بنیاد عبدالرحمن برومند

کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی‌ وضعیت حقوق بشر در ایران در شهریور ماه 1396 پرداخت.
کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن‌ بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به وضعیت نامساعد و محرومیت‌های فراقانونی زندانیان سیاسی و عقیدتی که منجر به اعتصاب غذای تعدادی از آنان شده است، اعلام کرد که مسئولان قضایی با بی‌توجهی به خواسته‌های بر حق و قانونی زندانیان سیاسی و عقیدتی، «مرگ خاموش» آنان را تدارک دیده‌اند.
این سازمان مردم‌نهاد در گزارش خود با اشاره به چگونگی برخورد با خواسته‌های صنفی معلمان و کارگران، اعلام کرده است که ساکت کردن صدای هر منتقد و مخالف با توسل به خشونت و زندان باعث می‌شود تا با کوچک‌ترین حادثه در درون و بیرون مرزها، اغتشاش و هرج و مرج جایگزین «سکوت» شود.
از همین رو کانون مدافعان حقوق بشر تأکید کرده است که بهبود زندگی شهروندان و رضایت آن از مسئولان حکومت، تضمین کننده آرامش پایدار در جامعه خواهد بود.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه شهریور 1396 کانون مدافعان حقوق بشر که در سوم مهر ماه 1396منتشر شده، به شرح زیر است:

گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه شهریور 1396

مقدمه
آغاز سال تحصیلی و مهر ماه، زمانی فرا رسیده است که محمود بهشتی لنگرودی به علت پی‌گیری خواسته‌های صنفی معلمان، به همراه تنی چند از معلمان در زندان به‌سر می‌برد. او اعلام کرده است که در صورت بازگشت به زندان، اعتصاب غذا می‌کند.
وضعیت نامساعد و محرومیت‌های فراقانونی زندانیان سیاسی و عقیدتی باعث شده است که در ماه‌های گذشته تعدادی از آنان دست به اعتصاب غذا زده یا از دریافت دارو و درمان امتناع ورزند. مسئولان قضایی با بی‌توجهی به خواسته‌های بر حق و قانونی زندانیان سیاسی و عقیدتی، «مرگ خاموش» آنان را تدارک دیده‌اند؛ نمونه آن، بیماری علیرضا رجایی است که به علت عدم درمان به موقع، پزشکان ناچار شدند یک چشم او را تخلیه کنند و قسمتی از صورت او را بردارند.
وضعیت بد اقتصادی ناشی از تحریم، سوء مدیریت و فساد اداری باعث شده است که طبق گفته‌های رییس کمیته امداد که مسئول کمک‌ و رسیدگی به اقشار کم درآمد است، حدود 10 تا 12 میلیون نفر فقیر مطلق در کشور داشته باشیم که اگر شاخص‌ها به دقت مشخص شود و سطح رفاهی افراد جامعه اندکی بالاتر برده شود، می‌توان 16 تا 20 میلیون نفر در کشور را در دایره فقر مطلق قرار داد. به عبارتی یک چهارم جمعیت کشور زیر خط فقر به‌‍سر می‌برند. در نتیجه حدود یک میلیون کودک به‌علت فقر و عدم امکانات از تحصیل باز می‌مانند.
همچنین هر ماه از جمله شهریور ماه، شاهد اعتصابات کارگران هستیم. آنان به کمبود دستمزدها و قوانین نامناسب اعتراض داشته و خواهان تشکل‌های صنفی مستقل هستند. مسئولین حکومتی نه‌تنها اقدامی برای رفع مشکل آنان نمی‌کنند بلکه با برهم زدن تجمعات مسالمت‌آمیز، تعدادی از آنان را دستگیر و به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، روانه زندان می‌کنند که از آن جمله می‌توان به رضا شهابی اشاره کرد. چگونگی برخورد با کارگران کارخانه‌های هپکو و آذر آب اراک نیز شاهدی بر این ادعا است.
کمک‌های مالی و تسلیحاتی که در سال‌های اخیر به کشورهای سوریه و لبنان و عراق و یمن ارسال شده نیز در گسترش فقر بی‌تأثیر نیست. مسئولین دولتی و نظامی علت کمک‌ها را ایجاد امنیت در مرزهای کشور عنوان می‌کنند ولی باید توجه داشت امنیت یک کشور فقط با اسلحه و نیروی نظامی حفظ نمی‌شود. ساکت کردن صدای هر منتقد و مخالف با توسل به خشونت و زندان باعث می‌شود با کوچک‌ترین حادثه در درون و بیرون مرزها، اغتشاش و هرج و مرج جایگزین «سکوت» شود.
در ادامه گزارش ماه شهریور 1396 همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در شهریور ماه ۱۳۹6 در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.

وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه شهریور 1396

بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی

الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
1) در این ماه بیش از 75 نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: سیاوش حاتم- فعال دانشجویی سابق-، محمود بهشتی لنگرودی- فعال صنفی-، امیرعلی محمدی‌لباف- درویش گنابادی-، راحله راحمی پور- فعال مدنی- و مختار اسدی- فعال صنفی-، «امیرحسین.خ»، مهدی سپهر، شهریار سپهر، علی معماریان، زهرا بزرگ پور، کیارمین محمدزاده، مسلم مومنی، گلنار بهاری‌نژاد، محمدرضا حسینی، - 9 عضو گروه عرفان حلقه-.
دادستان اردبیل از بازداشت ۶ مدیر کانال‌های تلگرامی به اتهام آنچه که فعالیت در خصوص مسایل مربوط به دگرباشان جنسی عنوان شده، مقام قضایی از بازداشت هفت نفر در مشهد به اتهام آنچه که حمایت از سلطنت عنوان شده، دادستان پردیس از بازداشت تعدادی از شهروندان به دلیل آنچه که تشویق مردم به تجمع اعتراضی عنوان شده و پلیس از بازداشت سه نفر در ایلام به دلیل گردانندن کانال تلگرامی و توهین به مقدسات خبر دادند.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت سوسن بادوام و فریدا اسدپور- دو شهروند بهایی-، زهرا شفیعی دهاقانی، زهرا ابراهیمی، ملیکا کاوندی، رها داودیان، علی برمکی، رامین منصوریان، علی گروسی، محمد آباریان، امیرعباس نصری، مهزاد خسروانی، ناهید ربانی، علیرضا رشوند، آمنه حکمت مرام، محسن باقری، اکرم درویشی و سعیده گودرزی- 16 هوادار گروه عرفان حلقه-، ریاض زهیری، جواد هاشمی، حسن حیاوی ( الحایی)، حسن دلفی، حیدر سوارى، میلاد عفراوی، شاکر شریفی، یاسر سیلاوی، سجاد نصیرى (الحایی)، عباس شریفی، علی باوی، یوسف خسرج و احمد حیدری- 13 شهروند اهل اهواز-، محمد میلاد زم- شهروند اهل تهران-، سارا نعمتی و مهرداد هوشمند- دو نوکیش مسیحی-، عبدالله چلداوی- زندانی سابق-، کبری خالندی، گلاویژ بیگ‌نیا، شهریار طهماسبی، شهریار رستمی، فرزاد سفره، فواد مظفری، ارسلان عباسی، پیمان سالم، واله زمانی و بهنام ابراهیم زاده- ده فعال مدنی- و سعید اردشیر- زندانی عقیدتی سابق- حکایت دارند.
همچنین برخی سایت‌های خبری از بازداشت تعدادی از شهروندان اهل بانه در پی اعتراضات مردم این شهر خبر داده‌اند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه به‌صورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
از سوی دیگر در آخرین روزهای ماه مرداد، سارا رستمی- فعال مدنی و سهیل محمدپور از همکاران چند نشریه دانشجویی بازداشت شدند.
2) عزت الله جعفری- فعال ملی، مذهبی- برای گذراندن حکم یک سال زندان در تبعید، بازداشت و به زندان منتقل شد. همچنین حکم دو سال تبعید عبدالعزیز (رضا) عبدی- فعال مذهبی اهل سنت- اجرا شد.
3) سعید نقدی- مدیر یک کانال تلگرامی- به ۴ سال حبس و ۲ سال محرومیت از فعالیت در گروه‌ها و رسانه‌ها و احزاب، محمود معصومی- فعال مدنی- به 12 سال زندان، الهام رسولی باغی- فعال مدنی- به یک سال زندان، حشمت‌الله طبرزدی- زندانی سیاسی سابق- به ۶ سال زندان که با اعمال ماده 134 5 سال از آن اجرایی است و یوسف عمادی که در حال حاضر در زندان به‌سر می‌برد، بار دیگر به یک سال زندان و تبعید محکوم شدند. همچنین دادستان تهران از تأیید حکم دو سال زندان در دادگاه تجدید نظر برای فردی با نام اختصاری «علیرضا.الف» به اتهام آنچه که همکاری با دولت متخاصم آمریکا می‌نامید، خبر داد.
4) فرزانه جلالی- فعال مدنی- به وزارت اطلاعات احضار شد. همچنین مقام‌های مسئول از ادامه سفر صادقعلی معروفی- درویش گنابادی- جلوگیری کردند.
5) گذرنامه محمد رسول اف- کارگردان سینما- هنگام ورود به ایران در فرودگاه ضبط شد.
6) برخی خبرها از بازرسی منازل شهاب تایید٬ کیوان پزشکی٬ سیامک پورعبدالحمید٬ عارف اقدسی٬ حمید رحیمی٬ فرج اله فرهنگی، رامز هروی، جهانگیر حسنی٬ بهادر حسنی، بابک سیاحی و حسین زاده- 11 شهروند بهایی- توسط مقام‌های مسئول حکایت دارد.

