بنیاد عبدالرحمن برومند

شیرین عبادی، مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش های ماهانه خود، به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند ۱۳۹۱ پرداخت. خانم عبادی در مقدمه گزارش ماه اسفند ۱۳۹۱ به موضوع رفتار نماینده دولت ایران در جلسات شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد پرداخته است. این مدافع حقوق بشر در گزارش خود، رفتار محمد جواد لاریجانی، نماینده دولت ایران در جلسات شورای حقوق بشر را غیر دیپلماتیک و غیر مؤدبانه ارزیابی کرد و از مسئولان دولت ایران خواست تا فرد مؤدب تری را به جای او انتخاب کنند.
برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش خود که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی"، "حقوق اقتصادی و اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته است.
خانم عبادی در گزارش اسفند ماه خود با اشاره به بازداشت ۲۱ فعال سیاسی- اجتماعی دگراندیش و همچنین نه روزنامه نگار و فعال فرهنگی در ایران، به ادعای نماینده دولت ایران در نشست شورای حقوق بشر مبنی بر آزاد بودن انتخابات در ایران اشاره و اعلام کرد که صرف نظر از قانون نظارت استصوابی که آزادی انتخابات را خدشه دار می سازد، دو نفر از رقبای انتخاباتی رییس جمهور فعلی، بیش از دو سال است که بدون محاکمه و تفهیم اتهام در زندان بسر می برند و هنوز هیچ ارگان دولتی، مسئولیت دستگیری آنان را برعهده نگرفته است.
این مدافع حقوق بشر همچنین در خصوص مواضع نماینده دولت ایران در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که گزارش گزارشگر سازمان ملل در مورد زنان را مغرضانه خوانده بود، به جلوگیری از برگزاری مراسم هشت مارس، روز "زن" توسط مقام های امنیتی ایران اشاره کرد.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه اسفند ۱۳۹۱ شیرین عبادی که در اول فروردین ماه ۱۳۹۲ منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند ۱۳۹۱
مقدمه
در اسفند ماه ۱۳۹۱ آقای احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر ایران، گزارش خود را در نشست مورخ بیست و یکم اسفند ماه شورای حقوق بشر، ارائه و نسبت به نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی کرد. آقای محمد جواد لاریجانی، نماینده دولت ایران نیز با رد این گزارش، آقای شهید را متهم کرد که با استفاده از کمک های دولت آمریکا و با همکاری گروه های تروریستی، گزارش خود را تنظیم کرده است.
برخورد غیر دیپلماتیک و حتی غیر مؤدبانه نماینده دولت ایران، واکنش رییس جلسه شورای حقوق بشر را برانگیخت تا حدی که به او تذکر داده شد که نباید اهانت آمیز صحبت کند.
قسمتی از گزارش آقای شهید، ناظر بر وضعیت نامناسب اقلیت های قومی و مذهبی در ایران است که در گزارش این ماه نیز ملاحظه خواهید کرد که اغلب دستگیری ها و بیشترین احکام اعدام مربوط به اقلیت های ایران است.
آقای لاریجانی با رد گزارش آقای شهید در خصوص وضعیت تبعیض آمیز زنان و مغرضانه خواندن آن، به نسبیت فرهنگی استناد کرد. این در حالی است که علاوه بر قوانین تبعیض آمیزی که در جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده است، زنان ایران حتی حق ندارند تا هشت مارس، روز زن را جشن بگیرند. بارها تعدادی از فمینیست های ایرانی به همین دلیل دستگیر و زندانی شده اند و هم اکنون بیش از بیست نفر به جرم اعتراض به تبعیض بر اساس جنسیت، در زندان بسر می برند. همچنین محدودیت های جدیدی برای تحصیلات دانشگاهی دختران با عنوان "سهمیه جنسیتی" برقرار شده است.
نماینده دولت ایران همچنین اعلام کرده که انتخابات در ایران همواره آزاد بوده است و به همین علت، گزارش آقای شهید را مخدوش و فاقد اعتبار اعلام کرده است. این در حالی است که صرف نظر از قانون نظارت استصوابی که آزادی انتخابات را خدشه دار می سازد، دو نفر از رقبای انتخاباتی رییس جمهور فعلی، بیش از دو سال است که بدون محاکمه و تفهیم اتهام در زندان بسر می برند و هنوز هیچ ارگان دولتی، مسئولیت دستگیری آنان را برعهده نگرفته است.
