قطعنامه پارلمان اروپا درباره وضعیت حقوق بشر در ايران
مصوب پنجشنبه ۱۶ نوامبر ۲۰۰۶- استراسبورگ
P6_TA-PROV (2006)0503
قطعنامه پارلمان اروپا درباره ايران
- با توجه به قطعنامه‌های پیشین، به ویژه قطعنامه‌های مربوط به حقوق بشر،
- با توجه به اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین‌المللی درباره حقوق مدنی، اجتماعی و فرهنگی و کنوانسیون حقوق کودک، که ایران از امضاء کنندگان همه آنهاست،
-با توجه به گفتگوی اتحادیه اروپا با ایران در باره حقوق بشر،
-با توجه به هشتمین گزارش سالانه اتحادیه اروپا درباره حقوق بشر (۲۰۰۶) که در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۰۶ توسط شورا به تصویب رسید،
-با توجه به اظهارات رئیس اتحادیه اروپا در مورد گفتگوی اتحادیه با ایران در باره حقوق بشر به تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۰۵،
-با توجه به جمع‌بندی شورا در ۱۰ تا ۱۱، ۱۵ تا ۱۶ و ۱۷ جولای ۲۰۰۶، اعلامیه شورا در باره آزادی بیان به تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۰۶، اعلامیه شورا به تاریخ ۵ مه ۲۰۰۶ در باره حقوق بشر در ایران، اعلامیه شورا به تاریخ ۲۴ اگوست ۲۰۰۶ در باره مرگ اکبر محمدی و بازداشت منوچهر محمدی و اعلامیه شورا در باره آزادی مطبوعات به تاريخ ۵ اکتبر ۲۰۰۶،
-با توجه به بند ۵ از ماده ۱۱۵ مقررات اتحادیه اروپا،
وضعيت عمومی
الف. با توجه به این که اوضاع در ایران در یک سال گذشته، به ویژه پس از انتخابات ریاست جمهوری در ژوئن ۲۰۰۵، و علیرغم تعهدات مکرر مقامات ایرانی در باره اعتلای ارزش‌های جهانی، از نظر رعایت حقوق مدنی و آزادی‌های سیاسی وخیم‌تر شده است،
ب. با توجه به این که ایران بر حفظ و اعتلای حقوق بشر و آزادی‌های بنیادی بر اساس اسناد گوناگون جهانی در این زمینه، متعهد شده است،
زندانیان سیاسی
پ. با توجه به این که مقامات ایرانی اعلام کردند که يك گزارش تنظیم شده توسط دستگاه قضایی، مدارک مشروحی از نقض حقوق بشر، به ویژه اعمال شکنجه و بدرفتاری با زندانیان در زندان‌ها و مراکز بازداشت فراهم كرده بود، و تصریح کردند که تدابیری برای حل مسائل روشن شده اتخاذ کرده اند،
ت. معهذا، با توجه به این که اعمال شکنجه و بدرفتاری با زندانیان، سلول انفرادی، بازداشتگاه‌های مخفی، اعمال مجازات‌های خشن، غیرانسانی و تحقیرآمیز، و مصونیت مأموران دولتی همچنان بسیار رایج است،
ث. با توجه به این که کانون مدافعان حقوق بشر که توسط شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳، که وکالت پرونده زهرا کاظمی را داوطلبانه به عهده گرفته، و توسط اکبر گنجی و عبدالفتاح سلطانی بنیاد گذاشته شده بود، در اگوست ۲۰۰۶ از جانب احمدی نژاد غیرقانونی اعلام شده است و وزیر کشور هر کسی را که خواهان ادامه فعالیت در چارچوب کانون باشد، تهدید به تعقیب قضایی کرده است،
مجازات جوانان بزه‌کار
ج. با ابراز نگرانی شدید از شمار روزافزون اعدام‌ها و احکام اعدام برای بزه‌کاران جوان، و با توجه به این که اعدام نوجوانان بزه‌کار در ایران بیشترین تعداد در جهان است،
حقوق اقلیت‌ها
چ. با توجه به این که برخی از حقوق اقلیت‌ها، همچون حق آموزش زبان در قانون اساسی ایران به رسمیت شناخته شده است، اما در عمل در مقیاسی وسیع نمی‌توانند از این حقوق بهره‌مند شوند؛ با توجه به این که در ماه‌های گذشته گروه‌هایی از این اقلیت‌ها برای برخورداری از حقوق خود دست به تظاهرات زدند، و بسیاری از آنان به جرم شرکت در تظاهرات به زندان افتادند،
