بنیاد عبدالرحمن برومند

پروژه نبش قبر زندانیان سیاسی که در چارچوب وظائف وزارت دادگستری و توسعه قانون اساسی انجام می گیرد، به نبش قبر ده فعال کنگره پان آفریقایی((Pan Africanist Congress (PAC) در پرتوریا، ادامه می دهد.

اجساد این فعالان به خانواده هایشان تحویل داده شد تا به نحوی شایسته و آبرومندانه به خاک سپرده شوند. نبش قبر و تحویل اجساد ۱۴۳ زندانی سیاسی به خانواده هایشان، زندانیانی که در کگوسی مامپورو به دار آویخته و در گورهای بدون نشان دفن شدند، بخشی از "پروژه چوبه دار" (gallows project) است تاخانواده های قربانیان بتوانند عزیزان خود را به خاک بسپارند.

تاپِلو موکوشانه، مسئول هماهنگی "پروژه نبش قبر قربانیان چوبه دار" وزارت دادگستری و توسعه قانون اساسی، خانواده های ده فعال کنگره پان آفریقایی را از ۵۲ پله ننگینی که به سالن اعدام منتهی می شود، پایین برد.

زندانیان، برخی اوقات هنگام رفتن به سوی سالن اعدام، آواز می خواندند. روز پنجشنبه، خانواده های آنها نیز آواز سر دادند.

به خانوانده ها اجازه داده شد مراسمی که طبق سنن هر یک از آنها در ارتباط با مرگ مرسوم است را به جا آورند. برخی از آنها با رفتگان سخن گفتند. خانواده لیوینگستون فاتیه لا در میان حاضران بودند.

فاتیه لا یکی از اعضای شاخه مسلح کنگره پان آفریقایی بود که بین سال های ۱۹۶۳ (۱۳۴۲) و ۱۹۶۷ میلادی (۱۳۴۶) به دار آویخته شدند. برادر وی، زانِمولا فاتیه لا، می گوید برادرش اکنون در محل تولد خود آرام خواهد گرفت.

"ما امروز اینجا گرد هم آمده ایم تا پیکر پدرمان آقای فاتیه لا را تحویل گرفته و در ایسترن کیپ، خانه وی، به خاک بسپاریم. احتمالاً پس از دو یا سه هفته او را به سردخانه در لیدی فِرِر خ.اهیم برد و سپس مراسم را سازماندهی خواهیم کرد. پس از آن، امیدوارم و خوشحال خواهیم شد که همه چیز به خوبی و خوشی انجام شود."

تاپِلو موکوشانه، مسئول هماهنگی پروژه، می گوید این فرآیند به خانواده ها کمک می کند تسکین یابند چرا که هرگز فرصت آن را نیافتند که عزیزان خود را به نحوی آبرومندانه به خاک بسپارند.

"به خاطر داشته باشید که سخت ترین و دردناک ترین قسمت اعدام این فعالان سیاسی این بوده که خانواده هایشان از حق خاکسپاری آبرومندانه آنها محروم شده اند. بنابراین این خانواده ها هرگز فرصت آن را نیافته اند که اجساد زندانیان سیاسی اعدام شده را به نحو شایسته دفن کنند. امروز آنها اینجا هستند که به چشم خود ببینند، با پای خود پنجاه قدم آخری را بردارند که زندانیان سیاسی ای که در اتاق اعدام به دار آویخته شدند، برداشتند."

"به خاطر داشته باشید که سخت ترین و دردناک ترین قسمت اعدام این فعالان سیاسی این بوده که خانواده هایشان از حق خاکسپاری آبرومندانه آنها محروم شده اند. بنابراین این خانواده ها هرگز فرصت آن را نیافته اند که اجساد زندانیان سیاسی اعدام شده را به نحو شایسته دفن کنند."

بقایای اجساد ۱۰ فعال ضد آپارتاید از گورهای فقیرانه ای که در قبرستان مامِلودی در آن دفن شده بودند خارج شدند، گورستانی که تحت رژیم آپارتاید، سیاهپوستان اعدامی را در آن دفن می کردند. این نبش قبور، بخشی از "پروژه نبش قبر چوبه دار" است که در سال ۲۰۱۶ به منظور باز یافتن بقایای اجساد ۱۳۰ زندانی سیاسی که پیش از تعلیق مجازات اعدام در سال ۱۹۹۱ به دار آویخته شده بودند، توسط مایکل ماسوتا، وزیر دادگستری، کلید خورد.

لوتاندو مبیندا، رییس کنگره پان آفریقایی نیز در این مراسم حضور به هم رساند تا پشتیبانی خود را از خانواده های قربانیان نشان دهد. وی می گوید این فعالان در راه منافع عالیه مردم آفریقای جنوبی کشته شدند.

"آنها بزرگ ترین ایثار گری را کردند، نه در راه خانواده هایشان، نه در راه اعضای کنگره پان آفریقایی، بلکه در راه اعاده و باز پس گیری سرزمین شان، سرزمین و ثروتی که هنوز هم به مالکین بر حق آن اعاده نشده است. این بود آن چیزی که برایش مبارزه می کردند."