آقای لاریجانی، گزارشگر سازمان ملل متحد را متهم می کند که تبلیغ همجنسگرایی کرده است، حال آنکه طبق قانون مجازات اسلامی، عمل لواط (حتی بدون داشتن شاکی خصوصی) جرم است و مجازات مرگ دارد و در برخی از موارد به دستور دادگاه، متهم را در یک گونی پیچیده و از کوه به پایین پرتاب کرده اند تا به عذاب آور ترین وجه، جان بسپارد.
نکته قابل توجه در جلسات جانبی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، شرکت نهادهای مدنی است که توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران تأسیس و با پول دولت اداره می شوند. نمایندگان اینگونه نهادها که خود را مستقل از حکومت معرفی می کنند، در جلسات مختلف حاضر شده، نظم جلسه را بر هم زده و به حمایت از اقدامات دولت جمهوری اسلامی ایران با دیگر سخنرانان درگیری پیش می آورند و گاه با فریاد و فغان بیان می دارند که یکی از گروه های مخالف حکومت، بستگان آنها را ترور کرده است. آنان از آقای شهید گله مند هستند که چرا در این خصوص مطلبی را عنوان نمی کند. باید یاد آور شد که صرف نظر از صحت یا سقم ادعای این گونه افراد، اساساً بررسی عملکرد گروه های اپوزیسیون در سنوات قبل، جزء اختیارات گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد نیست.
دولت جمهوری اسلامی ایران بهتر است به جای توهین و افترا نسبت به گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، به او اجازه ورود به ایران داده و در زمینه تهیه گزارش، همکاری های لازم و قانونی را با این مقام سازمان ملل انجام دهد.
همچنین علاوه بر مطالبی که در بالا بیان شد، خلاصه ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در اسفند ماه ۱۳۹۱ در پی می آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت ها و رسانه های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به 2 زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اسفند ۱۳۹۱
بخش اول – حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش
1) در این ماه ۲۱ نفر بازداشت شدند که برخی پس از چند روز با وثیقه آزاد شدند. بازداشت شدگان عبارتند از: رضا باوی، سالم براجعه، منصور براجعه، عباس بدوی، امیربدوی، احمد بدوی، محمد مزرعه، ناصر اسدی، احمد حیدری، جاسب عفراوی، ولید مسعودی و خلیل خسرجی- دوازده ده نفر از شهروندان اهوازی-، احمد قبانچی از روحانیون منتقد حکومت، حسین لقمانیان- نماینده مردم همدان در مجلس ششم و رییس شاخه همدان جبهه مشارکت ایران اسلامی- محمد رضا افخمی، هادی احتظاظی، خانم رحیمی و امین فریدیان- چهار فعال سیاسی اهل همدان-، عشرت بستیجانی از حامیان مادران پارک لاله و از زنان خیر و نیکوکار تهران و دختر وی مهسا رضایی و مهدی معتمدی مهر و محمد باقر علوی از اعضای نهضت آزادی ایران.
2) محمد مظفری برای تحمل شش سال و سه ماه و یک روز حبس به زندان اوین منتقل شد.
3) حسن بهزادیان نژاد به ۳۰ ملیون ریال جریمه بدل از حبس و ۱۰ ضربه شلاق، میرطاهر موسوی- استاد دانشگاه و نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی- به پنج سال حبس تعزیری در بلوچستان و ده سال تبعید، محمد سیف‌زاده، وکیل دادگستری و عضو شورای عالی نظارت کانون مدافعان حقوق بشر که نزدیک به دوسال است در زندان بسر می برد، به خاطر نوشتن نامه ای خطاب به سید محمد خاتمی به شش سال حبس، حسام (الدین) قربانی- فعال دانشجویی- به بیست ضربه شلاق و پرداخت ۳۵۰ هزار تومان جزای نقدی و مصطفی فقه- شهروند مهابادی- به چهار سال حبس محکوم شدند.
4) محمد پارسی، محسن قشقایی، احمدرضا احمدی، اکبر امینی و پژمان ظفرمند به دادگاه انقلاب، ماموستا عبدالسلام گلنواز- یکی از ائمه جماعت اهل تسنن به دادگاه ویژه روحانیت تبریز احضار شدند. همچنین مصطفی تاج زاده، عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی که دوران محکومیت خود را در زندان می گذراند، بار دیگر برای اتهامی جدید به بازپرسی دادسرای اوین احضار شد.
