اطلاعات مرتبط با مرگ ۷۲ نفر در حین بازداشت از سال ۲۰۱۰
از مقدمه گزارش:
این سند شامل اطلاعات مرتبط با ۷۲ مرد و زنی است که مرگ آنها در حین بازداشت از ژانویه سال ۲۰۱۰ میلادی به ثبت رسیده است. این موارد مرگ در ۴۲ زندان و بازداشتگاه در ۱۶ استان در سراسر کشور از جمله البرز، ایلام، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مازندران، مرکزی و یزد رخ داده‌اند.
به گزارش منابع آگاه از جمله بستگان و/یا همبندیان متوفیان، در ۴۶ مورد، علت مرگ شکنجه یا سایر بدرفتاری‌های فیزیکی به دست مأموران اطلاعاتی و امنیتی یا مقامات زندان بوده است. به گفته منابع موثق، ۱۵ مرگ دیگر به دنبال استفاده مرگبار از سلاح گرم و/یا گاز اشک آور توسط مأموران در جریان سرکوب اعتراضات زندانیان در مورد نگرانی‌های مرتبط با شیوع ویروس کرونا در زندان‌ها اتفاق افتاده است. در ۱۱ مورد باقی مانده، شرایط پیرامون مرگ مشکوک توصیف شده ولی جزئیات بیشتری در مورد علل احتمالی موجود نیست.
اطلاعاتی در مورد سن دقیق یا تقریبی ۳۶ نفر از ۴۶ زندانی که ادعا شده تحت شکنجه یا سایر بدرفتاری‌ها جان باخته‌اند در دسترس بود. بر اساس این اطلاعات، ۱۶ نفر در دهه بیست زندگیشان، ۱۲ نفر در دهه سی زندگیشان و سه نفر بین ۱۸ تا ۲۱ سال بودند و این بدان معناست که بر اساس اطلاعات در دست درباره گروه سنی، ۸۶ درصد متوفیان از افراد جوان تشکیل می‌شدند.
از ۴۶ مورد مرگ در بازداشت که با گزارشات شکنجه فیزیکی یا بدرفتاری‌های دیگرفیزیکی در ارتباط هستند، دست کم ۳۶ مورد در مرحله تحقیقات مقدماتی رخ داده‌اند. اکثر جانباختگان (۲۷ نفر) تنها چند روز پس از دستگیریشان جان باختند. یک نفر نیز بلافاصله پس از دستگیری و قبل از اینکه حتی به بازداشتگاه منتقل شود جان باخت.
بر اساس اطلاعات گردآوری شده توسط عفو بین‌الملل، ۹ نفر در بازداشتگاههای پلیس آگاهی، ۱۱ نفر در بازداشتگاههای وزارت اطلاعات، دو نفر در بازداشتگاههای کلانتری، دو نفر در ارودگاه‌ها یا پاسگاه‌های مرزی، یک نفر در بازداشتگاه پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ایران (فتا) و یک نفر در بازداشتگاه تحت کنترل سازمان اطلاعات سپاه پاسداران جان باختند.
به باور عفو بین‌الملل تعداد واقعی مرگ‌های در حین بازداشت احتمالا بسیار بیشتر است زیرا نظام قضایی ایران از شفافیت برخوردار نیست و درباره بسیاری از موارد نقض حقوق بشر به دلیل فضای ارعاب و ترس از انتقام‌جویی و سرکوب نظام‌مند جامعه مدنی اطلاع‌رسانی صورت نمیگیرد.
متن این گزارش را به صورت پیدیاف بخوانید.