ح. با توجه به این که آذریها، به عنوان اقلیت اصلی قومی در ایران، آشکارا از طریق چاپ یک کاریکاتور در یک روزنامه دولتی مورخ ماه مه ۲۰۰۶ مورد توهین قرار گرفتند؛ با توجه به این که اقلیت‌های دیگر چون کردها و ساکنان منطقه اهواز، مرکز استان خوزستان با اکثریت عرب، به دلیل خاستگاه قومی‌شان همچنان قربانی تبعیض و اذیت و آزار اند، و به عنوان مثال، طبق اظهارات میلون کوثری، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد مسکن مناسب، از روستاهای خود کوچ داده شده اند، ضمن اين که برخی در بازداشت به سر برده یا به اعدام محکوم گشته اند؛
آزادی مذهب
خ. با توجه به این که قانون به جز اسلام، فقط مذهب زرتشت، مسیحیت و یهودیت را به رسمیت می‌شناسد و پیروان مذاهب دیگر چون بهایی و صوفی، قربانی تبعیضات و سرکوب شدید اند؛ با توجه به این که بهائیان به عنوان مثال، نمی توانند به مذهب خود عمل کنند و بعلاوه از تمام حقوق مدنی خود، مثل حق مالکیت و تحصیلات عالی محرومند،
د. با توجه به این که حتا روحانیون مخالف نظام دین‌سالارایران در معرض خطر قرار دارند، چون آیت‌الله سعید بروجردی که همراه با هوادارانش در اکتبر ۲۰۰۶ دستگیر شدند، و با توجه به این که هنوز در بازداشت به سر می‌برند،
آزادی مطبوعات
ذ. با ابراز نگرانی ویژه نسبت به گزارش‌هايی که حاکی از بازداشت بیش از پیش روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان، و تهدیدهایی که متوجه ایشان است؛ با توجه به این که در ده ماه گذشته دست کم ۱۶ روزنامه‌نگار بازداشت شده‌اند و به خاطر پیگرد روزنامه‌نگاران و نقض آزادی مطبوعات و توقیف کلیه روزنامه‌ها و سایت‌هایی که مواضع انتقادی نسبت به رژیم داشته‌اند، با ممنوع‌الخروج کردن روزنامه‌نگاران و اذیت و آزار اعضای فامیل آن‌ها و نیز مصادره آنتن‌های ماهواره، ایران در ردیف بدترین کشورها در جهان قرار گرفته است،
ر. با توجه به این که، طبق برخی گزارش‌ها، شمار روزافزونی از سایت‌های اینترنتی فیلتر شده و دسترسی به دها سایت خبری و وبلاگ‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسدود می‌شوند؛ با توجه به این که مقامات ایرانی با جلوگیری از استفاده آزادانه از اینترنت، تنها وسیله دسترسی شهروندان را به اطلاعات سانسور نشده از میان می‌برد،
حقوق زنان
ز. با توجه به این که ایران هنوز به کنوانسیون ملل متحد در باره رفع کلیه اشکال تبعیض عليه زنان نپیوسته است،
ژ. با توجه به این که تظاهرات زنان برای اصلاحات قانونی در جهت پایان دادن به تبعیض علیه زنان سرکوب شده و شرکت کنندگان در این تظاهرات دستگیر گردیدند، گرچه متعاقبا خلاصی یافتند،
نقض سایر حقوق
س. با توجه به این که رئیس جمهور ایران، محمد احمدی نژاد، در سپتامبر ۲۰۰۶ آشکارا خواهان پاکسازی لیبرال‌ها و لائیک‌ها از دانشگاه‌ها گردید؛ با توجه به این که دولت ایران بیش از پیش از ادامه تحصیل دانشجویان، علیرغم موفقیت آنان در کنکور جلوگیری می‌کند؛ با توجه به این که دستگاه قضایی در سال گذشته بسیاری از دانشجویان را به مجازات حبس، جریمه یا شلاق محکوم نمود،
ش. با توجه به این که اشخاصی به دلیل جرایم جنسی هنوز در زندان‌اند و حتا اعدام شده‌اند، به ویژه به دلیل روابط جنسی میان اشخاص بالغ مرضی‌الطرفین، روابط جنسی خارج از ازدواج و روابط میان همجنس‌گرایان،