ب- وضعیت حقوق فرهنگی
1) فیلم مستند «انقلاب جنسی» ساخته حسین شمقدری توقیف شد. همچنین مجوز اجرای نمایش «اگه بمیری» توسط مقام‌های مسئول صادر نشد.
2) از برگزاری مراسم‌های یادبود برای درگذشت ابراهیم یزدی- وزیر خارجه دولت موقت- در برخی شهرها از جمله مشهد، زنجان توسط مقام‌های مسئول جلوگیری به‌عمل آمد.
3) هیأت منصفه دادگاه مطبوعات، مدیر مسئول سابق سایت «انتخاب» را مجرم شناخت.
4) تعدادی از جوانان بهایی در شهرهای مختلف ایران از ادامه تحصیل در مقطع دانشگاهی در سال جدید تحصیلی محروم شدند. همچنین برخی سایت‌های خبری از ثبت‌نام نکردن فرزند یوسف ندرخانی- کشیش زندانی- در مدرسه خبر دادند. 
5) برخی سایت‌های خبری از اجازه ندادن به زندانیان زندان سراوان که عمدتاً سنی مذهب هستند برای داشتن کتب مذهبی‌شان خبر دادند.

پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در این ماه حداقل 22 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
مقام‌های قضایی از اعدام 4 نفر در قم به اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر و 5 نفر در استان کرمان به اتهام محاربه خبر دادند.
«اسماعیل رنگرز» در ملاء عام در پارس‌آباد، «ن.ا» در زنجان، «ر.خ» در ملاء عام در شهرستان عنبرآباد و «س.د» در ملاء عام در ایلام اعدام شدند. مقام‌های‌ قضایی اتهام این افراد را قتل عمد اعلام کردند. «عباس» در ندامتگاه کرج اعدام شد. رسانه‌های خبری در ایران اتهام این فرد را قتل عمد عنوان کردند.
رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از اعدام یک نفر در ملاء عام در اسلام‌آبادغرب، یک نفر در ملاء عام در شهر سلماس، یک نفر در ملاء عام در ایلام و یک نفر در مشهد به اتهام قتل عمد خبر دادند.
مقام قضایی از اعدام یک نفر در ملاء عام در آق‌قلا به اتهام قتل عمد خبر داد.
رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از اعدام یک نفر در زندان رجایی‌شهر و یک نفر در ملاء عام در بندرعباس به اتهام تجاوز به عنف خبر دادند.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیررسمی از اجرای حکم اعدام برای سید جمال سیدموسوی در زندان رجایی‌شهر به اتهام محاربه و همچنین اجرای احکام اعدام در زندان‌های خرم آباد، اردبیل، رجایی‌شهر، بروجرد، خرم آباد و شیروان خبر داده‌اند؛ خبری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
2) رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های اعدام برای محمدعلی طاهری- زندانی عقیدتی-، شش نفر در ملاء عام در مشهد به اتهام سرقت مسلحانه، هوشنگ، شاهین و سه نفر در استان تهران به اتهام قتل عمد، یک نفر در استان البرز به اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر، قاسم در کرج به اتهام تجاوز، یک نفر در تهران به اتهام فساد فی‌الارض، پاشا در تهران به اتهام تجاوز به عنف و زکی- تبعه افغانستان- به اتهام قتل عمد خبر دادند. همچنین سخنگوی قوه قضائیه از صدور حکم اعدام یک نفر در تهران به اتهام قتل کودک هشت ماهه خبر داد.
همچنین حکم‌های اعدام یک نفر در شیراز به اتهام قتل سه نفر، «حسن» در تهران به اتهام قتل عمد، «مسعود» در استان تهران به اتهام سرقت و تجاوز به عنف در دیوان‌عالی کشور تأیید شد.
3) مقام قضایی از اجرای قطع دست سه نفر در قم به اتهام سرقت خبر داد. همچنین رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم قطع انگشتان دو نفر در تهران به اتهام سرقت خبر دادند.
4) سایت‌های خبری از اجرای حکم‌ شلاق برای «ل.ب» در تهران به اتهام نوشیدن شراب خبر دادند. همچنین رسانه‌های خبری در ایران از صدور حکم‌های شلاق برای یک نفر در تهران به اتهام تعرض، «سعید» در استان تهران به اتهام آزار و اذیت چهار زن، اکبر و پویا در استان تهران به اتهام آدم‌ربایی، یک نفر در گرمی مغان به اتهام به‌دار آویختن یک قلاده سگ، «عباس» «میثم»، «حسین» و «فاطمه» و یک نفر در استان تهران و دو نفر در کرج به اتهام رابطه جنسی خارج از ازدواج و دو نفر در استان تهران به اتهام سرقت مقرون به آزار خبر دادند. همچنین حکم‌های‌ شلاق برای دو طلبه به اتهام ضرب و شتم و «افشین» به اتهام رابطه جنسی خارج از ازدواج در دیوان‌عالی کشور تأیید شد.
5) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند کمال فروغی، محمدرضا نکونام، حسن رستگاری مجد و زینب جلالیان بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
6) محمد نظری، حمزه درویش، سهیل عربی و رضا شهابی در اعتراض به آنچه که وضعیت نامطلوب زندانیان و نقض حقوق قانونی‌اشان می‌دانند، دست به اعتصاب غذا زدند. همچنین محمد صابر ملک‌ رئیسی در پی اعلام اعتصاب غذا از حق تماس تلفنی محروم شد.
7) مقام قضایی از بازداشت ۱۹ نفر در سیرجان و سپاه پاسداران از بازداشت 30 نفر در ورامین،در پی شرکت در یک مهمانی خبر دادند. همچنین دادستان استان کرمان از بازداشت 95 نفر با عنوان طرح ویژه مبارزه با شبیخون فرهنگی غرب در کرمان خبر داد. پلیس هرمزگان نیز از بازداشت «ا.م» در بندرعباس به دلیل آموزش رقص خبر داد.

بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران قراردادی و بازنشسته نساجی پارسیلون خرم آباد، کشت و صنعت نیشکر هفت تپه، کارخانه هپکو، کارخانه آذرآب، کارخانه نوظهور، شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس، شهرداری مریوان، پروژه ۴۶ هزار هکتاری دشت سیستان، معدن ذغال‌سنگ «طزره»، پیمانکاری شرکت حمل و نقل ریلی رجا، کارخانه سیمان کارون و کارخانه «فولاد صدر خرم‌آباد» حکایت دارند.
1) پرداخت‌های حقوق و مزایای کارگران کارخانه «پروفیل ساوه» برای مدت شش ماه، کارگران سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کردستان برای مدت سه ماه، حدود 80 کارگر عسلویه برای مدت پنج ماه، کارگران کارخانه شیر آلات «سیمگون» برای مدت 11 ماه، 120 کارگر «ارگ قدیم بم» برای مدت دو ماه، کارگران «کشتی‌سازی بحرگستر ندیم هرمز» برای مدت 4 ماه و حدود ۱۰۸ کارگر اتوبوسرانی شهر آبادان برای مدت ۴ ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
2) 30 کارگر کارخانه تراورس‌سازی مترو و 35 کارگر کارخانه «رهیار گستر نوین» با تعطیلی این واحدها، بیکار شدند. همچنین پروین حیدری- پرستار بیمارستان- و 79 کارگر دو کارخانه »فولاد قزوین» و «آرمان شفق» از محل‌های کار خود تعدیل شدند.

بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
1) در برخی روزهای شهریور ماه، میزان گرد و غبار هوای اهواز 42،7 برابر حد مجاز رسید.
2) بر اثر انفجار یک قبضه مین در سومار، یک نفر مجروح شد. همچنین انفجار مین در پاوه، حریق مراتع در این منطقه را به همراه داشت.

خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه شهریور 1396 تأکید می‌کند که بهبود زندگی شهروندان و رضایت آن از مسئولان حکومت، تضمین کننده آرامش پایدار در جامعه خواهد بود.


شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
سوم مهر ماه 1396