5) وضعیت برخی زندانیان سیاسی- عقیدتی همچنان نامناسب گزارش می شود که در این خصوص می توان به فشارهای مضاعف و غیر قانونی به اعزام درمانی مهدی خدایی زندانی محبوس در بند ۳۵۰ زندان اوین اشاره کرد که با مخالفت دادستان تهران مواجه شد.
6) مهدی خزعلی، زندانی سیاسی کماکان در اعتصاب غذا بسر می برد و به شدت بیمار و محتاج درمان است. میر طاهر موسوی، استاد دانشگاه نیز که در زندان بسر می برد در اعتراض به عملکرد و سیاست های اتخاذ شده توسط نیروهای امنیتی، دست به اعتصاب دارو زد. همچنین هاشم شعبانی‌نژاد، هادی راشدی، محمدعلی عموری‌نژاد، جابر و مختار آلبوشوکه، شهروندان اهوازی محکوم به اعدام و رحمان عساکره که به ۲۰ سال حبس محکوم شده است در اعتراض به شرایط خود، دست به اعتصاب غذا زدند.
7) انتقال ضیا نبوی که دوران محکومیت خود را در زندان می گذراند، به زندان انفرادی اداره اطلاعات اهواز منتقل شد.
8) وثیقه بیست میلیون تومانی مسعود نور محمدی از متهمان حوادث پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ که از ايران خارج شده است، توقيف شد.
ب- وضعیت فعالان فرهنگی، کتاب و مطبوعات، نویسندگان و روزنامه نگاران
1) در این ماه علاوه بر فعالان سیاسی و دگر اندیش که در بند "الف" نامشان قید شد، تعداد ۹ نفر از فعالان فرهنگی، نویسندگان و روزنامه نگاران نیز بازداشت شدند که برخی پس از چند روز با وثیقه آزاد شدند. بازداشت شدگان عبارتند از: محمد جواد روح، احسان مازندرانی، مسعود کردپو، خسرو کردپور،علیرضا آقایی راد و قاسم احمدی- شش روزنامه نگار- و کیهان عزیزی و داوود غفاری دو فعال فرهنگی- ادبی و محمدمهدی امامی ناصری- مدیرمسوول روزنامه مغرب-.
2) عباس درویش توانگر، روزنامه نگار بازجویی شد. محمد نوری زاد، مستندساز و نویسنده به دادگاه احضار شد.
3) هیئت نظارت بر مطبوعات، مجوز انتشار روزنامه "مغرب" را لغو کرد.
4) از برگزاری كنسرت شبانه و جشنواره "ورزش و تفریح" در بوشهر ممانعت به عمل آمد. همچنین با حضور "فاطمه معتمد آریا"، سینماگر در بوشهر و برگزاری نشست با فیلم سازان این شهر مخالفت شد.
5) گذرنامهٔ کامبوزیا پرتوی و مریم مقدم، دو سینماگر ایرانی، پس از شرکت در جشنواره سینمایی برلین و هنگام ورود به کشور توقیف و آنان ممنوع الخروج شدند.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در ماه اسفند تعداد ۱۴ نفراعدام شده اند: سرپرست دادگاه عمومی بخش ترکمانچای از اعدام دو نفر در این شهر خبر داد. این مقام قضایی اتهام این افراد را قتل عنوان کرد. دادستان عمومی و انقلاب ساری از اعدام یک نفر خبر داد. این مقام قضایی اتهام این فرد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. (ل .ج)، (ن.ش)، (ع .ن)، (ح.الف)، (پ.م)، (ح.الف)، (ع.م) و (ع.ت) در شیراز و (ر- خ) در سمنان اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت ایران از جمله خبرگزاری مهر، اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند. (س-ج)، (ش- ر)، (ک- ا) و (ی- ب) در گچساران اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت ایران اتهام این افراد را تجاوز به عنف اعلام کردند.
2) از تدریس محمد ضیمران و احسان شریعتی در دانشگاه آزاد- واحد علوم و تحقیقات- حصارک جلوگیری به عمل آمد. همچنین سید جاوید آل داود، رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حیوانات به علت ارائه یک پایان نامه دانشگاهی و همچنین مصاحبه با رسانه های داخلی و خارجی، به سه ماه انفصال از خدمت محکوم شد.
