بنیاد عبدالرحمن برومند

سازمان دیده بان حقوق بشر امروز اعلام کرد قوه قضائیه ایران باید در مورد مامورانی که گمان می‎رود مسئول کشته شدن وبلاگ نویس، ستار بهشتی هستند، تحقیقات جنائی سریع، مستقل و شفافی انجام داده و سپس آنها را محاکمه نماید. در نوامبر 2012، هنگامی که بهشتی در بازداشت پلیس اینترنتی تهران قرار داشت، جان خود را از دست داد. مقامات ایران باید از اذیت و آزار اعضاء خانواده وی و ممانعت از تلاش‎های آنان برای دادخواهی، دست بردارند و نیز تضمین کنند افراد مسئول در مرگ این وبلاگ نویس را به مجازات می‏رسانند.

اگرچه بهشتی حدود چهار ماه پیش کشته شد، اما علیرغم وعده‎های مقامات رسمی مبنی بر اینکه این پرونده در اواسط ماه فوریه برای دادرسی به دادگاه ارجاع خواهد شد، هیچگونه نشانه‎ای وجود ندارد که قوه قضائیه تحقیقات جنائی خود را در باره مأمورانی که متهم به قتل وی هستند، به انجام رسانده باشد. سازمان دیده بان حقوق بشر دریافته است که مأموران امنیتی مادر و دیگر اعضاء خانواده وی را از نزدیک زیر نظر گرفته‎اند و به آنها گفته‎اند نباید در این باره با رسانه‎ها و سازمان‎‎های بین المللی حقوق بشر صحبت کنند.

ندیم حوری، معاون رئیس بخش خاورمیانه سازمان دیده بان حقوق بشر اظهار داشت: «پس از گذشت چهار ماه از مرگ این وبلاگ نویس، خانواده داغدار وی نیز هنوز نمی‎دانند چه بر سر وی آمده است. علاوه بر اذیت و آزار اعضاء خانواده وی، آشکار نکردن آنچه که بر سر ستار بهشتی آمده است و عدم شروع محاکمه افراد مسئول، نشان دهنده لاپوشانی مسئولان است».

مقامات ایران در روز ۶ نوامبر، یعنی هفت روز پس از حمله پلیس اینترنتی به منزل مادر وی واقع در رباط کریم در نزدیکی تهران و دستگیری وی، مرگ او را به اعضاء خانواده بهشتی، اطلاع دادند. این واحد پلیس که به «فتا» معروف است، در ژانویه ۲۰۱۱ تأسیس شد تا قوانین مربوط به آن بخش از مکالمات و مطالب آنلاین را که به گمان مسئولان ناقض امنیت ملی ایران و یا قوانین اخلاقی این کشور بود، به اجرا درآورد.

گوهر عشقی، مادر این وبلاگ نویس کشته شده به سازمان دیده بان حقوق بشر گفت یکی از بازپرس های دفتر دادستانی در روز 2 فوریه برای ملاقات وی به خانه او آمد. این نخستین باری بود که چنین ملاقاتی صورت می‏گرفت. با وجود آنکه خانواده بهشتی برای دفاع از این پرونده، وکیلی را استخدام کرده‎اند، بازپرس شخصا برای گفتگو در باره این پرونده به ملاقات مادر ستار بهشتی رفته است.

بازپرس به عشقی اخطار کرده که در باره مرگ پسرش با رسانه ها و دیگر افراد سخن نگوید. وی گفت تأخیری که در این پرونده پیش آمده است تا حدودی به این دلیل است که مقامات معتقدند هنگامی که پدر بهشتی، گیتی پورفاضل را به عنوان وکیل این خانواده استخدام کرد «از سلامت روحی و روانی» برخوردار نبوده است، موضوعی که عشقی آن را تکذیب می کند. وی گفت مباحثات این بازپرس به نظر شیوه‎ای برای به تأخیر انداختن روند دادرسی پرونده بود تا ناتوانی مقامات در به اجرا درنیاوردن قول هائی که در باره تعقیب قانونی این پرونده داده‎ بودند، را توجیه نماید.

پورفاضل در ماه فوریه به خبرگزاری رسمی ایران، ایسنا گفته بود علیرغم آنکه مقامات قضائی به آنها اطمینان داده اند این پرونده تا نیمه فوریه به دادگاه ارجاع خواهد شد، هیچ اقدامی در این باره صورت نگرفته و مقامات مربوطه هم تا کنون اطلاعاتی در مورد کلیات پرونده و روند دادرسی در اختیار ایشان قرار نداده اند تا گزارشی درباره اینکه پرونده در چه مرحله ای متوقف مانده ارائه کند.

