بنیاد عبدالرحمن برومند

برای حقوق بشر در ایران

https://www.iranrights.org
ترویج مدارا و عدالت به کمک دانش و تفاهم
کمیتۀ گزارشگران حقوق بشر

خطر شکنجه و اعتراف گیری، دراویش گنابادی بازداشت شده در وقایع کوار را تهدید می‌کند

فرهاد نوری
کمیته گزارشگران حقوق بشر
۳۱ شهریور ۱۳۹۰
مصاحبه

کمیته گزارشگران حقوق بشر- بستن عرصه بر اقلیت‌های مذهبی، به ویژه دراویش از سال ۱۳۸۷ با شدت بیشتری از سوی حاکمیت دنبال می‌شود. سرکوب دراویش گنابادی و تخریب حسینیه‌ها و اماکن مذهبی آنان که به خانقاه شهرت دارد، با افزایش حملات سازمان یافتهٔ نیروهای شبه نظامی بسیج، سپاه و لباس شخصی‌های گروه فشار بی‌وقفه ادامه یافته و تا کنون تعداد زیادی از دراویش گنابادی به صورت خودسرانه بازداشت و روانهٔ زندان شده‌اند.

اما روز دوازدهم شهریورماه نقطهٔ شروع درگیری‌ها و سرکوب‌های تازه و خونین دراویش بود که از حمله به دراویش گنابادی در شهر کوار در استان فارس شروع و به جان باختن وحید بنایی و مجروح و بازداشت شدن تعدادی دیگر از اعضای این گروه مذهبی منجر شد.

با گذشت سه هفته از وقایع کوار و در پی آن حملات گسترده به دراویش ساکن تهران و کرج، هم اکنون قریب به ۴۵ تن از دراویش گنابادی، از جمله ۴ تن از وکلای دراویش بازداشت شده‌اند که از سرنوشت ۲۲ تن از آنان هیچ اطلاعی در دست نیست.

با ادامهٔ سرکوب و بی‌خبری از بازداشت شدگان، بیم آن می‌رود که این افراد تحت شکنجه و فشار برای اعتراف گیری باشند. سازمان عفو بین الملل اخیرا نسبت به سرکوب دراویش گنابادی هشدار داد و همزمان دراویش نیز از سازمان‌ها و مجامع بین المللی درخواست کمک و همراهی کرده‌اند. از سویی در روزهای گذشته، کمپین پاسداشت حقوق دراویش اعلام موجودیت کرده است. این کمپین تلاش دارد با جلب حمایت نهادهای حقوق بشری، اطلاع رسانی در خصوص وضعیت دراویش را پیگیری کند.

فرهاد نوری، یکی از مدیران سایت مجذوبان نور و مدیر کمپین پاسداشت حقوق دراویش، در گفتگو با کمیته گزارشگران حقوق بشر، آخرین وضعیت دراویش گنابادی را تشریح کرده است. او در خصوص آخرین اقدامات این کمپین، از جمله فراخوان حمایت از دراویش گنابادی می‌گوید: «در آخرین اقدام انجام شده برای حمایت از دراویش، در داخل ایران تیمی از وکلا در حال پیگیری وضعیت دراویش بازداشتی هستند و در خارج ایران نیز گزارش‌هایی از آخرین بازداشت‌های اخیر تنظیم شده و در اختیار نهادهای حقوق بشری از جمله آقای احمد شهید قرار گرفته است تا در قالب بیانیه محکومیت این گونه برخورد‌ها که نمونه‌ای بارز از نقض آشکار حقوق بشر است و بار‌ها و بار‌ها و در طیف‌های گوناگون فکری و سیاسی و عقیدتی شاهد آن بوده‌ایم را اعلام نماییم. همچنین برای اطلاع رسانی آخرین وضعیت دراویش بازداشت شده کمپین پاسداشت حقوق بشر به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است.»

فرهاد نوری در خصوص وضعیت بازداشت شدگان و محل نگهداری آنان می‌گوید: «در حال حاضر ۴۳ نفر از دراویش بازداشت شده‌اند که ۱۵ نفر ان‌ها بند ۲ الف هستند ۵ تن از ان‌ها بازداشتگاه اطلاعات شیراز هستند و از ۲۳ تن دیگر هیچ اطلاعی در دست نیست.» او همچنین به بی‌نتیجه بودن پیگیری‌های انجام شده اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «متاسفانه دراویش بازداشتی تا به امروز هیچگونه تماسی را با خانواده نداشته‌اند و پیگیری‌ها از سوی وکلا هیچ نتیجه‌ای در خصوص روشن شدن وضعیت ان‌ها نداشته است اما این اولین باری نیست که جمهوری اسلامی ایران در قالب سناریو سازی اقدام به بازداشت فعالین حقوق بشری نموده است. نمونه این بازداشت‌ها در سال ۸۸ اتفاق افتاده است و این مسئله دور از ذهن نیست که پروژه‌ای از سوی جمهوری اسلامی و توسط اطلاعات سپاه در حال اجرا باشد که طی آن به سرکوب فعالینی مبادرت شود که اقدام به اشکار نمودن نقض حقوق بشر در ایران دارند.»