3) پیام شکیبا از ادامه تحصیل درمقطع کارشناسی ارشد محروم شد. سیداحمد حسینی از دانشگاه اخراج شد.
4) جمع زیادی از پزشکان وابسته به جریان منتقد نظام برای شرکت در ششمین انتخابات سازمان نظام پزشکی رد صلاحیت شدند.
5) نيروهای حراست دانشگاه آزاد شهرکرد، کليه وسايل دفتر انجمن اسلامی دانشجويان این دانشگاه را ضبط و دفتر اين تشکل دانشجويی را تصرف کردند.
6) قطع "وی پی ان" و پایین آوردن سرعت اینترنت به منظور ایجاد محدودیت برای دسترسی به اینترنت در این ماه بسیار چشم گیر و گسترده بود.
7) مقام های حکومت ایران از تشکیل هرگونه جلسه و گردهمایی به منظور بزرگداشت هشت مارس، (روز زن) ممانعت به عمل آوردند.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
1) وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود. گزارش های رسمی حکایت از آن دارد که هزینه یك زندگی عادی ۶ برابر حداقل مزد كارگران است؛ یعنی در بهمن‌ماه سال جاری حداقل هزینه یک خانواده چهار نفره بالغ بر ۲۵ میلیون ریال بوده است. این در حالی است که رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت که وزارت بهداشت با کسری بی‌سابقه ۴۵۰۰ میلیارد تومانی رو به رو است.
2) در خصوص وضعیت کارگران نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد: دو هزار و ۳۰۰ کارگر کارخانه‌های نورد لوله صفا و پروفیل ساوه در سه ماه گذشته حقوقی دریافت نکرده‌اند. معوقات حقوقی حدود ۱۵۰۰ کارگر شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) در چهار ماهه گذشته پرداخت نشده است. تعدادی از کارگران کارخانه قند و تصفیه شکر اهواز حدود ۲۶ ماه است که حقوقی دریافت نکرده اند.
3) یک مقام کارفرمایی از خودسوزی یک کارگر معدن در استان اصفهان خبر داد. روزنامه خراسان نیز خبر داد که یک زن جوان حدودا ۳۵ ساله کارتن خواب در پارک باغ آلو در مشهد بر اثر سرما جان باخت.
4)علی آزادی، وفا قادری، خالد حسینی، بهزاد فرج‌اللهی و حامد محمود نژاد، ۵ فعال کارگری و عضو کمیته‌ هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌ های کارگری و شریف ساعد پناه از اعضای هیات مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران بازداشت شدند.
5) مقام های قضایی به محمد جراحی، فعال کارگری با توجه به تشخیص قطعی بیماری سرطان بدخیم اجازه بستری و مداوا ندادند.
6) مسئولان "مدرسه‌ی فاطمه زهرا" در شهرستان مریوان از دانش‌آموزان مبلغ صد هزار تومان وجه نقد مطالبه کرده اند اما تعدادی از دانش‌آموزان به دلیل بی‌بضاعتی و عدم پرداخت وجه مطالبه شده توسط اداره‌ آموزش و پرورش از ادامه تحصیل محروم شدند.
7) وزیر آموزش و پرورش از پرداخت نشدن پاداش پایان خدمت ۲۵ هزار بازنشسته فرهنگی خبر داد.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در اسفند ماه نیز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.
1) آمارها نشان می‌دهد که روند تخریب جنگل‌های ایران طی سال های اخیر به اندازه‌ای بالا بوده که سطح آنها از ۳.۹ میلیون هکتار به 1.8 میلیون هکتار رسیده است.
2) خاک ایران به اسم صادرات غیرنفتی به فروش می رسد.
خاتمه
در پایان این گزارش ماهانه، توجه مسئولان دولت جمهوری اسلامی ایران را به این نکته جلب می کنم که باید با گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد همکاری کرده و به او اجازه ورود به ایران را دهند. همچنین در صورت سفر، سلامت و امنیت او را تضمین کنند. در ضمن نماینده مؤدب تری که با موازین حقوق بین الملل و به خصوص ضوابط حقوق بشر آشنا باشد را برای حضور در جلسات شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، تعیین کنند.
شیرین عبادی
مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳
اول فروردین ۱۳۹۲