بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
ترویج مدارا و عدالت به کمک دانش و تفاهم
اعلامیه‌های بین‌المللی حقوق بشر

حق حیات/ تفسیر کلی شمارۀ ١٤: ماده ٦ میثاق (سلاح‌های اتمی و حق حیات)

سازمان ملل متحد/ ترجمه بنیاد عبدالرحمن برومند
سازمان ملل متحد
۱۸ آبان ۱۳۶۳
قوانین بین الملل

دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر

بیست سومین اجلاس (١٩٨٤)

تفسیر کلی شمارۀ ١٤: ماده ٦، حق حیات

(سلاح‌های اتمی و حق حیات)

 

١. کمیتۀ حقوق بشر در تفسیر کلی شمارۀ ٦ مصوب سیصد و هفتاد و هشتمین نشست مورخ ٢٧ جولای ١٩٨٢، یاداور شد که حق پیش‌بینی شده در پاراگراف ١ ماده ٦ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، حق والایی است که گذاشتن قید و شرط بر آن، حتا در شرایط وجود خطر استثنایی برای عموم، جایز نیست. همین حق حیات در مادۀ ٣ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز که در ١٠ دسامبر ١٩٤٨ توسط مجمع عمومی ملل متحد تصویب شده آمده است. این حق اساس کلیۀ حقوق بشر است.

٢. کمیته در تفسیر کلی پیشین نیز یادآور شده که مهم‌ترین وظیفۀ کشورها جلوگیری از جنگ است. جنگ و دیگر خشونت‌های جمعی همچنان آفتی علیه بشریت و عامل محرومیت سالانۀ هزاران انسان بیگناه از حق حیات است.

٣. کمیته با ابراز عمیق نگرانی از ضایعات انسانی ناشی از سلاح‌های کلاسیک، در چندین اجلاس‌ متوالی مجمع عمومی اعلام کرده است که نمایندگان کلیۀ مناطق جغرافیایی در برابر ایجاد و گسترش هولناک ترین سلاح‌های کشتار جمعی نگرانی‌های فزایندۀ خود را ابراز کرده اند؛ در برابر سلاح‌هایی که علاوه بر تهدید جان انسان‌ها، منابعی را به خود اختصاص می‌دهد که می‌توانست برای مقاصد مهم و حیاتی اقتصادی و اجتماعی، به ویژه به سود کشورهای در حال توسعه به کار گرفته شود، و در خدمت ترویج حقوق بشر و بهره‌مندی همگان از این حقوق قرار گیرد.

٤. کمیته حقوق بشر نیز همین نگرانی را دارد. آشکار است که طراحی، دست به آزمایش زدن، ساختن، داشتن و استقرار سلاح‌های اتمی خطرناک‌ترین تهدید علیه حق حیات در مقیاس کل بشریت است. این تهدید با امکان استفادۀ واقعی از این سلاح‌ها، نه فقط به هنگام جنگ، بلکه در اثر یک اشتباه خطای انسانی یا نقص فنی بیشتر می‌شود.

٥. افزون براین، موجودیت و وخامت این تهدید، به ایجاد تردید و ترس میان کشور‌ها دامن می‌زند؛ کشورهایی که در اصل بنا بر منشور ملل متحد و میتاق‌های جهانی حقوق بشر قرار بوده این حقوق و آزادی‌های اساسی را ترویج کنند و آن‌ها را در سراسر جهان و به نحوی مؤثر محترم شمارند.

٦. ساختن، آزمودن، داشتن، مستقر کردن و به کار بردن سلاح های اتمی باید ممنوع شود و جنایت علیه بشریت به شمار آید.

٧. در نتیجه، کمیته حقوق بشر با در نظر گرفتن منافع جامعۀ بشری، از کلیۀ کشورها، اعم از اینکه عضو میثاق باشند یا نباشند، می‌خواهد که با اقداماتی عاجل، به صورت یکجانبه و با توافقی همگانی جهان را از این تهدید رهایی بخشند.