بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
ترویج مدارا و عدالت به کمک دانش و تفاهم
اعدامهای فراقضایی، اقدامات ناکام، تهدید به مرگها

صلاح رحمانی

بنیاد عبدالرحمن برومند
۹ شهریور ۱۴۰۳
گزارش

آقای صلاح رحمانی، فرزند عباس، در سال ۱۳۴۴ در روستای لون سادات (از توابع بخش مرکزی شهرستان کامیاران در استان کردستان ایران) متولد شد. او متاهل و دارای پنج فرزند است. خانواده آقای رحمانی کشاورز بودند و او از کودکی همراه پدر و مادر در مزرعه کار می کرد. به نقل از آقای رحمانی، در شهریور ماه ۱۳۶۱ سپاه پاسداران که برای مقابله با خیزش کرد‌ها به منطقه آمد به روستای لون سادات حمله کرد وخشونتی که نسبت به مردم نشان داد تأثیر به سزائی در او گذاشت و او را به کار سیاسی کشاند. 

آقای رحمانی در آغاز به «اتحادیه جوانان حزب دموکرات کردستان» ایران پیوست و در آنجا خواندن و نوشتن آموخت. سپس در سال ۱۳۶۱ به مبارزین مسلح حزب (پیشمرگان) ملحق شد و مدت دوسال در کنار آنها در منطقه مرزی ایران عراق بود. پس از آن به ایران بازگشت تا به خانواده اش کمک کند. او در ایران به کار رانندگی مینی بوس مشغول شد. همزمان به صورت زیرزمینی عضو فعال حزب باقی ماند، نشریات حزبی را توزیع و برای پیشمرگان خواروبار تامین می‌کرد و این همکاری تا سال ۱۳۷۵ که به عراق بازگشت ادامه داشت. 

آقای رحمانی از سال ۱۳۷۷ همزمان با انصراف حزب دمکرات کردستان ایران از مبارزه مسلحانه و بیرون آمدن پیشمرگان از کردستان ایران دست از فعالیت در حزب کشید. او از سازمان ملل متحد تقاضای پناهندگی سیاسی کرد و به اقامت در اروپا تمایل داشت. با تقاضای پناهندگی او موافقت شد اما هرگز به کشور میزبانی نقل مکان نکرد. او بعداً دوباره در حزب فعال شد، به خصوص زمانی که حزب مجددا حضور نظامی خود را در کردستان ایران از سر گرفت، و با تأیید حزب در سال ۱۳۹۱/۱۳۹۰ مجدداً به پیشمرگان پیوست. حزب دمکرات کردستان تصمیم گرفته‌بود که پیشمرگان را برای انجام «تکالیف سیاسی» به ایران اعزام کند. آقای رحمانی دوبار وارد ایران شد و به پیشمرگان مساعدت کرد تا مخفیانه و بدون آنکه شناسائی شوند از مرز عراق وارد ایران شوند. عملیات پیشمرگان در داخل ایران در آبان ۱۳۹۵ موجب شد که آقای رحمانی غیاباً محکوم به مرگ شود.  

به نقل از آقای رحمانی ایشان طی بیست سال مکرراً مورد تهدید قرار گرفت ولی هنگامی که در زمستان ۱۳۹۷/۱۳۹۶ در وبسایت دیار و نادیار (وبسایتی که به زبان کردی منتشر می شود و هوادار جمهوری اسلامی است) علناً تهدید به مرگ شد، موضوع خیلی جدی‌تر شد. آقای رحمانی پلیس اربیل را در جریان این تهدیدها قرار داد، اما آنها به موضوع اعتناء نکردند و صرفاً به او توصیه کردند که «احتیاط کند و خودش مراقب باشد».