از سوی دیگرعشقی به سازمان دیده بان حقوق بشر می‏گوید که وی در ابتدا به دستورالعمل مقامات در باره صحبت نکردن با رسانه ها در مورد پرونده پسرش تن می‏داد اما دیگر بیش از این مایل نیست در مقابل مسامحه کاری مقامات قضائی سکوت اختیار کند. وی به سازمان دیده بان حقوق بشر گفت «آنچه من می خواهم فقط این است که پرونده پسرم در یک دادگاه علنی بررسی شود. من نمی‎خواهم خون پسرم به هدر رود.»

کمیته ای که توسط مجلس برای تحقیق در باره مرگ بهشتی تعیین شده بود، در تاریخ ۷ ژانویه گزارش کرد بازداشت این وبلاگ نویس توسط پلیس اینترنتی تهران قانونی بوده، اما نگهداشتن او در یک بازداشتگاه غیرمجاز و نامناسب غیر قانونی بوده است. این کمیته اظهار داشت شواهد معاینات انجام شده توسط پزشکی قانونی از جسد وی نشان دهنده وجود جراحات و کبودی هائی بر روی شانه، پاها و پشت او بود، اما هنوز علت مرگ وی اعلام نشده است. این کمیته از مقامات قضائی خواست که در این باره تحقیقات بیشتری صورت دهند.

چند روز پس از انتشار خبر مرگ بهشتی، زندانیان سیاسی محبوس در بند ۳۵۰ زندان اوین تهران، نامه ای به مقامات نوشتند تا اطلاع دهند که آنها جراحات ناشی از شکنجه را در تن بهشتی پیش از مرگ او دیده اند.

در ماه دسامبر، در بحبوحه نگرانی های بین المللی در باره مرگ این وبلاگ نویس، مقامات ایران ابتدا رئیس پلیس اینترنتی تهران را از کار برکنار و سپس اعلام کردند سه مامور در رابطه با این پرونده بازداشت شده اند. سپس عشقی به سازمان دیده بان حقوق بشر گفت وی معتقد است این سه تن هنوز در بازداشت به سر می برند. او به نقل از مقامات قضایی ایران گفت: یکی از این سه مامور مسئول مستقیم مرگ پسر اوست.

در روز ۲۶ فوریه آیت الله صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران، مقررات جدیدی را در تشدید نظارت بر بازداشتگاه های تحت کنترل نیروی پلیس تصویب کرد. از جمله این مقررات جدید، لزوم بازرسی مرتب اینگونه بازداشتگاه ها توسط سازمان امور زندان های کشور، و نیز تهیه سوابق دقیق ورود و خروج بازداشت شدگان در این زندان ها است. بر طبق این مقررات، بازجویی در اداره پلیس و بازداشتگاه ها ممنوع است. چند روز بعد، دادستان تهران، عباس جعفری دولت آبادی نیز اعلام کرد اقدامات جدیدی در دست انجام است تا نظارت رسمی بر بازداشتگاه های تحت نظر پلیس استان تهران را بهبود بخشد.

بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد و احمد شهید گزارشگر ویژه امور حقوق بشر در ایران، در باره مرگ بهشتی اظهار نگرانی کرده اند. بازپرس ویژه به نقل از یک منبع محرمانه، در روز ۲۸ فوریه گزارش داد که پلیس اینترنتی «به منظور به دست آوردن نام کاربر و رمز عبور فیس بوک بهشتی» او را شکنجه کرده است و اظهار داشت وی در طول بازجوئی اش مکرراً تهدید به مرگ شده «و از ناحیه صورت و قفسه سینه با باتوم مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.» بازپرس ویژه امور حقوق بشر در ایران همچنین در باره اذیت و آزار خانواده بهشتی توسط مقامات ایران، از جمله حملات فیزیکی در طی مراسم یادبود در روز چهلم درگذشت بهشتی، اظهار نگرانی کرد.

حوری گفت: «ستار بهشتی و خانواده او مستحق عدالت هستند و این عدالت باید اکنون شامل حال آنها شود. قوه قضائیه و حاکمیت ایران باید اظهارات متناقض را کنار بگذارد و افرادی را که مسئول مرگ این وبلاگ نویس هستند به مجازات برساند. آنها باید این پیام آشکار را به گوش تمامی افرادی که زندانیان را شکنجه می دهند یا صدمه می زنند، برسانند که کاملاً پاسخگوی اعمالشان خواهند بود».