به دنبال انتقال تعدادی از دراویش بازداشت شده به زندان اوین، جمعی از دراویش تصمیم به برگزاری تجمعی آرام در مقابل زندان اوین را داشتند که این اقدام با تشدید فضای امنیتی در ساعات برگزاری تجمع مواجه شد. فرهاد نوری در این خصوص توضیح داد: «دراویش گنابادی در اعتراض به سرکوبهای گسترده اخیر تصمیم داشتند تا در یک حرکت خودجوش اعتراض خود را به ناقضین حقوق بشر اعلام کنند و به همین علت برگزاری تحصنی را در مقابل زندان اوین ترتیب دادند اما متاسفانه جمهوری اسلامی ایران در قبال این تجمع بی‌خشونت هم واکنش قهری نشان داد که منجر به بازداشت ۲۳ تن از دراویش شد.»

مدیر سایت مجذوبان نور، با اشاره به سابقه دار بودن اعمال فشار بر دراویش، به شدت گرفتن محدودیت‌ها در سال ۱۳۸۴ و تخریب حسینیه‌ها و خانقاه‌های دراویش گفت: «دراویش ازابتدای روی کار آمدن جمهوری اسلامی تحت فشار بوده‌اند، ولی از سال ۱۳۸۴ و با روی کار امدن دولت اقای احمدی‌نژاد توسط یک طیف متحجر بار‌ها و بار‌ها مورد ظلم و ستم قرار گرفته‌اند که از جمله می‌توان به تخریب حسینیه‌ها و خانقاه‌ها اشاره کرد. اما عمده دلیل را می‌توان در منش دراویش نسبت به سیاست دانست. دراویش به رویکرد جدایی دین از سیاست معتقدند و گویا این تفسیر از دین بر مذاق اربابان قدرت که برای رسیدن به اهداف شخصی اشان از هرچیز و حتی دین وسیله می‌سازند خوش نیامده است. البته این سوال مطرح است که امروز چه طیفی آزاد اندیشی در ایران سرکوب نشده است که دراویش تافته‌ای جدا بافته از ان باشد؟ مجموع اقدامات و رفتار حاکمیت در این سی ساله تنها سرکوب دگراندیشی و قرائت نو از دینداری است. امروز متاسفانه از حکومتی سخن می‌گوییم که تنها و تنها یک قرائت از دین را باور دارد و هیچگونه فضای ازاد اندیشی را بر نمی‌تابد.»

فرهاد نوری در ادامه با ابراز نگرانی از ادامه بازداشت و بی‌خبری از بازداشت شدگان گفت: «متاسفانه دراویش بازداشتی و به خصوص وکلا و مدیران و پرسنل سایت مجذوبان نور تحت فشار هستند و اطلاعاتی از نگهداری افراد در سلولهای انفرادی برای اعتراف گیریهای واهی به دست آمده که مشروح اخبار این فشار‌ها در کمپین پاسداشت حقوق دراویش بزودی منعکس خواهد شد.»

فرزانه نوری، مادر فرهاد نوری از جمله بازداشت شدگان دراویش است که از ۲۰ شهریورماه و در پی مراجعه ماموران امنیتی به منزل وی و تفتیش و توقیف کامپیو‌تر و کتب عرفانی و برخی لوازم دیگر، بازداشت شده است. فرهاد نوری در خصوص آخرین وضعیت خانم نوری توضیح داد: «مامورین امنیتی ساعت یک شب۲۰ شهریور بدون ارائه حکم قانونی و قضایی به منزل ما مراجعه کردند و پس از تفتیش منزل و ضبط تمامی کتب عرفانی و عکس‌های بزرگان دروایش گنابادی و رایانه من، مادرم را دستگیر کردند. متاسفانه ایشان در طی این مدت هیچ گونه تماسی نداشته است و حتی اجازه ملاقات با وکیل که اولین و ابتدایی‌ترین حقوق افراد است از وی سلب شده است. البته ایشان تنها به خاطر عدم دسترسی مامورین امنیتی به من بازداشت شده‌اند و این هم از از جمله اقدامات حکومت ایران است که در واقع برای بازداشت فردی حاضر است موقعیت خانوادهٔ وی را نیز به خطر بیاندازد.»