ص. با توجه به این که ایران در سال ۲۰۰۵، به خاطر شمار اعدام‌ها مقام دوم را در جهان داشته است، ۲۸۲ مورد محکومیت به اعدام اعلام شده که ۱۱۱ مورد آن از اکتبر ۲۰۰۵ تا سپتامبر ۲۰۰۶ به اجرا درآمده است؛ با ابراز نگرانی شدید از این که اشخاصی علیرغم تعلیقی که در دسامبر ۲۰۰۲ برقرار گردید،همچنان به مجازات سنگسار محکوم می‌شوند، به ویژه در مورد زنان به خاطر رفتار ناپسند جنسی،
ض. با یادآوری اظهارات مقامات قضایی جمهوری اسلامی ایران در آوریل ۲۰۰۴ مبنی بر ممنوعیت شکنجه، و اصلاحات قانونی توسط مجلس که در ماه مه ۲۰۰۴ به تأیید شورای نگهبان رسید،
ط. با توجه به انتخابات مجلس خبرگان در دسامبر ۲۰۰۶، متشکل از متخصصان اسلام که عهده‌دار انتخاب رهبر و نظارت بر کار او می‌باشند، و نیز انتخابات شوراهای شهری؛ با توجه به این که در مورد انتخابات شوراهای شهری گفته می‌شود کاندیداها در حوزه انتخابی ری و شمیرانات رد صلاحیت شده‌اند، و اصلاح‌طلبان اعلام کرده اند که اگر کاندیداهایشان در انتخابات مجلس رد صلاحیت شوند آن را تحریم خواهند کرد،
ع. با ابراز نگرانی شدید از ناتوانی دستگاه قضایی در رعایت استانداردهای بین‌المللی و فقدان تضمین دادرسی عادلانه و عدم رعایت مساعدت‌های قضایی شناخته شده در سطح جهانی،
نقض تعهدات بین‌المللی
غ. با توجه به این که ایران توافق خود را با شروع دور تازه گفتگوها با اتحادیه اروپا درباره حقوق بشر، که در سال ۲۰۰۲ برقرار شده بود، اعلام نکرده، و پس از چهارمین دور که در تاریخ ۱۴ و ۱۵ ژوئن ۲۰۰۴ انجام گرفت، علیرغم کوشش‌های مکرر اتحادیه اروپا در سال گذشته و سال جاری به منظور پیشنهاد تاریخی برای پنجمین دور گفتگوها، به شرکت خود پایان داده است،
ف. با توجه به این که مناسبات اتحادیه اروپا با ایران بر رهیافت سه‌گانه‌ای استوار است شامل مذاکرات درباره توافق و همکاری بازرگانی، گفتگوی سیاسی و گفتگو درباره حقوق بشر، و با توجه به این که گفتگوی سیاسی به دلیل مواضع ایران در مورد برنامه هسته‌ای به حالت تعلیق درآمده است،
وضعیت عمومی
۱- نگرانی شدید خود را در مورد وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران پس از ریاست جمهوری احمدی نژاد در ژوئن ۲۰۰۵ ابراز می‌دارد؛
۲-از ایران دعوت می‌کند که حق بهره‌مندی از حقوق مدنی و آزادی‌های سیاسی را به همگان اعطا نماید و امیدوار است که مقامات ایرانی تعهدات خود را به اعتلای ارزش‌های جهانی، طبق تعهدی که به کنوانسیون‌های بین‌المللی امضا شده دارند، محترم بشمارد؛
زندانیان سیاسی
۳-مقامات ایرانی را دعوت می‌کند تا به تحقیقات جاری در مورد مرگ‌های مشکوک و کشتار روشنفکران و فعالان سیاسی سرعت بخشیده، عاملان قتل‌ها را محاکمه کند و امدادهای پزشکی لازم را بدون قید و شرط در اختیار زندانیان بیمار قرار دهد؛
۴-مقامات ایران را دعوت می‌کند که بی هیچ قید و شرط کلیه زندانیان عقیدتی ، به ویژه کیوان انصاری، کیوان رفیعی، خیرالله درخشنده، ابوالفضل جهاندار و کوروش زعیم را آزاد کند؛
۵-در این باره، از آزادی اخیر نماینده سابق مجلس، علی اکبر موسوی خوئینی‌ها و قبل از آن از آزادی رامین جهانبگلو و اکبر گنجی ابراز خشنودی کرده و امیدوار است که آقای اکبر گنجی که در ماه اکتبر از طرف پارلمان اروپا دعوت شده بود، بتواند آزادانه و بدون هیچ‌گونه مانعی به ایران بازگردد؛
مجازات بزه‌کاران نوجوان