در۱۰ اسفند ۱۳۹۶ آقای رحمانی قربانی یک توطئه‌ی قتل شد. ساعت چهاربعدازظهر آن روز هنگامی که آقای رحمانی در بیرون منزلش واقع در منطقه بنصلاوه (در نزدیکی اربیل، مرکز کردستان عراق) سوار ماشین خود شد، بمبی که به اتومبیل وصل شده‌بود و از راه دور کنترل می‌شد پس از روشن کردن ماشین منفجر شد. آقای رحمانی با وجود ضربه مغزی وآسیبی که شنوایی اش وارد شد، از ین حمله جان به در برد اما صباح،  پسر ۳۱ ساله او، که متاهل و دارای دو فرزند بود و به شغل نانوائی اشتغال داشت، و همراه پدرش سوار ماشین شده‌بود و هدف این حمله نبود، هر دو پایش بلافاصله قطع شد و روز بعد بر اثر شدت جراحات وارده درگذشت.

سایت خبری «آکام» (وب سایتی در کردستان ایران که هوادار جمهوری اسلامی ایران است) در روز ۵ فروردین ۱۳۹۷ مسئولیت جمهوری اسلامی در این حمله را تکذیب کرد و آن را به حساب کشمکشهای داخلی حزب دمکرات کردستان ایران گذاشت. آقای رحمانی در مقاله ای «جنایتکاری» خوانده شده بود که «برای حزب هیچ خاصیتی ندارد». جمهوری اسلامی اغلب «کشمشهای» درونی گروههای مخالف رژیم را، بدون آنکه وارد جزئیات این «کشمکش‌ها» شود، عامل قتل شخصیت‌های سیاسی مخالف رژیم می‌خواند. 

آقای رحمانی در مصاحبه ای که در بیمارستان با او شد گفت «از نظر من تنها کسی که مظنون به ارتکاب این عمل تروریستی است جمهوری اسلامی ایران است، ولاغیر».

آقای حسن شرفی، از رهبران حزب دمکرات کردستان، در مصاحبه ای با کیهان چاپ لندن تهدید‌هایی را که بر علیه آقای رحمانی شده بود تائید کرد و گفت: «صلاح رحمانی، یکی از اعضای با سابقه حزب ما، در گذشته بارها و به شیوه های مختلف از سوی وزارت اطلاعات تهدید شده بود و به همین سبب خیلی مراقب بود. صلاح رحمانی با کسی مشکلی نداشت و به غیر از جمهوری اسلامی دشمنی نداشت که قادر به ارتکاب عملی چنین غیر‌انسانی باشد».

پس از این رویداد، آقای رحمانی و همسرش به اردوگاه حزب دمکرات کردستان ایران در «کوی» نقل مکان کردند و از حیث امنیتی تحت حفاظت حزب قرارگرفتند. او تا کنون ( تابستان ۲۰۲۴) در این اردوگاه زندگی می‌کند و همواره به خاطر‌آسیب‌هائی که در این حادثه به او وارد شد از درد رنج می‌برد. آقای رحمانی و همسرش دو نوه خود را، که مادرشان مجددا ازدواج کرده‌است، سرپرستی و از آنها نگهداری می‌کنند.

حمله به آقای رحمانی و فرزندش در سال ۱۳۹۷ در آوج خشونت‌هایی رخ داد که بر علیه کرد‌های ایرانی مخالف رژیم که در عراق مستقرند اِعمال می‌شد. تا کنون هیچ فردی  به خاطر انفجار بمبی که منجر به کشته شدن پسر آقای رحمانی شد بازداشت نشده‌است.

