بنیاد عبدالرحمن برومند

(بیروت) – دیده‌بان حقوق بشر امروز گفت مقامات ایران با احکام زندان و اعمال محدودیت بر فعالیت‌های مسالمت‌آمیز معترضان دانشجویی سرکوب علیه این فعالان را شدت بخشیده‌اند. بعد از آن که مقامات اعتراضات رخ‌داده در دسامبر ۲۰۱۷ و ژانویه ۲۰۱۸ را فرو نشاندند، به گفته‌ یک نماینده‌ مجلس مقامات وزارت اطلاعات حداقل ۱۵۰ دانشجو را بازداشت و دادگاه‌ها ۱۷ نفر آنها را به زندان محکوم کرده‌اند.

در ژانویه نماینده‌ مجلس دیگری توییت کرده بود که وقتی در تماس با مقامات دستگیری دانشجویان را پیگیری کرده است به او گفته شده بود که بیشتر دستگیری‌ها «پیشگیرانه» بوده‌اند.

تا میانه‌ ژوییه ۲۰۱۸ منابعی قابل اطمینان گزارش داده‌اند که دادگاه‌های انقلاب حداقل هشت معترض دانشجویی از دانشگاه‌هایی در تهران و تبریز را به احکام زندان تا هشت سال محکوم و بعضی را از عضویت در احزاب سیاسی یا حضور در رسانه‌ها از جمله شبکه‌های اجتماعی برای دو سال محروم کرده‌اند.

سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه‌ی دیده‌بان حقوق بشر گفت «به جای ایجاد محیطی امن برای فعالیت مسالمت‌آمیز مقامات ایران به پاسخ مورد علاقه‌شان بازگشته‌اند: سرکوب اعتراض مسالمت‌آمیز». وی افزود «همزمان با تشویق دانشجویان به مشارکت در عرصه‌ عمومی مقامات در عمل آنها را به خاطر تجمع مسالمت‌آمیز مورد پیگرد قرار می‌دهند».

در ۷ مارس کانال تلگرام شوراهای صنفی دانشجویان گزارش داد که شعبه‌ ۲۶ دادگاه انقلاب تهران لیلا حسن‌زاده و سینا ربیعی، فعالان دانشجویی از دانشگاه تهران که در ۱ ژانویه بازداشت شده بودند، را به اتهام «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» به ترتیب به شش و یک سال در زندان و به دو سال ممنوع‌الخروجی محکوم کرده‌اند.

اتحادیه همچنین در روز ۵ مارس گزارش داد که دادگاهی محسن حق‌شناس، دانشجوی طراحی صحنه دانشگاه تهران، را به اتهام «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی» و «اختلال در نظم عمومی با شرکت در تجمعات غیرقانونی» به دو سال زندان محکوم کرده است.

در ۱۲ ژوئن آژانس خبری فعالان حقوق بشر(هرانا)، یک گروه حقوق بشری مستقل، گزارش داد که شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران سینا درویش عمران، دانشجوی زبان آلمانی، و علی مظفری، دانشجوی انسان‌شناسی، هر دو در دانشگاه تهران، را به هشت سال زندان و دو سال ممنوع‌الخروجی محکوم کرده است. دادگاه همچنین آنها را به مدت دو سال از عضویت در احزاب سیاسی و حضور در رسانه‌ها از جمله شبکه‌های اجتماعی محروم کرد.

در ۱۰ ژوییه رویا صغیری، دانشجوی دانشگاه تبریز، در حساب اینستاگرامش خبر داد که دادگاه تجدیدنظر حکم زندان ۲۳ ماهه‌ی او به اتهام «تبلیغ علیه نظام و توهین به ارکان نظام» را تأیید کرده است. چند روز قبل‌تر دادگاهی دو دانشجوی دانشگاه تبریز به نام‌های علی کامرانی و علی قدیری را به شش ماه زندان محکوم کرده بود.

در پرونده‌ای پیش از این، دادگاهی در تهران در روز ۳ ژوییه فرشته طوسی ۳۰ ساله را به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به خاطر سازمان‌دهی مراسمی برای گرامی‌داشت روز ملی دانشجو در دانشگاه علامه‌طباطبایی در دسامبر ۲۰۱۶ به ۱۸ ماه زندان محکوم کرده بود.

محمود صادقی، نماینده‌ مجلس از تهران، در ۲۸ ژوئن توییت کرد که طبق اطلاعات واصله دادگاه‌ها احکام علیه فعالان دانشجویی را بر اساس گزارش‌ها و بازجویی‌های وزارت اطلاعات صادر می‌کنند.

منصور غلامی، وزیر علوم، در ۱۸ ژوییه به خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) گفت که کمیته‌ای در این وزارتخانه در حال مذاکرات با مقامات است تا محکومیت این دانشجویان را تعدیل کنند.

از ماه مارس، ۱۲۵ استاد دانشگاه و ده‌ها اتحادیه دانشجویی از رئیس‌جمهور روحانی خواسته‌اند تا برای حفاظت از حقوق دانشجویان مداخله کند.

ویتسون گفت «رئیس‌جمهور حسن روحانی، که در دوران انتخابات وعده‌ی حقوق شهروندی داد، باید به وزارت‌خانه‌های تحت نظارتش دستور دهد به این برخوردها علیه دانشجویان پایان دهند». وی افزود «اینها افراد جوانی هستند که اغلب به عنوان نیروهای حیاتی برای موفقیت اقتصادی آینده‌ کشور ستوده می‌شوند».