۶-از اعدام صغار در ایران و از محکومیت سنگسار که علیرغم اطمینان‌هایی که دولت داده بود، همچنان ادامه دارد ابراز تأثرمی‌کند، مجازات سنگسار دست کم در دو مورد به اجرا درآمده است؛
۷-مجازات اعدام را ، به ویژه حکم اعدام و اجرای آن را در مورد بزه‌کاران نوجوان و اشخاص صغیر به شدت محکوم می‌کند، و از از مقامات ایران میخواهد که مساعدت‌های قضايی شناخته شده در سطح جهانی در مورد صغار را چنان که در کنوانسیون ملل متحد در باره حقوق کودک پیش‌بینی شده است محترم شمارد؛
حقوق اقلیت‌ها
۸-مقامات ایران را به رعایت مساعدت‌های قضایی شناخته شده در سطح بین‌المللی در مورد اشخاص متعلق به اقلیت‌های مذهبی که رسماً به رسمیت شناخته شده باشند یا نه، دعوت می‌کند؛ و عدم رعايت حقوق اقليت‌ها را محكوم نموده و خواهان آن است كه بتوانند از حقوقی كه قانون اساسی ايران و قوانين بين‌المللی به ايشان اعطا كرده است، بهره‌مند شوند؛ از طرف ديگر از مقامات ايران میخواهد كه هرگونه تبعيض مبتنی بر دلايل مذهبی يا قومی و يا عليه كردها، آذریها، اعراب و بلوچ‌ها را لغو كنند؛
۹-از سرنوشت صالح كامرانی وكيل پرونده ترك‌های آذری كه در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۶ ناپديد شده است، همچنان نگران است؛ مقامات ايران را دعوت می‌كند اجرای قريب‌الوقوع حكم اعدام عبدالله سليمانی، عبدالرضا سنواتی زرگانی، قاسم سلامت، محمد جعب پورعبدالامير فرج‌الله جعب، عليرضا عساكره، مجيد آل بوغبيش، خلف درهاب خضيراوی، ملك بنی تميم، سعيد ساكی و عبدالله المنصوری را فوراً متوقف كنند؛
آزادی مطبوعات
۱۰-با توجه به تعهداتی كه ايران به عنوان امضاء كننده ميثاق‌های بين‌المللی درباره حقوق مدنی و سياسی و نيز حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد، به دولت ايران يادآوری می‌كند كه حقوق اساسی بشر، و به ويژه آزادی عقيده را رعايت كند و خواهان آزادی كليه روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نويسان زندانی، از جمله مجتبی سامینژاد، احمدرضا شيری، آرش سيگارچی و مسعود باستانی میباشد؛
۱۱-دستگيری و بازداشت روزنامه‌نگاران سايت‌ها، وبلاگ‌نويسان و سانسور انتشارات اينترنتی، وبلاگ‌ها و سايت‌ها را كه منابع خبری كم‌تر سانسور شده در دسترس مردم ايران اند، محكوم نموده و دستگيریهای خودسرانه روزنامه‌نگاران و فشارهای شديد و به ويژه توقيف رسانه‌ها را نكوهش می‌كند؛
آزادی مذهب
۱۳-مقامات ايران را دعوت می‌كند كه هرگونه تبعيض مبتنی بر دلايل مذهبی را لغو كنند؛ به ويژه خواهان آن است كه ممنوعيت غيررسمی كيش بهايی لغو گردد؛
۱۴-از دستگيری دو وكيل دعاوی، فرشيد يدالهی و اميد بهروزی كه به خاطر دفاع از صوفيان شهر قم محكوم به حبس گشته‌اند ابراز نگرانی می‌كند؛ به همين ترتيب نگران امنيت آيت‌الله سعيد بروجردی است كه از سال‌ها پيش خواهان جدايی دين و دولت بوده و اخيراً طبق اطلاعات واصله، به همراه ۴۰۰ تن از پيروانش، مجدداً دستگير شده است؛
حقوق زنان
۱۵-همچنان از تبعيضات حقوقی و عملی در مورد زنان، عليرغم پيشرفت‌هايی، ابراز نگرانی كرده، و اعمال خشونت و تبعيض عليه زنان را محكوم میسازد؛ بعلاوه، توسل به خشونت از طرف مأموران امنيتی را عليه زنانی كه برای گرامیداشت روز جهانی زن در ۸ مارس ۲۰۰۶ اجتماع كرده بودند، نكوهش می‌كند؛ و حمله شديد نيروهای امنيتی را به تظاهرات مسالمت آميز مردم در اعتراض به تبعيضات قانونی عليه زنان محكوم مینمايد؛
