بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
ترویج مدارا و عدالت به کمک دانش و تفاهم
بنیاد عبدالرحمن برومند در رسانه‌ها

اگر نام او «جورج فلوید» بود؛ واکنش‌ها به قتل جوان مشهدی

ایران وایر
۶ آبان ۱۳۹۹
مقاله از تارنما

مامور پلیس به جوانی که دستانش به میله‌ای بسته شده است، نزدیک می‌شود، با دستگاه شوکر به او می‌زند و می‌گوید: «هی می‌گم فحش نده...» مرد روی زمین می‌افتد، اما حمله با شوکر ادامه می‌یابد.

نام این مرد «مهرداد سپهری» اعلام شده است. خانواده‌اش به «بی‌بی‌سی فارسی» که نخستین بار روز سوم آبان ویدیوی او را منتشر کرد، گفته‌اند پلیس به او اسپری فلفل زده و مهرداد بر اثر خفگی با اسپری فلفل جان باخته‌ است.

انتشار این ویدیو موجی از واکنش‌ کاربران فضای مجازی را برانگیخت. بسیاری از آنان با به‌کارگیری هشتگ «مهرداد سپهری» به بدرفتاری نیروهای انتظامی با شهروندان اعتراض کردند.

جورج فلوید ایرانی

روز پنجم خرداد ۱۳۹۹ یک آمریکایی آفریقایی‌تبار به نام «جورج فلوید» در شهر مینیاپولیس به هنگام دستگیری جان باخت. در جریان بازداشت او، یک افسر پلیس زانویش را به مدت هشت دقیقه روی گردن آقای فلوید فشار داده بود.

در پی اعتراض‌های گسترده در آمریکا و بسیاری از نقاط جهان، مقام‌های جمهوری اسلامی نیز واکنش نشان دادند و رسانه‌های داخلی به طور گسترده اخبار مربوط به او را منتشر کردند.

آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی، در آن هنگام گفت: «این که یک پلیس آمریکایی با خونسردی تمام زانویش را بگذارد روی گردن یک سیاه‌پوست و فشار دهد تا او جان بدهد، او التماس کند، این هم خونسرد بنشیند و چند پلیس دیگر هم بایستند و تماشا کنند و هیچ اقدامی نکنند، این چیزی نیست که جدیدا به وجود آمده باشد؛ این طبیعت آمریکا است.»

«حسن روحانی»، رئیس دولت، نیز در این باره گفت: «برای ما مهم نیست که این فرد کشته‌شده در آمریکا مسلمان یا مسیحی و آمریکایی و یا غیر آمریکایی بوده است... با همه مردم آمریکا که به خاطر قتل وحشیانه سیاه‌پوست آمریکایی به دست پلیس آمریکا، در خیابان‌ها هستند اظهار همدردی می‌کنیم.»

«محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، پا را از این هم فراتر گذاشت و علاوه بر آن‌چه «تاکتیک زانو روی گردن» آمریکا دانست، اروپا را شماتت کرد که چرا در گرماگرم اعتراض‌ها به قتل جورج فلوید، ساکت است.

حال، کاربران فارسی‌زبان در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی، در کنار اعتراض به کشته شدن مهرداد سپهری، او را با جورج فلوید مقایسه میکنند.

از زن آبادانی تا مرد مشهدی

هر چند تا زمان انتشار این گزارش، مقام‌های رده بالای جمهوری اسلامی هیچ‌گونه واکنشی نشان نداده‌اند، لیکن فرماندهان نیروی انتظامی ناچار به توضیح شده‌اند.

«مهدی اخلاقی»، دادستان نظامی استان خراسان رضوی، در این رابطه گفت: «پرونده‌ای در این ارتباط در دادسرای نظامی خراسان رضوی تشکیل شده و خانواده متوفی نیز شکایت خود را به این دادسرا اعلام کرده‌اند.»

مهدی اخلاقی همچنین گفت: «معاون دادستان نظامی خراسان رضوی با حضور در پزشکی قانونی پس از کالبدشکافی، دستور نمونه‌برداری از ریه و بررسی تاثیر اسپری بر مرگ متوفی را صادر کرده است.»

با این حال، به گفته «حسن یونسی»، وکیل دادگستری، مامور متهم به قتل مهرداد سپهری بازداشت نشده است. یونسی در توییتی نوشت: «در ماجرای نوید، با شواهدی که صرفا حضور نوید را در آن منطقه نشان می‌داد، اقدام به بازداشت او کردند. اما وقتی متهم یک مامور باشد و مقتول یک شهروند عادی و بی‌پناه، از بازداشت خبری نیست.»

«محمد کاظم تقوی»، فرمانده انتظامی استان خراسان رضوی، نیز گفت: «[پلیس آن‌چه را که] ادعای مسمومیت بر اثر اسپری فلفل در شبکه‌های معاند» خواند، پی‌گیری می‌کند. او از احضار مامور انتظامی خبر داد و گفت: «موضوع به صورت ویژه بررسی و نتایج آن متعاقبا اعلام خواهد شد.»

با این حال، جمعی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به نوع «بررسی»‌های رسمی اشاره کردند و جدیدترین پرونده از این نوع را مثال زدند.

سرنوشت تحقیقات درباره ضرب و جرح «دختر آبادانی»

طی هفته گذشته، در پی واکنش گسترده‌ای که پس از انتشار فیلم ضرب و جرح دختری در آبادان و تعرض مامور حراست پالایشگاه این شهر به او صورت گرفت، مقام‌های قضایی قول پی‌گیری داده بودند.

اما این پی‌گیری به نقطه دیگری منتهی شد. پیش از بررسی قضایی، برخی رسانه‌های داخلی شتافتند تا به روایت کاربران، از این زن «اعتراف» بگیرند. به‌ سرعت ویدیویی منسوب به او منتشر شد که مهم‌ترین هدف آن حمله به «رسانههای خارجی» بود. این زن در ویدیو می‌گوید: «نمی‌دانم رسانه‌های خارجی چه می‌گویند، چون گوشی من را برده‌اند و نمی‌دانم چه دارد می‌شود... نیازی ندارم کسی از جایی بخواهد من را حمایت کند.»

«رویا برومند»، فعال حقوق بشر، در واکنش به اظهارات مقام‌های قضایی مبنی بر پی‌گیری قتل جوان مشهدی در توییتی نوشت: «بعد هم خانواده را تهدید می‌کنیم که شکایت نکنند یا شکایت‌شان را پس بگیرند و یا ماموران را جا‌به‌جا می‌کنیم، یا یک حکم زندان کوتاه می‌دهیم و بعد مرخصی که بروند و بر نگردند. انواع و اقسامش را دیدیم. ببینیم این بار معنی عدالت و پاسخ‌گویی چیست.»