی که دربخش جنبش زنان مطرح کرد از شادی صدر که درتهران وکیل حقوق بشر است نام برد که در تاریخ 15 جولای دستگیر ومتعاقبا آزاد شد. دراین بخش از کیفرخواست نام های زیادی از افراد موسوم به حامیان خارجی و ازجمله دیده بان حقوق بشر نیز مطرح شده است.

دیده بان حقوق بشرنگرانی خود را از جلسه بعدی دادگاه که قراراست اعترافات دیگری را به معرض نمایش بگذارد ابراز می کند. درتاریخ سوم اگوست خبرگزاری فارس گزارش داد که اعترافات هفت تن از اصلاح طلبان به تلویزیون دولتی ایران برای نمایش ارائه شده است. زینب حجاریان دخترسعید حجاریان یکی از اصلاح طلبان برجسته که از تاریخ 14 ژوئن دستگیر شده است به دیده بان حقوق بشر گفت که مقامات با خانواده وی تماس گرفته وگفته اند که پدرش نیزدرجلسه دادگاه پنج شنبه حضور خواهد داشت.