۱۶-ايران را به امضای كنوانسيون رفع كليه اشكال تبعيض عليه زنان ترغيب نموده و از جمله خواهان آن است كه سن قانونی بلوغ برای زنان، ۱۸ سال تعيين شود؛
نقض ساير حقوق
۱۷-فراخوان رئيس جمهور، احمدی نژاد را درباره پاكسازی دانشگاه‌ها از استادان ليبرال و لائيك محكوم نموده و خواهان آن است كه به كليه اخراجیها اجازه داده شود تا طبق حقوق اوليه آزادی آكادميك بر سر كار خود بازگردند؛
۱۸-از مرگ دانشجوی مبارز، اكبر محمدی و زندانی سياسی، ولیالله فيض متعاقب اعتصاب غذا در زندان، به شدت متاثر شده و خواستار آزادی منوچهر محمدی است؛ و خواهان آن است كه دانشجويان به خاطر فعاليت مسالمت‌آميز سياسیشان از تحصيلات عالی محروم نشوند؛
۱۹-خواهان آن است كه روابط جنسی اشخاص بالغ با رضايت آزادانه آنان ، مشمول پيگرد قضايی نشود؛ بعلاوه خواستار آن است كه اشخاص بر اساس گرايشات جنسی خود زندانی يا اعدام نگردند؛
۲۰-از مقامات ايران میخواهد چنان كه اعلام كرده‌اند، شواهدی ارائه دهند مبنی بر اين كه مجازات سنگسار را عملا متوقف كرده‌اند و همان طور كه اعلام كرده اند، ممنوعيت اعمال شكنجه را كه به تصويب مجلس و تاييد شورای نگهبان رسيده است، فوراً و كاملاً به اجرا درآورند؛ و بعلاوه، تأكيد دارد كه اصلاحاتی در مقررات جزايی ايران برای لغو مجازات سنگسار صورت گيرد؛
۲۱-به شدت ابراز نگرانی می‌كند از اين كه بار ديگر، كانديداهايی كه مايل به شركت در انتخابات آتیاند، از ثبت نام محروم شده و اصلاح‌طلبان به دليل روند غيردموكراتيك، قصد دارند انتخابات را تحريم كنند؛
۲۲-از مقامات ايران میخواهد كه كوشش خود را به كار برد تا اجرای كامل مقررات ناظر بر محاكمات منصفانه و دادرسی عادلانه و شفاف از طرف دستگاه قضايی تضمين گردد و از حق دفاع متهمان و منصفانه بودن رأی دادگاه‌های مختلف مراقبت كنند؛
اقدامات اروپايی
۲۳-از ايران میخواهد تا گفتگو درباره حقوق بشر را با اتجاديه اروپا از سر گيرد و در عين حال از شورا و كميسيون اتحاديه دعوت می‌كند كه تحولات ايران را از نزديك دنبال كرده و به موارد مشخص نقض حقوق بشر كه شرط اساسی در راه پيشرفت مناسبات اقتصادی و بازرگانی ميان اتحاديه و ايران است، بپردازد،
۲۴-از كميسيون دعوت می‌كند كه در همكاری تنگاتنگ با پارلمان اروپا، مصوبه‌های جديد اروپايی درباره دموكراسی و حقوق بشر را به نحو مؤثری، برای تضمين دموكراسی و رعايت حقوق بشر در ايران به كار گيرد، به عنوان مثال از رسانه‌های سانسور نشده حمايت كند؛
۲۵-شورا را فرامیخواند كه با توجه به تغييراتی كه از سال ۲۰۰۱ به اين سو رخ داده است، امكان مشاركت پارلمان در روزآمد كردن ادواری موضعگيریهای مشترك شورا شماره 2001/931/PESC مورخ ۲۷ دسامبر ۲۰۰۱ درباره اتخاذ تدابير ويژه برای مبارزه با تروريسم، را بررسی نمايد؛
۲۶-با خشنودی از نخستين ديدار هيأت نمايندگی مجلس ايران از پارلمان اروپا در ماه اكتبر، اميدوار است كه اين تعاملات ثمربخش و نيز قطعنامه حاضر جزئی از گفتگوی مداومی باشد كه به نزديكی تدريجی ايران و اتحاديه اروپا براساس ارزش‌های مشترك، كه توسط كنوانسيون‌های ملل متحد پيش‌بينی شده است بينجامد؛
۲۷-به رئيس اتحاديه اروپا مأموريت میدهد كه قطعنامه حاضر را در اختيار شورا، كميسيون، نمايندگی عالی سياست خارجی و امنيت مشترك- PESC، دولت‌ها و پارلمان‌های كشورهای عضو، دبير كل سازمان ملل متحد، كميسيون حقوق بشر ملل متحد، رئيس ديوان عالی ايران و نيز دولت و مجلس جمهوری اسلامی ايران قرار دهد.