کمیسیون حقیقت: آلمان سال ٩٥
کمیسیون حقیقت: کمیسیون بررسی به منظور مرور تاریخچه و پیامدهای دیکتاتوری حزب متحد سوسیالیست (حمس) در آلمان [شرقی].
مدت: ١٩٩٥-١٩٩٨
منشور: قانون شمارۀ ١٥٣٥/١٣
اعضای کمیسیون:٣٦ نفر
گزارش: گزارش عمومی
کمیسیون حقیقت: کمیسیون بررسی برای مرور تاریخچه و پیامدهای دیکتاتوری حزب متحد سوسیالیست (حمس) در آلمان
مدت کار: جولای ١٩٩٥ – جون ١٩٩٨ (٣ سال)
زمینه‌ها: از سال ١٩٩٥ تا ١٩٨٩ دومین کمیسیون پارلمانی برای تهیه گزارش دربارۀ پیامدهای دیکتاتوری حزب متحد سوسیالیست (حمس) در آلمان تشکیل شد تا کار کمیسیون قبلی (١٩٩٤) را تکمیل کند. کمیسیون قبلی نتوانسته بود در مورد کلیۀ ابعاد نظام کمونیستی در آلمان شرقی سال‌های ١٩٤٩ تا ١٩٨٩ گزارش دهد، و به همین دلیل بود که اعضای پارلمان کمیسیون دیگری تشکیل دادند تا این کار را تکمیل کند.
منشور: قانون شمارۀ ١٥٣٥/١٣ (PDF-174KB)، ٢٢ ژوئن ١٩٩٥.
مأموریت: کمیسیون بررسی برای مرور پیامدهای دیکتاتوری حزب متحد سوسیالیست (حمس) در جریان اتحاد دو آلمان تشکیل شد تا دربارۀ عملکرد آلمان شرقی از سال ١٩٤٩ تا سقوط حاکمیت حمس در سال ١٩٨٩ تحقیق کند، و موارد نقض حقوق بشر را در این دوره مستند سازد و به ارزیابی عوامل سیاسی- تاریخی، اقتصادی، ایده‌ئولوژیک، و اجتماعی دیکتاتوری و نیز بهره‌برداری ناروا از منابع محیطی بپردازد. این همان وظایفی بود که کمیسیون قبلی به عهده داشت، اما زمان بیشتری که نیاز داشت معین گردید تا این کار را تکمیل کند.
اعضا و ساختار کمیسیون: این کمیسیون ٣٦ نفر از اعضای پارلمان را در بر می‌گرفت و به شش گروه کار تقسیم شده بود.کمیسیون به ریاست نمایندۀ پارلمان آلمان شرقی و فعال حقوق بشر، رینر اپِلمن ( Rainer Eppelmann ) آغاز به کار کرد. پارلمان اعضای کمیسیون را برگزید.
گزارش: دومین کمیسیون بررسی حمس، گزارش نهایی خود را در ١٤ جلد و بیش از ١٥٠٠٠ صفحه و نیز یک گزارش میان‌دوره‌ای دربارۀ ایجاد یک بنیاد دایمی منتشر کرد. گزارش میان‌دوره‌ای در ٨ اکتبر ١٩٩٧ و گزارش نهایی در ١٠ جون ١٩٩٨ تسلیم پارلمان شد. نسخۀ چاپی این گزارش توسط Nomos / Suhrkamp منتشر شد (نگاه کنید به منابع).
نتایج:
جمع‌بندی
- گزارش نهایی، شرایط ساختاری و چشم‌اندازهای وحدت جمهوری آلمان را با مروری بر دیکتاتوری حمس در گذشته بررسی و تحلیل کرد. صفحات این گزارش بر محور سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و نیز بر آموزش، علم، فرهنگ و زندگی روزمره در آلمان شرقی متمرکز شده است.
- برخلاف گزارش نخستین کمیسیون، گزارش کمیسیون دوّم در مقابل اعمال خشونت‌های مفرط، بر ابعاد روزمرۀ سرکوب، از قبیل تبعیض فراگیر علیه زنان و سخت‌گیری‌های شدید و محدودیت های شدید در زمینۀ دسترسی به مواد مصرفی پرداخت.
توصیه‌ها
- کمیسیون توصیه کرد که از روزهای تعطیل ملی، یادبودها، مراکز اسناد، و مشخص ساختن بناهای مورد استفادۀ نهادهای متعلق به حمس در بافت شهر [همراه با پلاک های توضیح در کنار این امکان] برای آگاهی عموم از نقض حقوق در گذشته بهره‌برداری شود.
- گزارش میان‌دوره‌ای توصیه کرد که بنیادی مستقل و دایمی برای گسترش و حمایت از تحقیقات دربارۀ گذشتۀ کمونیستی، نگهداری آرشیوها و فراهم ساختن کمک‌های روانشناسی و قانونی برای قربانیان سرکوب سیاسی تأسیس شود.
پیامدها:
ترمیم و جبران خسارت
- بوندس تاگ (پارلمان آلمان) ایجاد بنیاد پیشنهادی دولت را در ٥ جون ١٩٩٨ تصویب کرد. این بنیاد بررسی و به پرسش کشیدن دیکتاتوری کمونیستی در آلمان شرقی را به عهده دارد.
- نمایندگان پارلمان محلی برلین، در جون ٢٠٠٠، قانونی به تصویب رساندند که بر اساس آن، بنای یادبودی در محل بازداشتگاه سابق Berlin-Hohenschönhausen ایجاد شود. بنیاد مأموریت یافت تا در مورد تاریخ این بازداشتگاه در طی سال ١٩٤٥ تا ١٩٨٩ تحقیق کند و مردم را در جریان اعمالی که در آنجا صورت گرفته و پیامدهای آن بگذارد.
- در ٢١ اگوست ٢٠٠٧، پارلمان آلمان قانونی را تصویب کرد که جبران خسارت وارد شده به زندانیان سیاسی سابق را در دوران دیکتاتوری حمس پیش‌بینی می‌کند. بنیاد مطالعۀ دربارۀ دیکتاتوری حمس در تهیه این قانون و تلاش در جهت گسترش دایرۀ شمول برنامه‌های جبران خسارت موجود به سایر گروه‌های قربانی، از قبیل کسانی که سلامتی‌شان آسیب دیده یا کسانی که به عنوان دانشجو سرکوب شده اند، مشارکت ورزید. علاوه بر این، بنیاد کمک‌های روانشناسی و قانونی در اختیار قربانیان سرکوب سیاسی گذاشت.
نکات ویژه: گزارش کمیسیون دوم نیز چون گزارش نخستین کمیسیون، به هر یک از اعضای کمیسیون این امکان را داد که در صورت عدم توافق با نظر اکثریت، بتوانند نظر فردی خود را در گزارش بگنجانند.
منابع: نگاه کنید به متن انگلیسی