بنیاد عبدالرحمن برومند

کمیته مجلس دادستان پیشین که سابقه نقض حقوق بشر دارد را مسئول معرفی کرد

(واشنگتن دی سی، ۱۳ ژانویه ۲۰۰۹) -- دیده بان حقوق بشر امروز اعلام کرد جرایم حقوق بشری مقام عالیرتبه قوه قضائیه ورای دامنه تحقیقات کمیته ویژه مجلس درباره نقش او در آزار و اذیت زندانیان پس از انتتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۰۹ است.

دیده بان حقوق بشر از قوه قضائیه ایران مصرانه خواسته سعید مرتضوی را از سمت خود به عنوان معاون دادستان کل خلع کند و کمیته مستقلی برای بررسی نقش او و سایر مقام های ارشد در موارد متعدد نقض حقوق بشر که دستکم به سال ۲۰۰۰ باز می گردد ایجاد کند.

در ژانویه ۲۰۱۰ کمیته ویژه بررسی وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری جنجالی اعلام کرد مرتضوی نقش مستقیمی در بدرفتاری با زندانیان بازداشتگاه کهریزک در بیرون از تهران و مرگ سه نفر در این زندان داشته است.

جو استورک معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقای دیده بان حقوق بشر می گوید: "سعید مرتضوی ناقض زنجیره ای حقوق بشر است و کمیته مجلس شجاعت نشان داد و از او نام برد." وی می افزاید: "سابقه بد او به سالها پیش باز می گردد. کمیته مجلس ایران باید تحقیقات خود را وسعت بخشد و موارد گذشته نقض حقوق بشر توسط مرتضوی را نیز بررسی کند."

مجلس در ژوئیه گذشته با تشکیل کمیته ویژه مجلس جهت بررسی وضعیت بازداشت‌شدگان حوادث پس ازانتخابات، تحقیق در مورد شکنجه و آزار افرادی که گزارش شده بود در جریان سرکوبهای پس از انتخابات بازداشت شدند را آغاز کرد. بر اساس گزارش این کمیته مرتضوی مدعی است به دلیل فقدان ظرفيت زندان اوين واقع در شمال تهران، دستگیر شدگان را به کهریزک فرستاده است. اما مسئولین اوین به کمیته مجلس گفته اند زندان آنها آماده پذیرش زندانیان بوده است. این کمیته نتیجه گرفته است تصمیم مرتضوی برای انتقال معترضین به کهریزک "حتی درصورت فقدان ظرفیت زندان اوین قابل توجیه نیست."

بررسی های این کمیته همچنین نشان می دهد زندانیان کهریزک مورد ضرب و شتم، فحاشی و تحقیر قرار گرفتند و از غذا و آب مناسب، سیستم تهویه و فضای کافی محروم بوده اند. این کمیته مرتضوی را مسئول مرگ سه تن از بازداشت شدگان دانسته است: محسن روح الامینی، امیر جوادی فر و محمد کامرانی.

قوه قضائیه دو سال پیش دستور داده بود که زندان کهریزک به دلیل شرایط آن تعطیل شود اما این زندان تا ژوئیه همچنان باز بود. علی خامنه ای رهبر ایران در ۲۷ ژوئیه و بدنبال مرگ روح الامینی دستور به تعطیلی آن داد. حمید رضا کاتوزیان عضو مجلس ایران که عضو کمیته دیگر بررسی حمله به خوابگاه دانشگاه تهران پس از انتخابات بود گفت در اوایل اوت اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی گزارش های روزانه ای از زندان کهریزک دریافت کرده و به این ترتیب او نیز مسئول وقایع این بازداشتگاه است.

استورک می گوید: "دلایلی وجود دارد که نشان می دهد در کنار مرتضوی سایرین نیز مسئول حوادث هولناک کهریزک بوده اند."

مرتضوی علاوه بر نقشی که در انتقال بازداشت شدگان به کهریزک داشته، مسئول تحقیق از رهبران و مقام های حزبی اصلاح طلب که پس از انتخابات جنجالی بازداشت شده اند بوده است.  

مرتضوی که در آوریل ۲۰۰۰ قاضی شعبه ۱۴۱۰ دادگاه عمومی بود با بستن بیش از ۱۰۰ روزنامه و مجله سردمدار خفقان دگراندیشی بود. در ژوئن ۲۰۰۳ زهرا کاظمی عکاس خبری ایرانی کانادایی هنگامی که در بازداشت مامورین قضایی و امنیتی تحت فرمان مرتضوی بود درگذشت. وکلای خانواده او گفته اند بدن وی نشانه هایی از شکنجه از جمله ضربه به سر داشته و مرتضوی مستقیما در این ماجرا نقش داشته است.

در سال ۲۰۰۴ مرتضوی دستگیری خودسرانه بیش از ۲۰ وبلاگنویس و خبرنگار را در زندانهای مخفی هدایت کرد. دیده بان حقوق بشر دریافته است که مرتضوی مستقیما مسئول آزار این بازداشت شدگان بوده که شامل این موارد می شد: حبس های طولانی در سلولهای انفرادی و وادار کردن آنها به امضای اعترافات کاذب و در برخی موارد تلویزیونی.