پیشینه 

حزب دمکرات کردستان ایران در سال ۱۹۴۵ با هدف آن کسب خودمختاری برای استان کردستان واقع در شمال غربی ایران تاسیس شد. بعد از انقلاب اسلامی [در سال ۱۳۵۷،] میان دولت جدید مرکزی (که پیرو اسلام شیعه است) و کردستان که عمدتاً پیرو اهل تسنن هستند تقابل بر سر نقش اقلیت‌ها در نوشتن قانون اساسی جدید و مقرر کردن شیعه اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی در کشور و به ویژه مسئله خودمختاری کردستان منجر به درگیریهای مسلحانه میان سپاه پاسداران و پیشمرگان (شاخه نظامی حزب دمکرات) شد. حزب رفراندوم ۱۲ فروردین [۱۳۵۸] که موضوع آن قبول یا رد جمهوری اسلامی به عنوان نوع نظام جدید در کشور بود را تحریم کرد. در ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ آیت الله خمینی حزب دمکرات کردستان ایران را «حزب شیطان» خواند و آن را «غیررسمی و غیرقانونی"» اعلام کرد. اعدام های دسته جمعی و جنگ مسلحانه میان نیروهای دولتی و پیشمرگان در منطقه آغاز شد و ماه ها به طول انجامید. حزب دمکرات کردستان ایران تا سال ۱۳۶۲  بخش عمده نفوذ خود را در منطقه ازدست داد. تعداد کثیری از رهبران حزب درداخل وخارج ازکشور به قتل رسیده‌اند.

منبع:

۱- حکم شعبه ۱ دادگاه کیفری استان کردستان، ۱۴ مهر ۱۳۹۸

۲- کردستان ۲۴، حزب دمکرات کردستان ایران مقاومت مسلحانه را از سر میگیرد، ۱۰ اسفند ۱۳۹۴

۳- روداو، دو تن از اعضای پیشمرگان در انفجار بمب در اربیل مصدوم شدند، ۱۰ اسفند ۱۳۹۶

۴- العربیه، فرزند عضو برجسته حزب دمکرات کردستان ایران در پی حمله با بمب چسبان جان باخت، ۱۱ اسفند ۱۳۹۶

۵- هه نگاو، صدور حکم دوبار اعدام و ۱۶۲ سال حبس برای سه شهروند اهل کامیاران، ۲ آبان ۱۳۹۸

۶- ایران اینترنشنال، دومین سوء قصد به اعضای احزاب کُرد ایرانی در عراق در یک هفته، ۱۶ اسفند ۱۳۹۶

۷- کردستان کُرد، شورای دموکراسی خواهان ایران: ترور اعضای دو حزب دموکرات کردستان حدک وحدکا توسط جمهوری اسلامی محکوم است، ۱۷ اسفند ۱۳۹۶

۸- کیهان چاپ لندن، ماشین ترور جمهوری اسلامی در اقلیم کردستان عراق، ۱۷ اسفند ۱۳۹۶

۹- آکام نیوز، ناگفته های جدید از ترور و قتل قادر قادری و صباح رحمانی، ۵ فروردین ۱۳۹۷

۱۰- جمعیت حقوق بشر کوردستان، صباح رحمانی قربانی تروریسم جمهوری اسلامی ایران جان باخت، ۱۱ اسفند ۱۳۹۶

۱۱- رسانه کردستان، صباح رحمانی به جرگه شهیدان پیوست، ۱۱ اسفند ۱۳۹۶

۱۲- رسانه «سپی»، بیانیه حزب دمکراتیک درباره حمله به رهبران حزب، ۱۰ اسفند ۱۳۹۶

۱۳- اداره مهاجرت دانمارک، کردهای ایران: عواقب فعالیت های سیاسی در ایران و منطقه کردنشین عراق، بهمن ۱۳۹۸

۱۴- یوتیوب، IranTune، پرس تی وی درباره حیدر قربانی دروغ میگوید و اعدام او قریب الوقوع است، شهریور ۱۳۹۹

۱۵- سازمان عفو بین الملل،  MDE 13/3101/2020،  ۱ مهرماه ۱۳۹۹

۱۶- بنیاد عبدالرحمن برومند، اولین مصاحبه با آقای صلاح رحمانی، ۱۴۰۳/۱/۲۸

۱۷- بنیاد عبدالرحمن برومند، دومین مصاحبه با آقای صلاح رحمانی، ۱۴۰۳/۴/۱۷